«Ղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

16:28, 19 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Ղ ղ

Ղ, ղ, (անվանում՝ ղատ), հայկական այբուբենի 18-րդ տառը։ Թվային արժեքը` «90»։

Կրկնակ բաղաձայնները

Հայերենի կրկնակ ղ-ով գոյականներից են`

ուղղություն,

և, ընդհանրապես` ուղիղ արմատով կազմված գոյականներ`

ուղղորդում

ուղղափառություն

ուղղահավատ

ուղղագրություն եւ այլն:

Ղատասացություն

Ղատասացությունը մանկական լեզվական արատ է, երբ նախադպրոցական տարիքի երեխաները ռ հնչյունի փոխարեն արտասանում են ղ` ամաղ, ղետին, սաղնարան և այլն: Տարիք հետ, սովորաբար, դպրոցական տարիքի մեջ մտնելուց հետո ինքնաբերաբար անցնում է:

Ղատագրություն

Հայերենի ուղղագրության մեջ տարածված երևույթ է, երբ օտար լեզուներից, հիմնականում` լատիներենից, հունարենից, եբրայերենից փոխառնված ինչպես հասարակ, այնպես և հատուկ անուններում լ հնչյունին փոխարինում է ղ-ն` Երուսաղեմ, սաղմոս, Նեղոս և այլն։

Յունիկոդում ներկայացված է`

մեծատառ` «Ղ». U+0542
փոքրատառ` «ղ». U+0572

Բրայլով ներկայացումը


Արլ.	Արմ.
^Dots 12456	^Dots 126

Ստեղծումը և ձևերը

Ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոցը 405 - 406 թվականներին տառակերտման սեփական սկզբունքով։ Միջնադարում օգտագործվել են «երկաթագիր», «գրչագիր», «նոտրգիր», «շղագիր» տառատեսակները։

Կազմված է երեք ուղղաձիգ տարրերից, ընդ որում կարճ տարրը տեղավորված է երկարի ձախ կողմում, հավասար բարձրությամբ, և իրար են միանում վերին ծայրերից, իսկ լայնը գտնվում է երկարի աջ կողմում, ստորին ծայրից ցած, և երկարի ստորին ծայրին է միանում իր վերին ծայրով՝ Ղ։ Ունի բոլոր հինգ տառատեսակները, որոնցում պահպանում է գծագրական իր յուրահատկությունը, համարյա առանց էական ձևափոխությունների։

Գրչագիրը գրվում է երկու տողագծերի միջև ուղղաձիգ՝ Ղ, և թեթև աջ թեքված։
Երկաթագիրը նույն գրչագիրն է, կարճի ու երկարի կոր նուրբով միացած՝ Ղ։ Օգտագործվել է նաև որպես գլխագիր։
Բոլորգրում, շղագրում և նոտրգրում հաճախ կորցնում է լայնը։

Ղ տառը նշանագրում է հայերենի ետնալեզվային շփական ձայնեղ բաղաձայն հնչյունը (հնչույթը)։ ժամանակակից արևելահայ գրական տարերակներում երբեմն խլանալով հնչում է խ (հաղթել-հախթէլ)։

Ղ նշանակել է իննսուն ու իննսուներորդ, բյուրի նշանով՝ (’Ղ) իննսուն բյուր (900000)։ Արաբական թվանշանների գործածությունից հետո օգտագործվել է որպես քանակական և դասական թվական։ Այժմ գործածվում է միայն դասական թվականի արժեքով (Ղ-ինըսուներորդ)։

@@ Տող 23. / Տող 23. @@
 * մեծատառ` «Ղ». <code>U+0542</code>
 * փոքրատառ` «ղ». <code>U+0572</code>
+== [[Բրայլի գրեր|Բրայլով]] ներկայացումը ==
+{|class=wikitable
+|- align=center
+|[[File:Braille Ï.svg|60px]]
+|[[File:Braille Ê.svg|60px]]
+|- align=center
+|[[Արևելահայերեն|Արլ.]]
+|[[Արևմտահայերեն|Արմ.]]
+|- align=center
+|<sup>[[:en:Braille pattern dots-12456|Dots<br />12456]]</sup>
+|<sup>[[:en:Braille pattern dots-126|Dots<br />126]]</sup>
+|}
 == Ստեղծումը և ձևերը ==

Հայերենի այբուբեն
Ա ա	Ծ ծ	Ջ ջ
Բ բ	Կ կ	Ռ ռ
Գ գ	Հ հ	Ս ս
Դ դ	Ձ ձ	Վ վ
Ե ե	Ղ ղ	Տ տ
Զ զ	Ճ ճ	Ր ր
Է է	Մ մ	Ց ց
Ը ը	Յ յ	Ւ ւ
Թ թ	Ն ն	Փ փ
Ժ ժ	Շ շ	Ք ք
Ի ի	Ո ո	և
Լ լ	Չ չ	Օ օ
Խ խ	Պ պ	Ֆ ֆ