«Կենի»–ի խմբագրումների տարբերություն
replace misidentified pic |
չ clean up, փոխարինվեց: , → , (33), ։ → ։ (14), → (43), ), → ), (3), )։ → )։ , ( → ( (6) oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 8. | Տող 8. | ||
|ordo = [[Սոճազգիներ]] |
|ordo = [[Սոճազգիներ]] |
||
|familia = [[Կենազգիներ]] |
|familia = [[Կենազգիներ]] |
||
|genus = |
|genus = Կենի |
||
|comment = |
|comment = |
||
|latin = Taxus |
|latin = Taxus |
||
| Տող 29. | Տող 29. | ||
|ipni = 30068472-2 |
|ipni = 30068472-2 |
||
}} |
}} |
||
'''Կենի''', կարմրածառ, գեղձի, բզենի ({{lang-lat|Taxus}}), [[կենազգիներ]]ի ընտանիքի [[ասեղնատերև]], [[մշտադալար ծառերի ցեղ]] |
'''Կենի''', կարմրածառ, գեղձի, բզենի ({{lang-lat|Taxus}}), [[կենազգիներ]]ի ընտանիքի [[ասեղնատերև]], [[մշտադալար ծառերի ցեղ]]։ Ասեղնատերևները հերթադիր են, խիտ, 2 շարքով դասավորված, մուգ կանաչ գույնի։ Արական հասկիկները (միկրոստրոբիլները) միայնակ են, գնդաձև։ Կոները (մեգաստրոբիլները) միայնակ են, կարմիր, հյութալի, հատապտուղների տեսքով։ [[Բույս]]ը թունավոր է, պարունակում է [[տաքսին]] [[ալկալոիդ]]։ Հայտնի է մոտ 10 տեսակ։ Հայաստանում տարածված էսովոբական կամ [[հատապտղային Կենի]]ն (Taxus baccata), որին բնափայտի գույնի, ամրության և գեղեցկության համար կոչում են նաև [[գեղձի]], [[բզենի]], [[նետածառ]], զառնաբ։ Տարածված է Եվրոպայում, Ազորյան կղզիներում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Փոքր Ասիայում, Կովկասում։ Հայաստանում հանդիպում է [[Իջևան]]ի, [[Շամշադին]]ի շրջաններում, [[Զանգեզուր]]ում (մոտ 60 հա), ամենամեծ ծառուտը գտնվում է [[Ախնաբադի ձոր]]ում (Մալախ գյուղի մոտ, 25 հա)։ Ստվերադիմացկուն է, անտառում զբաղեցնում է երկրորդ շարահարկը։ Աճում է դանդաղ, ապրում 2—3 հազար տարի։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով։ Բնափայտը արժեքավոր է, ամուր, գորշակարմրավուն, կիրառվում է կահույքի արտադրության, ատաղձագործության մեջ։ Բազմաթիվ պարտեզային ձևեր աճեցվում են դեկորատիվ նպատակով։ |
||
[[Պատկեր:Hariliku jugapuu oks.JPG|250px|left|thumb|Կենու տերևները]] |
[[Պատկեր:Hariliku jugapuu oks.JPG|250px|left|thumb|Կենու տերևները]] |
||
| ⚫ | |||
[[Կատեգորիա:Ծառեր]] |
[[Կատեգորիա:Ծառեր]] |
||
[[Կատեգորիա:Կենազգիներ]] |
[[Կատեգորիա:Կենազգիներ]] |
||
| ⚫ | |||
00:47, 9 Հունիսի 2014-ի տարբերակ
| Կենի | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Taxus | ||||||||||||
| Հայերեն տարանուններ | ||||||||||||
Կարմրածա, գեղձի, բզենի | ||||||||||||
|
.jpg)
Կենի, կարմրածառ, գեղձի, բզենի (լատին․՝ Taxus), կենազգիների ընտանիքի ասեղնատերև, մշտադալար ծառերի ցեղ։ Ասեղնատերևները հերթադիր են, խիտ, 2 շարքով դասավորված, մուգ կանաչ գույնի։ Արական հասկիկները (միկրոստրոբիլները) միայնակ են, գնդաձև։ Կոները (մեգաստրոբիլները) միայնակ են, կարմիր, հյութալի, հատապտուղների տեսքով։ Բույսը թունավոր է, պարունակում է տաքսին ալկալոիդ։ Հայտնի է մոտ 10 տեսակ։ Հայաստանում տարածված էսովոբական կամ հատապտղային Կենին (Taxus baccata), որին բնափայտի գույնի, ամրության և գեղեցկության համար կոչում են նաև գեղձի, բզենի, նետածառ, զառնաբ։ Տարածված է Եվրոպայում, Ազորյան կղզիներում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Փոքր Ասիայում, Կովկասում։ Հայաստանում հանդիպում է Իջևանի, Շամշադինի շրջաններում, Զանգեզուրում (մոտ 60 հա), ամենամեծ ծառուտը գտնվում է Ախնաբադի ձորում (Մալախ գյուղի մոտ, 25 հա)։ Ստվերադիմացկուն է, անտառում զբաղեցնում է երկրորդ շարահարկը։ Աճում է դանդաղ, ապրում 2—3 հազար տարի։ Բազմանում է սերմերով, կտրոններով։ Բնափայտը արժեքավոր է, ամուր, գորշակարմրավուն, կիրառվում է կահույքի արտադրության, ատաղձագործության մեջ։ Բազմաթիվ պարտեզային ձևեր աճեցվում են դեկորատիվ նպատակով։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|