Ջաջուռ

Գյուղ
Ջաջուռ
Ջաջուռ գյուղը
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ՇիրակիՇիրակի մարզ|Շիրակի
Հիմնադրված է	1828 թ.
Մակերես	24.7 կմ²
ԲԾՄ	1700 մ
Կլիմայի տեսակ	լեռնային
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	972 մարդ (2012)
Ազգային կազմ	հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 312
Փոստային ինդեքս	2114
Ջաջուռ (Հայաստան)
Ջաջուռ Վիքիպահեստում

Մինասի հոր՝ Կարապետ Ավետիսյանի գերեզմանը Ջաջուռի գերեզմանատանը

Ջաջուռ, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում, մարզկենտրոնից 12 կմ հյուսիս-արևելք։

Կլիմա

Գյուղը տեղադրված է Շիրակի լեռնաշղթայի արևմտյան ստորոտում՝ ծովի մակարդակից 1700մ բարձրության վրա: Ունի ցուրտ կլիմա, սակավ տեղումներ: Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են մառախուղները և ձնաբքերը: Ամառը տաք է, համեմատաբար խոնավ: Տարեկան տեղումների քանակը 600-700 մմ: Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններն են: Ունի կրաքարի, սև տուֆի պաշարներ,որոնք ունեն արդյունաբերական նշանակություն, կան նաև գորշ ածխի պաշարներ:

Պատմություն

Գտնվում է Գյումրիի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից գտնվում է 12կմ հեռավորության վրա: Հիմնադրվել է 1828 թվականին։ 1896-1898թ. կառուցվել է Ջաջուռի թունելը։ Նախկինում ունեցել է Ճաճուռ, Շատջուր անվանումները: Շաղիկ է վերանվանվել 1991 թ-ին:

Գյուղում գործում է Մինաս Ավետիսյանի տուն–թանգարանը Ջաջուռում։ 1988 թվականի երկրաշարժից գյուղը հիմնովին ավերվեց, զոհվեցին 3 ուսուցիչ և 6 աշակերտ։ Քանդվեց նաև տուն–թանգարանը, որը վերաբացվեց 2005թ.–ին։ Ջաջուռի միջնակարգ դպրոցը կրում է Մինաս Ավետիսյանի անունը։

Բնակչություն

Նախնիները 1828 թ.-ին գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Մուշ, Կարս, Էրզրում, Խնուս բնակավայրերից։

Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համայնքը 2013 թ-ի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 712 մարդ: Սեռային կազմում տղամարդիկ կազմում են 49%, կանայք՝ 51%: Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ.

• մինչաշխատունակներ՝ 20%
• աշխատունակներ՝ 56%
• հետաշխատունակներ՝ 24%

Ջաջուռի ազգաբնակչության փոփոխությունը.

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2004
Բնակիչ	486	1517	797	1092	815	887	742	563	824	886

Տնտեսություն

Ջաջուռի ջրամբար

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և բանջարաբուծությամբ: Ունի 103 տնտեսություն:

Գյուղատնտեսություն

Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը երկրագործությունն է: Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 347հա: Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, խոտհարքեր, արոտավայրեր՝ կազմելով համապատասխանաբար 70, 72, 1183 հեկտար: Մշակում են հացահատիկային, բանջարաբոստանային, կերային կուլտուրաներ, պտուղներ: Նախկինում համեմատաբար մեծ մակերես են զբաղեցրել շաքարի ճակնդեղի ցանքերը, որոնք կրճատվել են երկրաշարժի արդյունքում Սպիտակի գործարանի փլուզման պատճառով: Զբաղվում են նաև անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ:

Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ կարևորվում են դպրոցական գույքի նորացումը, խմելու ջրագծերի վերանորոգումը, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, գյուղատնտեսական մթերքի իրացումը, գազաֆիկացումը:

Պատմամշակութային կառույցներ

Ջաջուռում կա 19-րդ դարի գերեզմանոց և 20-րդ դարի կիսակառույց եկեղեցի։

Գյուղում կա XIII դարի Սբ. Աստվածածին եկեղեցի: Գյուղը զգալի տուժել է 1988 թ.-ի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից:

Հայտնի մարդիկ

Ջաջուռ գյուղում ծնվել են նկարիչ Մինաս Ավետիսյանը և բանաստեղծ Աշոտ Ավդալյանը։

Պատմամշակութային կառույցներ

Գյուղում կա՝ միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, գրադարան, պոլիկլինիկա, բուժկետ, կապի հանգույց, արհեստական ջրամբար։

Տես նաև

• Ջաջուռի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)
• Մինաս Ավետիսյանի տուն-թանգարան (Ջաջուռ)

Տեղեկություններ

• Հեռավորությունը Երևանից՝ 145 կմ
• Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 15 կմ
• Բնակչության զբաղմունքը՝ հողագործություն և անասնապահություն
• Ապահովվածությունը խմելու և ոռոգման ջրով՝ 90% խմելու ջուր, 100% ոռոգման ջուր
• Ունի դպրոց՝ 250 աշակերտական տեղով (146 աշակերտ)
• Ունի Բուժկետ

Արտաքին հղումներ

• Տարածաշրջանի քարտեզ
• [1]