«Ենիսեյ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
տեղեկաքարտ
Տող 33. Տող 33.
==Աշխարհագրություն==
==Աշխարհագրություն==


Ենիսեյ գետը սկիզբ է առնում Փոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայրից և թափվում է [[Կարայի ծով]]։ Գետը պատկանում է [[Կարայի ծով]]ի ավազանին։ Ակունքը [[ծովի մակարդակ]]ից գտնվում է 3300 մ բարձրության վրա։ Գետի ափին են գտնվում Կիզիլ, Շագոնար, Սայանոգորսկ, Մինուսինսկ, Աբական, Դիվնոգորսկ, Կրասնոյարսկ, Սոսնովոբորսկ, Ժելեզնոգորսկ, Ենիսեյսկ, Իգարկա, Դուդինկա քաղաքները և Չերյոմուշկի, Մայնա, Շուշենսկոյե, Ուստ-Աբական, Նովոսյոլովո, Բերյոզովկա, Ատամանովո, Կազաչինսկոյե, Տուրուխանսկ, Կուրեյկա, Ուստ-Պորտ, Կարաուլ բնակավայրերը։
Ենիսեյ գետը սկիզբ է առնում Փոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայրից և թափվում է [[Կարայի ծով]]։ Գետը պատկանում է [[Կարայի ծով]]ի ավազանին։ Ակունքը [[ծովի մակարդակ]]ից գտնվում է 3300 մ բարձրության վրա։ Գետի ափին են գտնվում Կիզիլ, Շագոնար, Սայանոգորսկ, Մինուսինսկ, Աբական, Դիվնոգորսկ, Կրասնոյարսկ, Սոսնովոբորսկ, Ժելեզնոգորսկ, Ենիսեյսկ, Իգարկա, Դուդինկա քաղաքները և Չերյոմուշկի, Մայնա, Շուշենսկոյե, Ուստ-Աբական, Նովոսյոլովո, Բերյոզովկա, Ատամանովո, Կազաչինսկոյե, Տուրուխանսկ, Կուրեյկա, Ուստ-Պորտ, Կարաուլ բնակավայրերը։

== Անվանում ==
Անվանումն առաջացել է գետի [[էվենկերեն]] ''Իոանեսի'' անվանումից, որը բառացի նշանակում է «մեծ ջուր, գետ»։ Տուվայի Հանրապետության սահմաններում կոչվում է Վերին Ենիսեյ ([[տուվիներեն]]՝ Ուլուգ֊Խեմ, բառացի՝ «մեծ գետ»)։<ref>{{cite book|author=Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան |title=Աշխարհագրական անունների բառարան |publisher=«Լույս» |location=Երևան |year=1987 |page=}}</ref>


==Հիդրոգրաֆիա==
==Հիդրոգրաֆիա==

12:21, 16 Հոկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Ենիսեյ (գետ)
Մեծ Ենիսեյի և Փոքր Ենիսեյի միախառնման վայրը Կիզիլ քաղաքի մոտ
Բնութագիր
Երկարություն3487
Ավազանի մակերես2 580 000 կմ²
ԱվազանԿարայի ծով
Ջրի ծախս19800
Ջրահոսք
ԱկունքՓոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայր
Ակունքի տեղակայումՏիվա, Delgermörön? և Ider River?
Բարձրություն3300 մ
Կոորդինատներ51°43′42″ հս․ լ. 94°27′18″ ավ. ե.HGЯO
ԳետաբերանԿարայի ծով
Գետաբերանի տեղակայումԿարայի ծով
Կոորդինատներ71°49′46″ հս․ լ. 82°42′57″ ավ. ե.HGЯO
Տեղակայում
Հոսող հոսքերԱբական գետ[1][2], Kas River?, Sym River?, Yeloguy?, Turukhan?, Mana River?, Kan?, Անգարա, Bolshoy Pit?, Պոդկամեննայա Տունգուսկա, Bakhta?, Ստորին Տունգուսկա, Sopochnaya?, Bolshaya Kheta River?, Կուրեյկա, Khemchik?, Khantayka?, Kem?, Dubches?, Oya?, Little Yenisey?, Bolshoy Yenisei?, Tanama?, Bazaikha River?, Kacha River?, Sisim?, Sukhaya Tunguska?, Us?, Kantegir?, Averina River?, Alina?, Antsiferovka?, Aschayakha?, Baklanikha?, Berëzovka?, Bidzha?, Bolshaya?, Bolshaya?, Bolshaya Baykalikha?, Bol'shaya Bobrovka?, Bol'shaya Varlamovka?, Bol'shaya Vesnina?, Bolshaya Gorbushina?, Bol'shaya Igarka?, Bolshaya Melnitsa?, Bol'shaya Sliznëva?, Մեծ Տել, Bol'shaya Shorikha?, Buzim?, Byuza?, Verkhny Imbak?, Verkhnyaya Denezhkina?, Vyatka?, Galaktyonyha River?, Graviyka?, Gremuchaya?, Gryaznaya?, Gryaznukha?, Devyashikha?, Dërbina?, Dzhoy?, Dorofeyevskaya?, Dudinka?, Yezagash?, Emtikha?, Ermachikha?, Yesaulovka?, Igarskaya Protoka?, Ilyushkina?, Isakovka River?, Kazantseva?, Kazachya?, Kazyrsug?, Nikandrovskaya?, Karynsuk?, Kimbirka?, Kiya?, Kokora?, Koma?, Komsa?, Kuzeeva?, Kutukas?, Kychkova?, Lapkhay?, Loginskaya?, Lugavka?, Malaya?, Malaya Sazonovka?, Malaya Kheta?, Malaya Shorikha?, Malyshevka?, Mezenina?, Miroedikha?, Mongoche?, Nemutikha?, Nizhny Imbak?, Nizhnyaya Lebedinka?, Nizhnyaya Podyomnaya?, Nizhnyaya Surnikha?, Nikiforova?, Nichka?, Osinovka?, Payyakha?, Paysalya?, Verkhnyaya Podyomnaya?, Polovinka?, Poloy?, Potashikha?, Priluchnaya?, Protoka Surgutikha?, Pucheglazikha?, Pyativyorstnaya?, Roslyakovskaya?, Rudikovka?, Savina?, Savinskaya?, Sanchugovka?, Sarafanikha?, Sarchikha?, Salnaya Kurya?, Semivyorstnaya?, Senkina?, Simonova?, Srednyaya?, Srednyaya Orlovka?, Stolbovaya?, Sumarochikha?, Sukharikha?, Sukhaya Dudinka?, Tatarka?, Tati?, Tasheba?, Tes?, Tis?, Tanalau?, Tochinskaya?, Tryokhvyorstnaya?, Tugulan?, Ubey?, Ui River?, Fat'yanikha?, Filkina?, Fokina?, Kholpakova?, Chayka?, Chaa-Khol'?, Chërnaya?, Chistoklet?, Shagonar?, Shambato?, Shilka?, Elegest?, Erbek?, Bol'shaya Yudinka?, Yunyakha?, Nosovaya?, Yuryachkovskaya?, Yagodkina?, Yazevaya?, Yakovleva?, Yama?, Yangodayakha?, Yarayakha?, Zverevskaya?, Bolshaya Avamskaya?, Galevka?, Garevka?, Golchikha? և Laletina?
Ջրի մարմիններSayano-Shushenskoe Reservoir? և Krasnoyarsk Reservoir?
ԵրկիրՄոնղոլիա Մոնղոլիա
Ռուսաստան Ռուսաստան
ԵրկրամասՏուվա, Կրասնոյարսկի երկրամաս, Խակասիա, Իրկուտսկի մարզ, Բուրյաթիա, Անդրբայկալ երկրամաս
ՋրահավաքԵնիսեյի ավազան

Ենիսեյ (ռուս.՝ Енисей), գետ Մոնղոլիա, Ռուսաստանի Դաշնությունում (Տուվա, Կրասնոյարսկի երկրամաս, Խակասիա, Իրկուտսկի մարզ, Բուրյաթիա, Անդրբայկալ երկրամաս)։

Աշխարհագրություն

Ենիսեյ գետը սկիզբ է առնում Փոքր Ենիսեյի և Մեծ Ենիսեյի միախառնման վայրից և թափվում է Կարայի ծով։ Գետը պատկանում է Կարայի ծովի ավազանին։ Ակունքը ծովի մակարդակից գտնվում է 3300 մ բարձրության վրա։ Գետի ափին են գտնվում Կիզիլ, Շագոնար, Սայանոգորսկ, Մինուսինսկ, Աբական, Դիվնոգորսկ, Կրասնոյարսկ, Սոսնովոբորսկ, Ժելեզնոգորսկ, Ենիսեյսկ, Իգարկա, Դուդինկա քաղաքները և Չերյոմուշկի, Մայնա, Շուշենսկոյե, Ուստ-Աբական, Նովոսյոլովո, Բերյոզովկա, Ատամանովո, Կազաչինսկոյե, Տուրուխանսկ, Կուրեյկա, Ուստ-Պորտ, Կարաուլ բնակավայրերը։

Անվանում

Անվանումն առաջացել է գետի էվենկերեն Իոանեսի անվանումից, որը բառացի նշանակում է «մեծ ջուր, գետ»։ Տուվայի Հանրապետության սահմաններում կոչվում է Վերին Ենիսեյ (տուվիներեն՝ Ուլուգ֊Խեմ, բառացի՝ «մեծ գետ»)։[3]

Հիդրոգրաֆիա

Ենիսեյ գետի երկարությունը կազմում է 3487 կմ, ավազանի մակերեսը՝ 2580000 կմ2 է։ Գետի ջրի ծախսը միջինում կազմում է 19800 մ3։

Վտակներ

Ենիսեյ գետի վտակներն են ձախից՝ Խեմչիկ, Կանտեգիր, Աբական, Կեմ, Կաս, Սիմ, Դուբչես, Ելոգույ, Տուրուխան, Փոքր Խետա, Մեծ Խետա, Տանամա, Գրյազնուխա, աջից՝ Ուս, Կեբեժ, Տուբա, Սիդա, Սիսիմ, Մանա, Կան, Անգարա, Մեծ Պիտ, Պոդկամեննայա Տունգուսկա, Բախտա, Ստորին Տունգուսկա, Կուրեյկա, Խանտայկա, Դուդինկա գետերը։

Տես նաև

Արտաքին հղումներ

Ենիսեյ գետի մասին Սովետական Մեծ Հանրագիտարանում

  1. Абакан (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 11.
  2. А. Л. К. Абаканъ (ռուս.) // Энциклопедический лексиконСПб.: 1835. — Т. 1. — С. 8.
  3. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».