«Մաշկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

10:45, 1 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ

Մաշկ (լատին․՝ cutis), ողնաշարավոր օրգանիզմների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է կաթնասունների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն մարդու մաշկը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ (մազեր, եղունգներ, փետուրներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա ողնաշարավորների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում էպիդերմիսի անընդհատ թարմացվող եղջրային շերտը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը (դերմա) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց (ողնաշարավորների, գլխոտանի փափկամարմինների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ (ձկների մոտ), մաշկային ոսկրացումներ (սողունների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։

Ֆունկցիանները

Մաշկը իրենից ներկայացնում է չափազանց բարդ կառուցվածքով օրգան, որը կատարում է բազմաթիվ և տարատեսակ գործառույթներ։ Դրանք են^[1]`

պատնեշային կամ պաշտպանական
ջերմականոնավորող
արտազատական
զգացողական
նյութափողանակային
շնչառական
ներզատական
իմունոլոգիական

Մարդու մաշկ

Մաշկի նշանակությունը

Մարդու մարմնի մակերեսը ծածկում է մաշկը և նրա հետ տեղ-տեղ նաև մազերն եղունգները։Արտաքին ծածկույթին է պատկանում նաև բերանի և քթի խոռոչի լորձաթաղանթը,որը պաշտպանական դեր է կատարում։Մաշկի մակերեսը կազմում է 1,5-2մ²։Այն պահպանում է ներքին օրգանները մեխանիկական վնասվածքներից ու ջրի կորստից։Մաշկում են գտնվում բազմաթիվ նյարդայն վերջույթներ‘ ընկալիչներ,որոնք ընկալում են ցավը,ջերմութըան փոփոխությունները,ինչպես նաև առարկաների հետ շփման զգայնությունը։

Մաշկի կառուցվածքը

Կաթնասունների մաշկ

Ձկների և երկկենցաղների մաշկ

Թռչունների և սողունների մաշկ

Տես նաև

Մաշկաբանություն

Գրականություն

Большая советская энциклопедия, 1969—1978

Ծանոթագրություններ

↑ «Մաշկի հիմնական ֆունկցիաները». Վերցված է 2013-3-12-ին.

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մաշկ կատեգորիայում։

[1] «Մաշկի հիմնական ֆունկցիաները». Վերցված է 2013-3-12-ին.

[1]

10:45, 1 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ խմբագրել Ռազ Կոշեցյան (Քննարկում \| ներդրում) 42 edits →‎Մաշկի նշանակությունը ← Նախորդ տարբ		10:45, 1 Հուլիսի 2014-ի տարբերակ խմբագրել հետ շրջել Ռազ Կոշեցյան (Քննարկում \| ներդրում) 42 edits →‎Մաշկի նշանակությունը Հաջորդ տարբ →
Տող 1.		Տող 1.


	== Մաշկի նշանակությունը ==
	'''Մաշկ''' ({{lang-lat\|cutis}}), [[ողնաշարավոր օրգանիզմ]]ների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է [[կաթնասուն]]ների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն [[մաշկ (մարդու)\|մարդու մաշկ]]ը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ ([[մազ]]եր, [[եղունգ]]ներ, [[փետուր]]ներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա [[ողնաշարավոր]]ների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում [[էպիդերմիս]]ի անընդհատ թարմացվող [[եղջրային շերտ]]ը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը ([[դերմա]]) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց ([[ողնաշարավոր]]ների, [[գլխոտանի փափկամարմին]]ների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ ([[ձկներ]]ի մոտ), մաշկային ոսկրացումներ ([[սողուն]]ների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։		'''Մաշկ''' ({{lang-lat\|cutis}}), [[ողնաշարավոր օրգանիզմ]]ների արտաքին ծածկույթը, որը պաշտպանում է մարմինը արտաքին ազդեցություններից և ունի մի շարք այլ կարևոր ֆունկցիաներ (արտազատական, զգացողական, ներզատական, ջերմակարգավորող և այլն)։ Հանդիսանում է [[կաթնասուն]]ների մոտ ամենամեծ օրգանը։ Հասուն [[մաշկ (մարդու)\|մարդու մաշկ]]ը զբաղեցնում է 1,5-2 մ² մակերես։ Բաղկացած է արտաքին (էպիթելային) և ներքին (շարակցահյուսվաշքային) շերտերից, որոնք առանձնացված են իրարից բազալ (հիմային) թաղանթով, և հաճախ առաջացնում են տարբեր հավելումներ ([[մազ]]եր, [[եղունգ]]ներ, [[փետուր]]ներ և այլն)։ Արտաքին շերտը ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով, ընդ որում վերգետնյա [[ողնաշարավոր]]ների մոտ արտաքին շերտերի բջիջները ամբողջովին ենթարկվում են եղջերացման և կազմում [[էպիդերմիս]]ի անընդհատ թարմացվող [[եղջրային շերտ]]ը։ Ներքին շարակցահյուսվածքային շերտը ([[դերմա]]) կազմում է կոլլագենային և էլաստիկ թելերի ցանց ([[ողնաշարավոր]]ների, [[գլխոտանի փափկամարմին]]ների մոտ), որն ապահովում է մաշկի ամրությունը և էլաստիկությունը, ինչպես նաև ոսկրային և այլ թեփուկներ ([[ձկներ]]ի մոտ), մաշկային ոսկրացումներ ([[սողուն]]ների մոտ), որոնք պաշտպանիչ պատյանի դեր են կատարում։