«Կրծքի երեխա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: օր →  օր , , → , (43), ։ → ։ (44), ՝ → ՝ (16), → (96), ), → ), (2), )։ → )։ (6), ( → ( (9) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
'''Կրծքի երեխա''', [[երեխա]]ն մինչև կյանքի առաջին տարվա վերջը։ Ծնվելու և [[պորտալար]]ը կտրելու պահից սկսվում է կյանքի առաջին՝ նորածնության շրջանը։ Երկրորդ ամսից սկսվում է կյանքի երկրորդ՝ [[կուրծք|կրծք]]ի հասակի շրջանը և շարունակվում մինչև առաջին տարվա վերջը։ Այդ շրջանում տեղի է ունենում բոլոր [[օրգան]]ների և [[օրգան-համակարգ]]երի ֆունկցիոնալ ունակությունների արագ զարգացում։ Կրծքի երեխաի ամենաբնորոշ առանձնահատկությունը հասակի երկարելը և մարմնի քաշի ավելանալն է։ Հասուն նորածնի մարմնի երկարությունը միջին հաշվով 50 սմ է, կյանքի առաջին տարում այն ավելանում է 25 սմ-ով։ 5-6 ամսում կրծքի երեխան կրկնապատկում է իր սկզբնական քաշը, 1 տարեկանում՝ եռապատկում։ Նորածնի [[ստամոքս]]ի տարողությունը միջին հաշվով 30-35 մլ է։ Յուրաքանչյուր ամիս աճում է 20-25 մլ, 3-րդ ամսում հասնում՝ 100 մլ, իսկ 1 տարեկանում՝ 250-350 մլ։ Առաջին [[կաթնատամ]]ները ծլում են կյանքի 6-8-րդ ամսում։ 1 տարեկան երեխան պետք է ունենա 8 [[ատամ]]։ Երկու շաբաթից մինչև 6 ամսական երեխաների [[Շնչառություն|շնչառության]] հաճախականությունր 1 րոպեում 40-45 է, 6-7 ամսականներինը՝ 35-40, իսկ 7-12 ամսականներինը՝ 30-35։ Կյանքի առաջին տարում երեխայի մարմնի [[ջերմություն]]ը 0,3-0,4°C-ով բարձր է մեծահասակների ջերմությունից։ Կրծքի երեխաին բնորոշ է [[գլխուղեղ]]ի կեղևի ցածր գրգռողականությունը։ [[Համի զգացողություն]]ը զարգանում է արդեն նորածնության շրջանից սկսած, հոտի պարզ տարբերակումը՝ կյանքի 4-րդ ամսում։ Նորածնի գլխի շրջագիծը 34-36 սմ է, որը կյանքի առաջին տարվա վերջում հասնում է 46 սմ։ Մեծ գաղթունը փակվում է առաջին տարվա վերջում։ Կրծքի երեխաի [[ողնաշար]]ը չափազանց անկայուն է և երեխային վաղ ուղղահայաց դրության տեղափոխելու կամ նստեցնելու դեպքում ծռվում է։ Առողջ կրծքի երեխան 2-րդ ամսում պահում է գլուխը, 6-րդ ամսում նստում առանց օգնության, արտասանում առանձին վանկեր, 9-10-րդ ամսում կանգնում է առանց հենարանի, քայլում ուրիշի օգնությամբ, իսկ 1 տարեկանում՝ ինքնուրույն։ 10 ամսականում պարզ արտասանում է բառեր։ 1 տարեկանի բառապաշարը 10-12 բառ է։ Ճիշտ կազմակերպված սնուցման, խնամքի և դաստիարակության դեպքում կրծքի երեխան աճում և զարգանում է բնականոն։ 1,5 ամսական կրծքի երեխաին պետք է կերակրել 3,5 ժամը մեկ, իսկ 3 ամսից հետո՝ 4 ժամը մեկ։ 1 ամսական հասակից երեխան պետք է ստանա բնական հյութեր (սկսում են մի քանի կաթիլից և 3-րդ ամսում հասցնում օրը 3 անգամի, 1-ական [[թեյ]]ի գդալ, 5-րդ ամսում՝ օրը 50 գ)։ 4 ամսականում կերակրելուց առաջ տալիս են տրորած [[խնձոր]] (սկսում են 1/2 թեյի գդալից, հասցնում մինչև 2 թեյի գդալի)։ 4,5 ամսական կրծքի երեխան կարող է օրական ստանալ 1/4, հետագայում՝ 1/2 եփած, տրորած [[Ձու (սննդամթերք)|ձվի]] [[դեղնուց]]։ 5-րդ ամսից տալիս են լրացուցիչ սնունդ ([[կանաչեղեն]]ի պյուրե), 7-րդ ամսից՝ ապուր, 8-րդ-ից՝ աղացած [[միս]]։ Նպատակահարմար է առողջ երեխային կրծքից կտրել 11-12-րդ ամսում (բայց ոչ ամռանը)։ Կրծքի երեխայի խնամքը հիմնված է խիստ մաքրության վրա։ Մաքուր պետք է լինի այն ամենը, ինչին շփվում է երեխան ([[սպիտակեղեն]], [[խաղալիք]]ներ, [[ամանեղեն]] և այլն)։ Երեխայի սենյակը մաքրում են խոնավ շորով։ Յուրաքանչյուր երեխա պետք է ունենա իր [[մահճակալ]]ը։ Սենյակում [[օդ]]ի [[ջերմաստիճան]]ը պետք է լինի 20-22°C։ [[Աչք]]երը լվանում են արտաքին անկյունից դեպի [[քիթ]]ը։ Քիթը մաքրում են վազելինի յուղով կամ եռացրած ջրով թրջած [[բամբակ]]ով։ Կրծքի երեխային պետք է լողացնել ամեն օր (ջրի ջերմաստիճանը 36,5-37°C)։ [[Մաշկ]]ի ծալքերին քսում են յուղ (վազելին, բուսական՝ անպայման նախօրոք եռացրած), մանկական դիմափոշի (պուդրա)։ Կրծքի երեխան պետք է կանոնավոր հերթականությամբ քնի, սնվի և խաղա։ Երեխայի շնչառական և մարսողական օրգանների [[լորձաթաղանթ]]ը նուրբ է, հեշտությամբ վնասվում է և հաճախակի ախտահարվում։ Երբեմն կրծքի երեխայի օրգանիզմում կարող է ի հայտ գալ անսովոր ռեակցիա (էքսուդատիվ կատարային [[դիաթեզ]]) մոր կաթի, կովի կաթի, ցիտրուսային բույսերի հյութերի և ձվի դեղնուցի նկատմամբ։ 2-3 ամսականում կարող է զարգանալ [[ռախիտ]], որի կանխարգելումը [[վիտամին D]]-ով սկսում են 2 շաբաթականից։ Կյանքի առաջին 2-3 ամսում կրծքի երեխաները վարակիչ հիվանդությունների նկատմամբ աննկալունակ են, որը հետագայում վերանում է։ Կրծքի երեխային կատարում են կանխարգելիչ [[պատվաստում]]ներ՝ ծննդատանը [[տուբերկուլոզ]]ի, իսկ այնուհետև [[կապույտ հազ]]ի, [[դիֆթերիա]]յի, ծաղկի դեմ։ Արտաքին միջավայրի վնասակար գործոնների ազդեցության նկատմամբ օրգանիզմի դիմադրողականության բարձրացմանը օժանդակում են ֆիզիկական դաստիարակությունը և օրգանիզմի կոփումը։
'''Կրծքի երեխա''', [[երեխա]]ն մինչև կյանքի առաջին տարվա վերջը։ Ծնվելու և [[պորտալար]]ը կտրելու պահից սկսվում է կյանքի առաջին՝ նորածնության շրջանը։ Երկրորդ ամսից սկսվում է կյանքի երկրորդ՝ [[կուրծք|կրծք]]ի հասակի շրջանը և շարունակվում մինչև առաջին տարվա վերջը։ Այդ շրջանում տեղի է ունենում բոլոր [[օրգան]]ների և [[օրգան-համակարգ]]երի ֆունկցիոնալ ունակությունների արագ զարգացում։ Կրծքի երեխաի ամենաբնորոշ առանձնահատկությունը հասակի երկարելը և մարմնի քաշի ավելանալն է։ Հասուն նորածնի մարմնի երկարությունը միջին հաշվով 50 սմ է, կյանքի առաջին տարում այն ավելանում է 25 սմ-ով։ 5-6 ամսում կրծքի երեխան կրկնապատկում է իր սկզբնական քաշը, 1 տարեկանում՝ եռապատկում։ Նորածնի [[ստամոքս]]ի տարողությունը միջին հաշվով 30-35 մլ է։ Յուրաքանչյուր ամիս աճում է 20-25 մլ, 3-րդ ամսում հասնում՝ 100 մլ, իսկ 1 տարեկանում՝ 250-350 մլ։ Առաջին [[կաթնատամ]]ները ծլում են կյանքի 6-8-րդ ամսում։ 1 տարեկան երեխան պետք է ունենա 8 [[ատամ]]։ Երկու շաբաթից մինչև 6 ամսական երեխաների [[Շնչառություն|շնչառության]] հաճախականությունր 1 րոպեում 40-45 է, 6-7 ամսականներինը՝ 35-40, իսկ 7-12 ամսականներինը՝ 30-35։ Կյանքի առաջին տարում երեխայի մարմնի [[ջերմություն]]ը 0, 3-0, 4°C-ով բարձր է մեծահասակների ջերմությունից։ Կրծքի երեխաին բնորոշ է [[գլխուղեղ]]ի կեղևի ցածր գրգռողականությունը։ [[Համի զգացողություն]]ը զարգանում է արդեն նորածնության շրջանից սկսած, հոտի պարզ տարբերակումը՝ կյանքի 4-րդ ամսում։ Նորածնի գլխի շրջագիծը 34-36 սմ է, որը կյանքի առաջին տարվա վերջում հասնում է 46 սմ։ Մեծ գաղթունը փակվում է առաջին տարվա վերջում։ Կրծքի երեխաի [[ողնաշար]]ը չափազանց անկայուն է և երեխային վաղ ուղղահայաց դրության տեղափոխելու կամ նստեցնելու դեպքում ծռվում է։ Առողջ կրծքի երեխան 2-րդ ամսում պահում է գլուխը, 6-րդ ամսում նստում առանց օգնության, արտասանում առանձին վանկեր, 9-10-րդ ամսում կանգնում է առանց հենարանի, քայլում ուրիշի օգնությամբ, իսկ 1 տարեկանում՝ ինքնուրույն։ 10 ամսականում պարզ արտասանում է բառեր։ 1 տարեկանի բառապաշարը 10-12 բառ է։ Ճիշտ կազմակերպված սնուցման, խնամքի և դաստիարակության դեպքում կրծքի երեխան աճում և զարգանում է բնականոն։ 1, 5 ամսական կրծքի երեխաին պետք է կերակրել 3, 5 ժամը մեկ, իսկ 3 ամսից հետո՝ 4 ժամը մեկ։ 1 ամսական հասակից երեխան պետք է ստանա բնական հյութեր (սկսում են մի քանի կաթիլից և 3-րդ ամսում հասցնում օրը 3 անգամի, 1-ական [[թեյ]]ի գդալ, 5-րդ ամսում՝ օրը 50 գ)։ 4 ամսականում կերակրելուց առաջ տալիս են տրորած [[խնձոր]] (սկսում են 1/2 թեյի գդալից, հասցնում մինչև 2 թեյի գդալի)։ 4, 5 ամսական կրծքի երեխան կարող է օրական ստանալ 1/4, հետագայում՝ 1/2 եփած, տրորած [[Ձու (սննդամթերք)|ձվի]] [[դեղնուց]]։ 5-րդ ամսից տալիս են լրացուցիչ սնունդ ([[կանաչեղեն]]ի պյուրե), 7-րդ ամսից՝ ապուր, 8-րդ-ից՝ աղացած [[միս]]։ Նպատակահարմար է առողջ երեխային կրծքից կտրել 11-12-րդ ամսում (բայց ոչ ամռանը)։ Կրծքի երեխայի խնամքը հիմնված է խիստ մաքրության վրա։ Մաքուր պետք է լինի այն ամենը, ինչին շփվում է երեխան ([[սպիտակեղեն]], [[խաղալիք]]ներ, [[ամանեղեն]] և այլն)։ Երեխայի սենյակը մաքրում են խոնավ շորով։ Յուրաքանչյուր երեխա պետք է ունենա իր [[մահճակալ]]ը։ Սենյակում [[օդ]]ի [[ջերմաստիճան]]ը պետք է լինի 20-22°C։ [[Աչք]]երը լվանում են արտաքին անկյունից դեպի [[քիթ]]ը։ Քիթը մաքրում են վազելինի յուղով կամ եռացրած ջրով թրջած [[բամբակ]]ով։ Կրծքի երեխային պետք է լողացնել ամեն օր (ջրի ջերմաստիճանը 36, 5-37°C)։ [[Մաշկ]]ի ծալքերին քսում են յուղ (վազելին, բուսական՝ անպայման նախօրոք եռացրած), մանկական դիմափոշի (պուդրա)։ Կրծքի երեխան պետք է կանոնավոր հերթականությամբ քնի, սնվի և խաղա։ Երեխայի շնչառական և մարսողական օրգանների [[լորձաթաղանթ]]ը նուրբ է, հեշտությամբ վնասվում է և հաճախակի ախտահարվում։ Երբեմն կրծքի երեխայի օրգանիզմում կարող է ի հայտ գալ անսովոր ռեակցիա (էքսուդատիվ կատարային [[դիաթեզ]]) մոր կաթի, կովի կաթի, ցիտրուսային բույսերի հյութերի և ձվի դեղնուցի նկատմամբ։ 2-3 ամսականում կարող է զարգանալ [[ռախիտ]], որի կանխարգելումը [[վիտամին D]]-ով սկսում են 2 շաբաթականից։ Կյանքի առաջին 2-3 ամսում կրծքի երեխաները վարակիչ հիվանդությունների նկատմամբ աննկալունակ են, որը հետագայում վերանում է։ Կրծքի երեխային կատարում են կանխարգելիչ [[պատվաստում]]ներ՝ ծննդատանը [[տուբերկուլոզ]]ի, իսկ այնուհետև [[կապույտ հազ]]ի, [[դիֆթերիա]]յի, ծաղկի դեմ։ Արտաքին միջավայրի վնասակար գործոնների ազդեցության նկատմամբ օրգանիզմի դիմադրողականության բարձրացմանը օժանդակում են ֆիզիկական դաստիարակությունը և օրգանիզմի կոփումը։
[[Կատեգորիա:Մարդ]]
{{ՀՍՀ}}
{{ՀՍՀ}}

[[Կատեգորիա:Մարդ]]

01:56, 9 Հունիսի 2014-ի տարբերակ

Կրծքի երեխա, երեխան մինչև կյանքի առաջին տարվա վերջը։ Ծնվելու և պորտալարը կտրելու պահից սկսվում է կյանքի առաջին՝ նորածնության շրջանը։ Երկրորդ ամսից սկսվում է կյանքի երկրորդ՝ կրծքի հասակի շրջանը և շարունակվում մինչև առաջին տարվա վերջը։ Այդ շրջանում տեղի է ունենում բոլոր օրգանների և օրգան-համակարգերի ֆունկցիոնալ ունակությունների արագ զարգացում։ Կրծքի երեխաի ամենաբնորոշ առանձնահատկությունը հասակի երկարելը և մարմնի քաշի ավելանալն է։ Հասուն նորածնի մարմնի երկարությունը միջին հաշվով 50 սմ է, կյանքի առաջին տարում այն ավելանում է 25 սմ-ով։ 5-6 ամսում կրծքի երեխան կրկնապատկում է իր սկզբնական քաշը, 1 տարեկանում՝ եռապատկում։ Նորածնի ստամոքսի տարողությունը միջին հաշվով 30-35 մլ է։ Յուրաքանչյուր ամիս աճում է 20-25 մլ, 3-րդ ամսում հասնում՝ 100 մլ, իսկ 1 տարեկանում՝ 250-350 մլ։ Առաջին կաթնատամները ծլում են կյանքի 6-8-րդ ամսում։ 1 տարեկան երեխան պետք է ունենա 8 ատամ։ Երկու շաբաթից մինչև 6 ամսական երեխաների շնչառության հաճախականությունր 1 րոպեում 40-45 է, 6-7 ամսականներինը՝ 35-40, իսկ 7-12 ամսականներինը՝ 30-35։ Կյանքի առաջին տարում երեխայի մարմնի ջերմությունը 0, 3-0, 4°C-ով բարձր է մեծահասակների ջերմությունից։ Կրծքի երեխաին բնորոշ է գլխուղեղի կեղևի ցածր գրգռողականությունը։ Համի զգացողությունը զարգանում է արդեն նորածնության շրջանից սկսած, հոտի պարզ տարբերակումը՝ կյանքի 4-րդ ամսում։ Նորածնի գլխի շրջագիծը 34-36 սմ է, որը կյանքի առաջին տարվա վերջում հասնում է 46 սմ։ Մեծ գաղթունը փակվում է առաջին տարվա վերջում։ Կրծքի երեխաի ողնաշարը չափազանց անկայուն է և երեխային վաղ ուղղահայաց դրության տեղափոխելու կամ նստեցնելու դեպքում ծռվում է։ Առողջ կրծքի երեխան 2-րդ ամսում պահում է գլուխը, 6-րդ ամսում նստում առանց օգնության, արտասանում առանձին վանկեր, 9-10-րդ ամսում կանգնում է առանց հենարանի, քայլում ուրիշի օգնությամբ, իսկ 1 տարեկանում՝ ինքնուրույն։ 10 ամսականում պարզ արտասանում է բառեր։ 1 տարեկանի բառապաշարը 10-12 բառ է։ Ճիշտ կազմակերպված սնուցման, խնամքի և դաստիարակության դեպքում կրծքի երեխան աճում և զարգանում է բնականոն։ 1, 5 ամսական կրծքի երեխաին պետք է կերակրել 3, 5 ժամը մեկ, իսկ 3 ամսից հետո՝ 4 ժամը մեկ։ 1 ամսական հասակից երեխան պետք է ստանա բնական հյութեր (սկսում են մի քանի կաթիլից և 3-րդ ամսում հասցնում օրը 3 անգամի, 1-ական թեյի գդալ, 5-րդ ամսում՝ օրը 50 գ)։ 4 ամսականում կերակրելուց առաջ տալիս են տրորած խնձոր (սկսում են 1/2 թեյի գդալից, հասցնում մինչև 2 թեյի գդալի)։ 4, 5 ամսական կրծքի երեխան կարող է օրական ստանալ 1/4, հետագայում՝ 1/2 եփած, տրորած ձվի դեղնուց։ 5-րդ ամսից տալիս են լրացուցիչ սնունդ (կանաչեղենի պյուրե), 7-րդ ամսից՝ ապուր, 8-րդ-ից՝ աղացած միս։ Նպատակահարմար է առողջ երեխային կրծքից կտրել 11-12-րդ ամսում (բայց ոչ ամռանը)։ Կրծքի երեխայի խնամքը հիմնված է խիստ մաքրության վրա։ Մաքուր պետք է լինի այն ամենը, ինչին շփվում է երեխան (սպիտակեղեն, խաղալիքներ, ամանեղեն և այլն)։ Երեխայի սենյակը մաքրում են խոնավ շորով։ Յուրաքանչյուր երեխա պետք է ունենա իր մահճակալը։ Սենյակում օդի ջերմաստիճանը պետք է լինի 20-22°C։ Աչքերը լվանում են արտաքին անկյունից դեպի քիթը։ Քիթը մաքրում են վազելինի յուղով կամ եռացրած ջրով թրջած բամբակով։ Կրծքի երեխային պետք է լողացնել ամեն օր (ջրի ջերմաստիճանը 36, 5-37°C)։ Մաշկի ծալքերին քսում են յուղ (վազելին, բուսական՝ անպայման նախօրոք եռացրած), մանկական դիմափոշի (պուդրա)։ Կրծքի երեխան պետք է կանոնավոր հերթականությամբ քնի, սնվի և խաղա։ Երեխայի շնչառական և մարսողական օրգանների լորձաթաղանթը նուրբ է, հեշտությամբ վնասվում է և հաճախակի ախտահարվում։ Երբեմն կրծքի երեխայի օրգանիզմում կարող է ի հայտ գալ անսովոր ռեակցիա (էքսուդատիվ կատարային դիաթեզ) մոր կաթի, կովի կաթի, ցիտրուսային բույսերի հյութերի և ձվի դեղնուցի նկատմամբ։ 2-3 ամսականում կարող է զարգանալ ռախիտ, որի կանխարգելումը վիտամին D-ով սկսում են 2 շաբաթականից։ Կյանքի առաջին 2-3 ամսում կրծքի երեխաները վարակիչ հիվանդությունների նկատմամբ աննկալունակ են, որը հետագայում վերանում է։ Կրծքի երեխային կատարում են կանխարգելիչ պատվաստումներ՝ ծննդատանը տուբերկուլոզի, իսկ այնուհետև կապույտ հազի, դիֆթերիայի, ծաղկի դեմ։ Արտաքին միջավայրի վնասակար գործոնների ազդեցության նկատմամբ օրգանիզմի դիմադրողականության բարձրացմանը օժանդակում են ֆիզիկական դաստիարակությունը և օրգանիզմի կոփումը։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։