«Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
Ղրիմի դրոշ	Զինանշան
;	;
Երկիր	Ուկրաինա
Հիմն	Hymn of Crimea?
Կարգավիճակ	Ինքնավար հանրապետություն, region of Ukraine? և վիճելի տարածք
Մտնում է	Ուկրաինա
Վարչկենտրոն	Սիմֆերոպոլ
Ամենաբարձր կետ	Ռոման-Կոշ
Օրենսդրական մարմին	Supreme Council of Crimea?
Պաշտոնական լեզուներ	ուկրաիներեն, ռուսերեն և Ղրիմի թաթարերեն
Բնակչություն	1 957 801 մարդ (մարտի 1, 2014)
Տարածք	26 081 կմ²
Հիմնադրված է	փետրվարի 12, 1991 թ.
Սահմանակցում է	Խերսոնի մարզ, Սևաստոպոլ, Կրասնոդարի երկրամաս, Սև ծով և Ազովի ծով
Ժամային գոտի	DAZD?, UTC+2 և UTC+3
Հապավում	АР Крым
Նախորդ	Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն
Փոխարինեց	Ղրիմի մարզ և Republic of Crimea?
ISO 3166-2 կոդ	UA-43
Հեռախոսային կոդ	65
	rada.crimea.ua
	Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

10:51, 25 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն (ուկրաիներեն՝ Автономна Республіка Крим, ռուս.՝ Автономная Республика Крым, Ղրիմի թաթարերեն՝ Qırım Muhtar Cumhuriyeti), ՂԻՀ (ուկրաիներեն՝ АРК, ռուս.՝ АРК, Ղրիմի թաթարերեն՝ QMC), ինքնավար հանրապետություն էր Ուկրաինայի կազմի մեջ տեղաբաշխված Ղրիմ թերակղզու մեծ մասի վրա^[3]։ Ունի Ռուսաստանի հետ ծովային սահման արևելքում։

ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին, որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր^[4], և Արբատյան ցամաքալեզվակի հյուսիսային մասը, որը մտնում է Խերսոնի մարզի մեջ։

Պատմություն

1921 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Տավրիչեսկի գուբերնիայի մի մասից ձևավորվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։ 1945 թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ ՌԽՖՍՀ կազմում Ղրիմի մարզ։ 1948 թվականին Սևաստոպոլ քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ 1954 թվականից ՈւԽՍՀ-ի կազմի մեջ։ 1991 թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։

Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է կիմերացիների, հույների, սկյութերի, գոթերի, հունների, բուլղարների, խազարների կողմից, և մտել է Կիևյան Ռուսիայի, Բյուզանդական կայսրության, Կիպչակների պետության, Օսմանյան կայսրության, Ոսկե հորդայի թաթարների պետության և Մոնղոլների ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր Վենետիկի և Գենուայի հանրապետություններին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին Ղրիմի խանությունը և Օսմանական կայսրությունը 15-18-րդ դարերում, Ռուսական կայսրության կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև Ուկրաինայի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր Սովետական Միության մաս։

ՂԻՀ այժմ ինքնավար խորհրդարանական հանրապետություն է, Ուկրաինայի կազմի մեջ^[3], որը կառավարվում է Ղրիմի սահմանադրության համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է Սիմֆերոպոլ քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։

Հանրաքվե

2014 թվականի մարտի 16-ին Ղրիմում անցկացվեց թերակղզու կարգավիճակի շուրջ հանրաքվե: Ղրիմի Գերագույն խորհուրդը, որը նախաձեռնել էր հանրաքվեն, խոստացել էր ինքնալուծարվել, եթե ընտրողները նախընտրեն Ուկրաինայի մաս մնալ: Ըստ Ղրիմի նորահայտ իշխանությունների հանրաքվեին մասնակցեց ընտրության իրավունք ունեցող քաղաքացիների 83,1%-ըը^[փա՞ստ], իսկ ըստ Ղրիմի Թաթարների Ազգային Մեջլիսի, մասնակցեց բնակչության մոտ 30%-ը^[փա՞ստ]: Արեւմուտքը եւ Ուկրաինայի իշխանությունները չճանաչեցին հանրաքվեն: Ըստ Ռուսաստանի տվյալների, հանրաքվեի մասնակիցների 96.7%-ը ցանկություն հայտնեց միանալ Ռուսաստանին:

Տես նաև

Ուկրաինայի վարչական բաժանում

Ծանոթագրություններ

↑ Constitution of Ukraine — 1996.
↑ ^2,0 ^2,1 http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_r/kn0314_r.html
↑ ^3,0 ^3,1 Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն, Բի-Բի-Սի Նյուս
↑ Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով

[_60aff89f0ebbd63e-1] Constitution of Ukraine — 1996.

[_69ba4dc86ac245c1-2] 2,0 ^2,1 http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_r/kn0314_r.html

[BBCprofileCrimea-3] 3,0 ^3,1 Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն, Բի-Բի-Սի Նյուս

[sudba-4] Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով

[donetsk-5] մարզի տարածքը մասամբ վերահսկում է Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետությունը։

[rusinv-6] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 մարզի տարածքը մասամբ վերահսկում է Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերը։

[lugansk-7] մարզի տարածքն ամբողջությամբ վերահսկում է Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետությունը։

[crimea-8] 4,0 ^4,1 մարզի տարածքն ամբողջությամբ վերահսկում է Ռուսաստանի Դաշնությունը։

[1]

[2]

[3]

[4]

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 {{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
- |Գույն1 = {{գույն|Ոուսաստան}}
+ |Գույն1 = {{գույն|Ուկրաինա}}
  |Հայերեն անվանում = Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
  |Բնօրինակ անվանում = Автономна Республіка Крим<br />Автономная Республика Крым<br />Qırım Muhtar Cumhuriyeti
@@ Տող 7. / Տող 7. @@
  |Դրոշ = Flag of Crimea.svg
  |Դրոշի նկարագրում =
- |Երկիր = Ռուսաստան
+ |Երկիր = Ուկրաինա
  |Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]<br />(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
- |Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ռուսաստան]]ի կազմի մեջ
+ |Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ
- |Մտնում է = Ոուսաստան
  |Ներառում է = 14 շրջան, 16 քաղաք, 56 ավան, 950 գյուղ
  |Վարչական կենտրոն = [[Սիմֆերոպոլ]]
@@ Տող 28. / Տող 27. @@
  |Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
  |Բնակչություն =2 033 700 մարդ
- |Մարդահամարի թվական =
+ |Մարդահամարի թվական = [[Ուկրաինայի մարդահամար (2001)|2001]]
  |Տոկոսը բնակչությունից =
  |Տեղը ըստ բնակչության =
@@ Տող 43. / Տող 42. @@
  |Լայնք =
  |Երկայնք =
- |Միավորը երկրի քարտեզին =
+ |Միավորը երկրի քարտեզին = Map of Ukraine political simple Oblast Krim.png
  |Քարտեզի չափ =
  |Վարչական միավորի քարտեզ = Crimea-regions alternative.PNG
@@ Տող 59. / Տող 58. @@
  |Ծանոթագրություններ =
 }}
-'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] է [[Ռուսաստան]]ի կազմի մեջ տեղաբաշխված [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>։ Ունի [[Ուկրաինա]]յի հետ ցամաքային սահման հյուսիսում։
+'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] էր [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ տեղաբաշխված [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>։ Ունի [[Ռուսաստան]]ի հետ ծովային սահման արևելքում։
 ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ։
 == Պատմություն ==
-[[1921]] թվականի հոկտեմբերի 18-ին [[Տավրիչեսկի գուբերնիա]]յի մի մասից ձևավորվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։ [[1945]] թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ [[ՌԽՖՍՀ]] կազմում [[Ղրիմի մարզ]]։ [[1948]] թվականին [[Սևաստոպոլ]] քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ [[1954]] թվականից [[Ուկրաինական ԽՍՀ]]-ի կազմի մեջ։ [[1991]] թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։
+[[1921]] թվականի հոկտեմբերի 18-ին [[Տավրիչեսկի գուբերնիա]]յի մի մասից ձևավորվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։ [[1945]] թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ [[ՌԽՖՍՀ]] կազմում [[Ղրիմի մարզ]]։ [[1948]] թվականին [[Սևաստոպոլ]] քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ [[1954]] թվականից [[ՈւԽՍՀ]]-ի կազմի մեջ։ [[1991]] թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց [[Ղրիմյան ԻԽՍՀ]]-ն։
-Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանյան կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։
+Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։
 ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ուկրաինայի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։
@@ Տող 73. / Տող 72. @@
 թվականի մարտի 16-ին Ղրիմում անցկացվեց թերակղզու կարգավիճակի շուրջ հանրաքվե: Ղրիմի Գերագույն խորհուրդը, որը նախաձեռնել էր հանրաքվեն, խոստացել էր ինքնալուծարվել, եթե ընտրողները նախընտրեն Ուկրաինայի մաս մնալ: Ըստ Ղրիմի նորահայտ իշխանությունների հանրաքվեին մասնակցեց ընտրության իրավունք ունեցող քաղաքացիների 83,1%-ըը{{փաստ}}, իսկ ըստ Ղրիմի Թաթարների Ազգային Մեջլիսի, մասնակցեց բնակչության մոտ 30%-ը{{փաստ}}: Արեւմուտքը եւ Ուկրաինայի իշխանությունները  չճանաչեցին հանրաքվեն: Ըստ Ռուսաստանի տվյալների, հանրաքվեի մասնակիցների 96.7%-ը ցանկություն հայտնեց միանալ Ռուսաստանին:
+==Տես նաև==
+* [[Ուկրաինայի վարչական բաժանում]]
 ==Ծանոթագրություններ==
@@ Տող 78. / Տող 79. @@
 {{Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն}}
+{{Ուկրաինայի վարչական բաժանում}}
+[[Կատեգորիա:Ուկրաինայի վարչական բաժանում|Ղրիմ]]