«Ուգանդա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (21) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 72. Տող 72.
{{Coord|1.28|32.39|display=title}}
{{Coord|1.28|32.39|display=title}}


'''Ուգանդա''' (պաշտոնապես՝ '''Ուգանդայի Հանրապետություն'''), պետություն է [[Արևելյան Աֆրիկա|Արևելյան Աֆրիկայում]]: Բրիտանական համագործակցության անդամ է:
'''Ուգանդա''' (պաշտոնապես՝ '''Ուգանդայի Հանրապետություն'''), պետություն է [[Արևելյան Աֆրիկա]]յում։ Բրիտանական համագործակցության անդամ է։
Երկրի տարածքն զբաղեցնում է Արևելաաֆրիկական սարահարթի հյուսիսարևմտյան մասը: Գերակշռում են 1100–1500 [[մ]] բարձրության բլրավոր հարթավայրերը: Կան բարձր լեռնազանգվածներ (Ռուվենզոր, 5109մ), [[Հրաբուխ|հրաբուխներ]], հարավ-արևմուտքում Վիրունգա հանգած հրաբուխների խումբն է (Մուխավուրա հրաբուխ, 4127 մ), հարավ-արևելքում՝ Էլգոն հրաբուխը (4322 մ) և այլն:Ընդերքը հարուստ է [[Երկաթ|երկաթի]], ցիրկոնիումի, ապատիտի, բազմամետաղների, [[Ոսկի|ոսկու]], [[թանկարժեք քար|թանկարժեք քարերի]] պաշարներով:
Երկրի տարածքն զբաղեցնում է Արևելաաֆրիկական սարահարթի հյուսիսարևմտյան մասը։ Գերակշռում են 1100–1500 [[մ]] բարձրության բլրավոր հարթավայրերը։ Կան բարձր լեռնազանգվածներ (Ռուվենզոր, 5109մ), [[հրաբուխ]]ներ, հարավ-արևմուտքում Վիրունգա հանգած հրաբուխների խումբն է (Մուխավուրա հրաբուխ, 4127 մ), հարավ-արևելքում՝ Էլգոն հրաբուխը (4322 մ) և այլն։Ընդերքը հարուստ է [[երկաթ]]ի, ցիրկոնիումի, ապատիտի, բազմամետաղների, [[Ոսկի|ոսկու]], [[թանկարժեք քար]]երի պաշարներով։


== Կլիմա ==
== Կլիմա ==
[[Կլիմա|Կլիման]] [[Հասարակածային մուսոնային կլիմա|հասարակածային մուսսոնային]] է: Գլխավոր [[Գետ|գետը]] [[Նեղոս|Նեղոսն]] է, որը հատում է երկրի տարածքը հարավից հյուսիս: Ուգանդայի տարածքում են գտնվում Աֆրիկայի ամենախոշոր՝ [[Վիկտորիա]], Մոբուտու Սեսե Սեկո, Էդուարդ լճերի մի մասը, ինչպես նաև Կիոգա, Կվանիա լճերը: Տարածված են սավաննաներն ու մշտադալար անտառները:
[[Կլիմա]]ն [[Հասարակածային մուսոնային կլիմա|հասարակածային մուսսոնային]] է։ Գլխավոր [[գետ]]ը [[Նեղոս]]ն է, որը հատում է երկրի տարածքը հարավից հյուսիս։ Ուգանդայի տարածքում են գտնվում Աֆրիկայի ամենախոշոր՝ [[Վիկտորիա]], Մոբուտու Սեսե Սեկո, Էդուարդ լճերի մի մասը, ինչպես նաև Կիոգա, Կվանիա լճերը։ Տարածված են սավաննաներն ու մշտադալար անտառները։
== Կենդանական աշխարհ ==
== Կենդանական աշխարհ ==
Կենդանական աշխարհը հարուստ և բազմազան է. կան [[փիղ]], [[ռնգեղջյուր]], [[գետաձի]], [[գոմեշ]], [[ընձուղտ]], [[առյուծ]], [[ընձառյուծ]], [[կապիկ]]: Շատ են թռչուններն ու սողունները: Նրանց պահպանության համար ստեղծվել են ազգային պարկեր:
Կենդանական աշխարհը հարուստ և բազմազան է. կան [[փիղ]], [[ռնգեղջյուր]], [[գետաձի]], [[գոմեշ]], [[ընձուղտ]], [[առյուծ]], [[ընձառյուծ]], [[կապիկ]]։ Շատ են թռչուններն ու սողունները։ Նրանց պահպանության համար ստեղծվել են ազգային պարկեր։


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
XIV [[Դար|դարում]] Ուգանդայի տարածքում ստեղծվել է Բուգանդա պետությունը, որը 1890-ական թթ-ից եղել է [[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայի]] [[գաղութ]] և կոչվել Ուգանդա: Անկախություն է ձեռք բերել 1962 թ-ի հոկտեմբերի 2-ին:
XIV [[դար]]ում Ուգանդայի տարածքում ստեղծվել է Բուգանդա պետությունը, որը 1890-ական թթ-ից եղել է [[Մեծ Բրիտանիա]]յի [[գաղութ]] և կոչվել Ուգանդա։ Անկախություն է ձեռք բերել 1962 թ-ի հոկտեմբերի 2-ին։
Երկրի բնակչության 99%-ն աֆրիկացիներ են՝ բագանդա, բանյանկոլե, բասոգա և այլ ժողովուրդներ:
Երկրի բնակչության 99%-ն աֆրիկացիներ են՝ բագանդա, բանյանկոլե, բասոգա և այլ ժողովուրդներ։
Մեծ քաղաքներն են մայրաքաղաք [[Կամպալա|Կամպալան]], Ջինջան, Մբալեն:
Մեծ քաղաքներն են մայրաքաղաք [[Կամպալա]]ն, Ջինջան, Մբալեն։
Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է. մշակում են սրճենի, բամբակենի, թեյ, ծխախոտ, բատատ, ադամաթուզ և այլն, զբաղվում են քոչվոր անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ:
Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է. մշակում են սրճենի, բամբակենի, թեյ, ծխախոտ, բատատ, ադամաթուզ և այլն, զբաղվում են քոչվոր անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ։
Արդյունաբերության ճյուղերից համեմատաբար զարգացած են գյուղատնտեսական հումքի վերամշակումն ու հանքարդյունահանումը:
Արդյունաբերության ճյուղերից համեմատաբար զարգացած են գյուղատնտեսական հումքի վերամշակումն ու հանքարդյունահանումը։
Գյուղական բնակավայրերում ուգանդացիները բնակվում են շրջանաձև, ճիպոտներով ու ձողերով կապված հիմնակմախքով ու խոտով շրջահյուսված սրածայր հյուղակներում: XX դարի 40-ական թվականներից կառուցվում են նաև ժամանակակից ոճի շինություններ:
Գյուղական բնակավայրերում ուգանդացիները բնակվում են շրջանաձև, ճիպոտներով ու ձողերով կապված հիմնակմախքով ու խոտով շրջահյուսված սրածայր հյուղակներում։ XX դարի 40-ական թվականներից կառուցվում են նաև ժամանակակից ոճի շինություններ։




[[Պատկեր:Uganda students.jpg|մինի|ձախից|Ուգանդացի դպրոցականներ]]
[[Պատկեր:Uganda students.jpg|մինի|ձախից|Ուգանդացի դպրոցականներ]]

15:01, 9 Մայիսի 2014-ի տարբերակ

Ուգանդայի Հանրապետություն
Jamhuri ya Uganda
Ուգանդա դրոշ
Դրոշ
Ուգանդա զինանշանը
Զինանշան
Նշանաբան՝
Աստծո և երկրիս համար
Ազգային օրհներգ՝ "Oh Uganda, Land of Beauty
Ուգանդա դիրքը
Ուգանդա դիրքը
ՄայրաքաղաքԿամպալա
Ամենամեծ քաղաք capital
Անգլերեն[1]
ՍվահիլիԼուգանդա, լուո, Ռունյանկորե, Ռունյորո, ատեսո, լումասաբա, լուսոգա, սամիերեն
Էթնիկ խմբեր (2002) Բագանդացիներ 16.9%
Բանյանկոլեներ 9.5%
Բասոգաներ 8.4%
Բակիգաներ 6.9%
Իտեսոներ 6.4%
լանգհիներ 6.1%
Աչոլիներ 4.7%
Բագիսուներ 4.6%
Լուգբարաներ 4.2%
Բունյորոներ 2.7%
Այլ ազգեր 29.6%
Կառավարում Գերակշիռ կուսակցային համակարգ
 -  Նախագահ Յոուերի Մուսևինի
 -  Ուգանդայի վարչապետ Ամամա Մբաբազի
Անկախացել
 -  Միացյալ Թագավորությունից Հոկտեմբերի 9, 1962թ
 -  Ջրային (%) 15.39
Բնակչություն
 -  2009 նախահաշիվը 32.369.558  (37th)
 -  2002 մարդահամարը 24.227.297 
ՀՆԱ (ԳՀ) 2010 գնահատում
 -  Ընդհանուր $42.194 միլիարդ[2] 
 -  Մեկ շնչի հաշվով $1.226[2] 
ՀՆԱ (անվանական) 2010 գնահատում
 -  Ընդհանուր $17.703 միլիարդ[2] 
 -  Մեկ շնչի հաշվով $514[2] 
Ջինի (1998) 43 (միջին
ՄՆԶԻ (2010) 0.422 (ցածր) (143-րդ)
Արժույթ Ուգանդական շիլլինգ (UGX)
Ժամային գոտի EAT (արևելյան Աֆրիկայի ժամագոտի) (ՀԿԺ+3)
 -  Ամռանը (DST)  (ՀԿԺ+3)
Ազգային դոմեն .ug
Հեռախոսային կոդ ++2561


Ուգանդա (պաշտոնապես՝ Ուգանդայի Հանրապետություն), պետություն է Արևելյան Աֆրիկայում։ Բրիտանական համագործակցության անդամ է։ Երկրի տարածքն զբաղեցնում է Արևելաաֆրիկական սարահարթի հյուսիսարևմտյան մասը։ Գերակշռում են 1100–1500 մ բարձրության բլրավոր հարթավայրերը։ Կան բարձր լեռնազանգվածներ (Ռուվենզոր, 5109մ), հրաբուխներ, հարավ-արևմուտքում Վիրունգա հանգած հրաբուխների խումբն է (Մուխավուրա հրաբուխ, 4127 մ), հարավ-արևելքում՝ Էլգոն հրաբուխը (4322 մ) և այլն։Ընդերքը հարուստ է երկաթի, ցիրկոնիումի, ապատիտի, բազմամետաղների, ոսկու, թանկարժեք քարերի պաշարներով։

Կլիմա

Կլիման հասարակածային մուսսոնային է։ Գլխավոր գետը Նեղոսն է, որը հատում է երկրի տարածքը հարավից հյուսիս։ Ուգանդայի տարածքում են գտնվում Աֆրիկայի ամենախոշոր՝ Վիկտորիա, Մոբուտու Սեսե Սեկո, Էդուարդ լճերի մի մասը, ինչպես նաև Կիոգա, Կվանիա լճերը։ Տարածված են սավաննաներն ու մշտադալար անտառները։

Կենդանական աշխարհ

Կենդանական աշխարհը հարուստ և բազմազան է. կան փիղ, ռնգեղջյուր, գետաձի, գոմեշ, ընձուղտ, առյուծ, ընձառյուծ, կապիկ։ Շատ են թռչուններն ու սողունները։ Նրանց պահպանության համար ստեղծվել են ազգային պարկեր։

Պատմություն

XIV դարում Ուգանդայի տարածքում ստեղծվել է Բուգանդա պետությունը, որը 1890-ական թթ-ից եղել է Մեծ Բրիտանիայի գաղութ և կոչվել Ուգանդա։ Անկախություն է ձեռք բերել 1962 թ-ի հոկտեմբերի 2-ին։ Երկրի բնակչության 99%-ն աֆրիկացիներ են՝ բագանդա, բանյանկոլե, բասոգա և այլ ժողովուրդներ։ Մեծ քաղաքներն են մայրաքաղաք Կամպալան, Ջինջան, Մբալեն։ Տնտեսության հիմքը գյուղատնտեսությունն է. մշակում են սրճենի, բամբակենի, թեյ, ծխախոտ, բատատ, ադամաթուզ և այլն, զբաղվում են քոչվոր անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ։ Արդյունաբերության ճյուղերից համեմատաբար զարգացած են գյուղատնտեսական հումքի վերամշակումն ու հանքարդյունահանումը։ Գյուղական բնակավայրերում ուգանդացիները բնակվում են շրջանաձև, ճիպոտներով ու ձողերով կապված հիմնակմախքով ու խոտով շրջահյուսված սրածայր հյուղակներում։ XX դարի 40-ական թվականներից կառուցվում են նաև ժամանակակից ոճի շինություններ։

Ուգանդացի դպրոցականներ

Արտաքին հղումներ

  1. * Գրականություն Ուգանդայի մասին
  2. * Ուգանդայի քարտեզը
  3. * Կաղապար:CIA World Factbook link
  4. * Uganda from UCB Libraries GovPubs.
  5. * Country Profile from BBC News.
  6. *Uganda Corruption Profile from the Business Anti-Corruption Portal
  7. * Ուգանդա հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)

Աղբյուրներ

  1. «Ուգանդական հասարակությունը» in Library of Congress . Վերցված է 29 հունիս, 2009.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Ուգանդա». Արժույթի միջազգային հիմնդադրամ. Վերցված է 2010-04-21-ին.


Կաղապար:Uganda-stub