«Ծղրիդներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «ԾՂՐԻԴՆԵՐ (Tettigonioidea), ուղ¬ ղաթևերի կարգի միջատների վերնա- ընտանիք: Նախկինում միավորված էին 1 ընտանիք...»: |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Ծղրիդներ''' ({{lang-lat|Tettigonioidea}}), ուղղաթևերի կարգի միջատների վերնաընտանիք: Նախկինում միավորված էին 1 ընտանիքում, ներկայումս՝ 2՝ իսկական ծղրիդների (Tettigoniidea) և թիթեղածղրիդների կամտերեվածղրիգների (Planeroptera): Հայտնի է 7 հազար, [[ՀՀ]]-ում՝ 42 տեսակ, որոնցից 4-ը՝ շերտավոր թիթեղապոչը (Zeptophyes trivitata), կովկասյան կոնուսապոչը (Euconocercuscauca- sicus), հայկական ֆիտոդրիմադուզան (Phytodrymadusa armeniaca), հայկական ցատկողը (Montana armeniaca) բնաշխարհիկներ են: |
|||
ԾՂՐԻԴՆԵՐ (Tettigonioidea), ուղ¬ |
|||
ղաթևերի կարգի միջատների վերնա- |
|||
== Կառուցվածք == |
|||
ընտանիք: Նախկինում միավորված |
|||
Գլուխը ձվաձև է, բերանը՝ կրծող տիպի, բեղիկները՝ թելանման՝ բաղկացած մինչև 200 հատվածից (երբեմն՝ մարմնից կրկնակի երկար): Առջևի սրունքների վրա ունեն լսողության օրգան, արուների վերնաթևերին կա ձայնային ապարատ: Հետին ոտքերը խիստ զարգացած են, ցատկող: Առաջնակուրծքը [[ոտքեր]]ի արանքում է, ունի տարբեր մեծության 2 ելուստ: Առաջնամեջքը հարթ է, երբեմն՝ կնճռոտ, ծածկում է փորի առաջին հատվածը: Էգերի փորը վերջանում է թրաձև, նետաձև կամ ուղիղ ձվադիրով (որի վրա կան բազմաթիվ ատամիկներ) և կազմված է 3 զույգ փեղկերից: Ձվադրում են հողում, բույսերի վրա, առանց ձվապարկի՝ մեկական, երբեմն՝ մի քանի հատ միևնույն փոսիկում: Զարգացման փուլը տևում է 1 տարի (ձու, թրթուր, հասուն): |
|||
էին 1 ընտանիքում, ներկայումս՝ 2՝ |
|||
իսկական Ծ-ի (Tettigoniidea) և թ ի - |
|||
== Տարածվածությունը Հայաստանում == |
|||
թեղածղրիդների կամտերեվա- |
|||
Ձմեռում են ձվի փուլում: Թրթուրները ձվերից դուրս են գալիս գարնանը, ապա զարգանում 1-2 ամսում՝ 5-6 անգամ մաշկափոխվելով: Սեռահասունացման ընթացքում բնորոշ ճռռոցներ են արձակում: Ապրում են անտառի եզրերին, քարերի տակ, քարանձավներում և այլն: Մեծ մասամբ բուս ակեր են, որոշ տեսակներ սնվում են և՝ բուսերով, և՝ կենդանիներ կերերով, կան նաև գիշատիչներ: ՀՀ-ում 25 տեսակ ծղրիդներ (օրինակ՝ Շելկովնիկովի, կանաչ, կովկասյան և այլն) լուրջ վնաս են հասցնում բանջարանոցային, հացահատիկային և տեխնիկական բույսերին: Լայնացած բրադիպորուսը, թամբանման և տափաստանային սագաները գրանցված են [[ՀՀ]] Կարմիր գրքում: |
|||
ծղրիգների (Planeroptera): Հայտնի |
|||
է 7 հզ., ՀՀ-ում՝ 42 տեսակ, որոնցից |
|||
4-ը՝ շերտավոր թիթեղապոչը |
|||
(Zeptophyes trivitata), կովկասյան |
|||
կոնուսապոչը (Euconocercuscauca- |
|||
sicus), հայկական ֆիտոդրիմա- |
|||
դուզան (Phytodrymadusa armenia¬ |
|||
ca), հայկական ցատկողը (Mon¬ |
|||
tana armeniaca) բնաշխարհիկներ են: |
|||
Գլուխը ձվաձև է, բերանը՝ կրծող |
|||
տիպի, բեղիկները՝ թելանման՝ բաղ¬ |
|||
կացած մինչև 200 հատվածից (եր¬ |
|||
բեմն՝ մարմնից կրկնակի երկար): |
|||
Առջևի սրունքների վրա ունեն լսողու¬ |
|||
թյան օրգան, արուների վերնաթևե- |
|||
րին կա ձայնային ապարատ: Հետին |
|||
ոտքերը խիստ զարգացած են, ցատ¬ |
|||
կող: Առաջնակուրծքը ոտքերի արան¬ |
|||
քում է, ունի տարբեր մեծության 2 |
|||
ելուստ: Առաջնամեջքը հարթ է, եր¬ |
|||
բեմն՝ կնճռոտ, ծածկում է փորի առա¬ |
|||
ջին հատվածը: էգերի փորը վերջա¬ |
|||
նում է թրաձև, նետաձև կամ ուղիղ |
|||
ձվադիրով (որի վրա կան բազմաթիվ |
|||
ատամիկներ) և կազմված է 3 զույգ |
|||
փեղկերից: |
|||
Ձվադրում են հողում, բույսերի |
|||
վրա, առանց ձվապարկի՝ մեկական, |
|||
երբեմն՝ մի քանի հատ միևնույն փո¬ |
|||
սիկում: Զարգացման փուլը տևում է |
|||
1 տարի (ձու, թրթուր, հասուն): Ձմե¬ |
|||
ռում են ձվի փուլում: Թրթուրները |
|||
ձվերից դուրս են գալիս գարնանը, |
|||
ապա զարգանում 1-2 ամսում՝ 5-6 |
|||
անգամ մաշկափոխվելով: Սեռ. հա- |
|||
Թամբանման սագա |
|||
ծղրիդը |
|||
սունացման ընթացքում բնորոշ |
|||
ճռռոցներ են արձակում: Ապրում են |
|||
անտառի եզրերին, քարերի տակ, քա¬ |
|||
րանձավներում և այլն: Մեծ մասամբ բուս |
|||
ակեր Են, որոշ տեսակներ սնվում են |
|||
և՝ բուս., և՝ կենդ, կերերով, կան նաև |
|||
գիշատիչներ: ՀՀ-ում 25 տեսակ Ծ. |
|||
(օրինակ՝ Շելկովնիկովի, կանաչ, կով¬ |
|||
կասյան և այլն) լուրջ վնաս են հասցնում |
|||
բանջարանոցային, հացահատիկա¬ |
|||
յին և տեխ. բույսերին: |
|||
Լայնացած բրադիպորուսը, թամ¬ |
|||
բանման և տափաստանային սագանե¬ |
|||
րը գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում: |
11:26, 23 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
Ծղրիդներ (լատին․՝ Tettigonioidea), ուղղաթևերի կարգի միջատների վերնաընտանիք: Նախկինում միավորված էին 1 ընտանիքում, ներկայումս՝ 2՝ իսկական ծղրիդների (Tettigoniidea) և թիթեղածղրիդների կամտերեվածղրիգների (Planeroptera): Հայտնի է 7 հազար, ՀՀ-ում՝ 42 տեսակ, որոնցից 4-ը՝ շերտավոր թիթեղապոչը (Zeptophyes trivitata), կովկասյան կոնուսապոչը (Euconocercuscauca- sicus), հայկական ֆիտոդրիմադուզան (Phytodrymadusa armeniaca), հայկական ցատկողը (Montana armeniaca) բնաշխարհիկներ են:
Կառուցվածք
Գլուխը ձվաձև է, բերանը՝ կրծող տիպի, բեղիկները՝ թելանման՝ բաղկացած մինչև 200 հատվածից (երբեմն՝ մարմնից կրկնակի երկար): Առջևի սրունքների վրա ունեն լսողության օրգան, արուների վերնաթևերին կա ձայնային ապարատ: Հետին ոտքերը խիստ զարգացած են, ցատկող: Առաջնակուրծքը ոտքերի արանքում է, ունի տարբեր մեծության 2 ելուստ: Առաջնամեջքը հարթ է, երբեմն՝ կնճռոտ, ծածկում է փորի առաջին հատվածը: Էգերի փորը վերջանում է թրաձև, նետաձև կամ ուղիղ ձվադիրով (որի վրա կան բազմաթիվ ատամիկներ) և կազմված է 3 զույգ փեղկերից: Ձվադրում են հողում, բույսերի վրա, առանց ձվապարկի՝ մեկական, երբեմն՝ մի քանի հատ միևնույն փոսիկում: Զարգացման փուլը տևում է 1 տարի (ձու, թրթուր, հասուն):
Տարածվածությունը Հայաստանում
Ձմեռում են ձվի փուլում: Թրթուրները ձվերից դուրս են գալիս գարնանը, ապա զարգանում 1-2 ամսում՝ 5-6 անգամ մաշկափոխվելով: Սեռահասունացման ընթացքում բնորոշ ճռռոցներ են արձակում: Ապրում են անտառի եզրերին, քարերի տակ, քարանձավներում և այլն: Մեծ մասամբ բուս ակեր են, որոշ տեսակներ սնվում են և՝ բուսերով, և՝ կենդանիներ կերերով, կան նաև գիշատիչներ: ՀՀ-ում 25 տեսակ ծղրիդներ (օրինակ՝ Շելկովնիկովի, կանաչ, կովկասյան և այլն) լուրջ վնաս են հասցնում բանջարանոցային, հացահատիկային և տեխնիկական բույսերին: Լայնացած բրադիպորուսը, թամբանման և տափաստանային սագաները գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում: