«Երևան»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 69. | Տող 69. | ||
[[eo:Erevano]] |
[[eo:Erevano]] |
||
[[es:Ereván]] |
[[es:Ereván]] |
||
[[tr:Erivan]] |
|||
[[gl:Iereván]] |
[[gl:Iereván]] |
||
[[fa:شهر ایروان]] |
[[fa:شهر ایروان]] |
13:06, 15 Նոյեմբերի 2006-ի տարբերակ
| |||
քաղաքապետ | Երվանդ Զախարյան | ||
բնակչություն | 1.088.300 |
Երևանը (ավանդական հայերեն ուղղագրությամբ՝ Երեվան) Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է։ Բնակչությունը՝ 1,093,499 մարդ։ Երևանի անվանումը ծնունդ է առել Ուրարտական Էրեբունի ամրոցի անվանումից, որից էլ սկիզբ է առել Երևան քաղաքը։ Երևանը ավելի քան 2,800 տարեկան է։
Պատմություն
Էրեբունի բնակավայրի գոյությունը 782 թվականից (մեր թվարկությունից առաջ) ապացուցված է:
Հնեաբանական հետազոտությունները ապացուցում են, որ այնտեղ 8-րդ դարից սկսած գոյություն ուներ Ուրարտական ամրոց: Երևանի երկարատև պատմության ընթացքում այն հաճախ գրավվել է տարբեր թշնամինների կողմից (Արաբներ, Սելջուկ-թուրքեր, Մոնղոլներ):
1378 թ. Լենկ Թիմուրը գրավեց Երևանը:
15-րդ դարից Օսմանական կայսրության և Պարսկաստանի միչև կռիվներ են առաջանում, և Երևանը ընկնում եր մեկ մեկի ձեռը, մեկ մուսի: 1827 թ. Հոգտեմբերի 13-ին, երկար պաշարումից հետո, ռուս զորավար Պասկևիչի զորքերը ազատեցին քաղաքը Պարսիկնրի ձեռքից:
1917 թ. Հոկտեմբերյան Հեղափոխությունից հետո Երևանը երեք տարի եղել է Անկախ Հայաստնանի մայրաքաղաքը (1918-1920): 1920 թ. Կարմիր զորքերի Հայաստան մտնելուց հետո Երևանը դարձավ Հայկական ՍՍՀ-ի մայրաքաղաքը: 1991 թ. այն անկախ Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքն է:
Աշխարհագրություն և Կլիմա
Երևանը գտնվում է ծովի մակարդակից 900-ից մինչև 1300 մետր բարձրության վրա, Արաքսի մի վտակի` Հրազդանի ափին:
Երևանի կլիմային բնորոշ էն տաք, չոր ամառներ և համեմատաբար կարճ, բայց ցուրտ ձմեռներ:
Արդյունաբերություն և Տրանսպորտ
Երևանում վերջի երկու դարերում առաջացան բազմաթիվ տարբեր գօրծարաններ (Օրինակ` Երևանի կոնյակի գործարանը):
Երևանը երկրի ամենակարևոր երթևեկության կենտրոնն է իր ճանապարհներով, երկաթուղիյով, Երևանի մետրոյով և Զվարթնոց օդանավակայանով:
Տեսարժան վայրեր
Արին-Բերդում գտնվւմ է Էրեբունի քաղաքի և Ուրարտական բերդի հետքերը:
Երևանում կան բազմաթիվ եկեղեցիներ (օրինակ` 13-րդ դարում ստեղծվաց Կաթողիկե եկեղեցին, կամ Զորավար եկեղեցին): Պատմական թանգարանը, պետական պատկերասրահը (վորտեղ գտնվում են ավելի քան 14.000 պատկերներ) և բազմաթիվ ուրիշ թանգարանները ներկայացնում են Հայկական պատմությունը, գրականությունն և նկարչությունը:
Երևանում գտնվում է նաև Մատենադարանը, հին հայկական ու նաև արտասահմանյան գրքերի ու գիրերի թանգարանը ավելի քան 100.000 ցուցանմուշներով:
Երևանում գտնվում է Ծիծեռնակաբերդը, Մեծ Եղեռնի հուշարձանը, որտեղ ամեն տարի ապրիլի 24-ին ամբողջ հայ ժողովուրդը այցելում է այդ վայրը 1,5 միլիոն անմեղ զոհերի հիշատակի համար, որոնք զոհվեցին երիտթուրքերի կողմից կազմակերպված ջարդերի հետևանքով: