«Կետանմաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: , → , (26), ՝ → ՝ (5), → (30), ), → ), (3), ( → ( (8), : → ։ (27) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 6. Տող 6.
|phylum = [[Քորդավորներ]]
|phylum = [[Քորդավորներ]]
|classis = [[Կաթնասուններ]]
|classis = [[Կաթնասուններ]]
|ordo = [[Կետանմաններ]]
|ordo = Կետանմաններ
|latin = Cetacea
|latin = Cetacea
|author = Brisson, 1762
|author = Brisson, 1762
Տող 22. Տող 22.
|eol = 7649
|eol = 7649
}}
}}
'''Կետանմաններ''', '''կետեր''' ({{lang-lat|Cetacea}}), ջրային [[կաթնասուններ]]ի կարգ: Հսկա չափերի (1,2-33 մ) կենդանիներ են:
'''Կետանմաններ''', '''կետեր''' ({{lang-lat|Cetacea}}), ջրային [[կաթնասուններ]]ի կարգ։ Հսկա չափերի (1, 2-33 մ) կենդանիներ են։
Մարմինը մերկ է, իլիկանման և աննկատելիորեն անցնում է պոչի, որը վերջանում է հորիզոնական երկթիակ լողակով: Առջևի վերջավորությունները վեր են ածվել լողակների, ետինները անհետացել են:Մազածածկը, քրտինքային, ճարպային գեղձերը և արտաքին ականջը ետ են զարգացել: Մաշկային ճարպաշերտը շատ հաստ է, որը փոքրացնում է մարմնի տեսակարար քաշը և պաշտպանում ջերմային կորուստներից: Քթանցքերը ծածկված են փականներով: Թոքերը խիստ առաձգական են:
Մարմինը մերկ է, իլիկանման և աննկատելիորեն անցնում է պոչի, որը վերջանում է հորիզոնական երկթիակ լողակով։ Առջևի վերջավորությունները վեր են ածվել լողակների, ետինները անհետացել են։Մազածածկը, քրտինքային, ճարպային գեղձերը և արտաքին ականջը ետ են զարգացել։ Մաշկային ճարպաշերտը շատ հաստ է, որը փոքրացնում է մարմնի տեսակարար քաշը և պաշտպանում ջերմային կորուստներից։ Քթանցքերը ծածկված են փականներով։ Թոքերը խիստ առաձգական են։


[[Կմախք]]ը սպունգանման է, ողնաշարը [[սրբոսկր]] չունի: Կողերը 17 զույգ են, սակայն [[կրծոսկր]]ի հետ միացած են 1-1 զույգը: Լավ զարգացած են լսողությունը, համի, շոշափելիքի և մաշկային զգացողությունը: Շոշափելիքի օրգան են ծառայում գլխի վրայի [[վիբրիսները]]: Աչքերը մանր են, [[արցունքագեղձեր]] չունեն:
[[Կմախք]]ը սպունգանման է, ողնաշարը [[սրբոսկր]] չունի։ Կողերը 17 զույգ են, սակայն [[կրծոսկր]]ի հետ միացած են 1-1 զույգը։ Լավ զարգացած են լսողությունը, համի, շոշափելիքի և մաշկային զգացողությունը։ Շոշափելիքի օրգան են ծառայում գլխի վրայի [[վիբրիսները]]։ Աչքերը մանր են, [[արցունքագեղձեր]] չունեն։


Կետերի կարգն ունի 2 ենթակարգ. [[անատամ կետեր]] կամ [[բեղավորներ կետեր]] (ունեն 3 ընտանիք), իսկ [[ատամնավոր կետեր]]ն ունեն 4 ընտանիք: Հայտնի է 38 սեռ, 83 տեսակ՝ տարածված համաշխարհային օվկիանոսում՝ [[Արկտիկա]]յից մինչև [[Անտարկտիկա]]: ԽՍՀՄ-ում՝ 25 սեռ, 32 տեսակ: Մեծ մասը ձմռանը գնում են դեպի տաք ջրեր (բազմանալու), ամռանը՝ սառը ջրեր (գիրանալու, ճարպ կուտակելու): Ատամնավոր կետերը սնվում են ձկներով, գլխոտանի [[փափկամորթներ]]ով, անատամները՝ պլանկտոնային [[խեցգետնանմաններ]]ով: Ատամների քանակը 2-ից մինչե 240 է: Ծնում են 1 խոշոր ձագ: Սեռահասուն են 2-6 տարում, կյանքի տևողությունը 30-50 տարի է: Ապրում են ընտանիքով կամ հոտերով: Կետերի նախնիները (հավանաբար [[կրեոդոնտները]]) ջրային կյանքի են անցել համարյա 60 մլն տարի առաջ: Հայտնի են 127 սեռի բրածո կետեր: ԽՍՀՄ-ում բրածո կետերը գտնվել են ստորին [[օլիգոցեն]]ի շերտերում (Կովկասում) և վերին [[միոցեն]]ի շերտերում ([[Մոլդովա]]յում, [[Ղրիմ]]ում, [[Կովկաս]]ում): Կետորսության օբյեկտ են, որը կարգավորում է Միջազգային կետորսության հանձնաժողովը: Որոշ տեսակների միսը օգտագործվում է որպես սնունդ, ստանում են մեծ քանակությամբ կետաճարպ:
Կետերի կարգն ունի 2 ենթակարգ. [[անատամ կետեր]] կամ [[բեղավորներ կետեր]] (ունեն 3 ընտանիք), իսկ [[ատամնավոր կետեր]]ն ունեն 4 ընտանիք։ Հայտնի է 38 սեռ, 83 տեսակ՝ տարածված համաշխարհային օվկիանոսում՝ [[Արկտիկա]]յից մինչև [[Անտարկտիկա]]։ ԽՍՀՄ-ում՝ 25 սեռ, 32 տեսակ։ Մեծ մասը ձմռանը գնում են դեպի տաք ջրեր (բազմանալու), ամռանը՝ սառը ջրեր (գիրանալու, ճարպ կուտակելու)։ Ատամնավոր կետերը սնվում են ձկներով, գլխոտանի [[փափկամորթներ]]ով, անատամները՝ պլանկտոնային [[խեցգետնանմաններ]]ով։ Ատամների քանակը 2-ից մինչե 240 է։ Ծնում են 1 խոշոր ձագ։ Սեռահասուն են 2-6 տարում, կյանքի տևողությունը 30-50 տարի է։ Ապրում են ընտանիքով կամ հոտերով։ Կետերի նախնիները (հավանաբար [[կրեոդոնտները]]) ջրային կյանքի են անցել համարյա 60 մլն տարի առաջ։ Հայտնի են 127 սեռի բրածո կետեր։ ԽՍՀՄ-ում բրածո կետերը գտնվել են ստորին [[օլիգոցեն]]ի շերտերում (Կովկասում) և վերին [[միոցեն]]ի շերտերում ([[Մոլդովա]]յում, [[Ղրիմ]]ում, [[Կովկաս]]ում)։ Կետորսության օբյեկտ են, որը կարգավորում է Միջազգային կետորսության հանձնաժողովը։ Որոշ տեսակների միսը օգտագործվում է որպես սնունդ, ստանում են մեծ քանակությամբ կետաճարպ։


{{ՀՍՀ}}
{{ՀՍՀ}}

[[Կատեգորիա:Կաթնասուններ]]
[[Կատեգորիա:Կաթնասուններ]]

00:51, 9 Հունիսի 2014-ի տարբերակ

Կետանմաններ
Կետանմաններ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ
Դաս Կաթնասուններ
Կարգ Կետանմաններ
Լատիներեն անվանում
Cetacea
Brisson, 1762
Ենթակարգեր


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում

ITIS 180403
NCBI 9721
EOL 7649

Կետանմաններ, կետեր (լատին․՝ Cetacea), ջրային կաթնասունների կարգ։ Հսկա չափերի (1, 2-33 մ) կենդանիներ են։ Մարմինը մերկ է, իլիկանման և աննկատելիորեն անցնում է պոչի, որը վերջանում է հորիզոնական երկթիակ լողակով։ Առջևի վերջավորությունները վեր են ածվել լողակների, ետինները անհետացել են։Մազածածկը, քրտինքային, ճարպային գեղձերը և արտաքին ականջը ետ են զարգացել։ Մաշկային ճարպաշերտը շատ հաստ է, որը փոքրացնում է մարմնի տեսակարար քաշը և պաշտպանում ջերմային կորուստներից։ Քթանցքերը ծածկված են փականներով։ Թոքերը խիստ առաձգական են։

Կմախքը սպունգանման է, ողնաշարը սրբոսկր չունի։ Կողերը 17 զույգ են, սակայն կրծոսկրի հետ միացած են 1-1 զույգը։ Լավ զարգացած են լսողությունը, համի, շոշափելիքի և մաշկային զգացողությունը։ Շոշափելիքի օրգան են ծառայում գլխի վրայի վիբրիսները։ Աչքերը մանր են, արցունքագեղձեր չունեն։

Կետերի կարգն ունի 2 ենթակարգ. անատամ կետեր կամ բեղավորներ կետեր (ունեն 3 ընտանիք), իսկ ատամնավոր կետերն ունեն 4 ընտանիք։ Հայտնի է 38 սեռ, 83 տեսակ՝ տարածված համաշխարհային օվկիանոսում՝ Արկտիկայից մինչև Անտարկտիկա։ ԽՍՀՄ-ում՝ 25 սեռ, 32 տեսակ։ Մեծ մասը ձմռանը գնում են դեպի տաք ջրեր (բազմանալու), ամռանը՝ սառը ջրեր (գիրանալու, ճարպ կուտակելու)։ Ատամնավոր կետերը սնվում են ձկներով, գլխոտանի փափկամորթներով, անատամները՝ պլանկտոնային խեցգետնանմաններով։ Ատամների քանակը 2-ից մինչե 240 է։ Ծնում են 1 խոշոր ձագ։ Սեռահասուն են 2-6 տարում, կյանքի տևողությունը 30-50 տարի է։ Ապրում են ընտանիքով կամ հոտերով։ Կետերի նախնիները (հավանաբար կրեոդոնտները) ջրային կյանքի են անցել համարյա 60 մլն տարի առաջ։ Հայտնի են 127 սեռի բրածո կետեր։ ԽՍՀՄ-ում բրածո կետերը գտնվել են ստորին օլիգոցենի շերտերում (Կովկասում) և վերին միոցենի շերտերում (Մոլդովայում, Ղրիմում, Կովկասում)։ Կետորսության օբյեկտ են, որը կարգավորում է Միջազգային կետորսության հանձնաժողովը։ Որոշ տեսակների միսը օգտագործվում է որպես սնունդ, ստանում են մեծ քանակությամբ կետաճարպ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։