«Սնդիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

20:28, 17 Նոյեմբերի 2013-ի տարբերակ

Hg

Սնդիկ, քիմիական տարր է որի նշանն է Hg և ատոմային թիվը՝ 80։ Hg նշանակումն առաջացել է լատիներեն Hydrargyrum բառից, որը հունարեն նշանակում է հեղուկ արծաթ։

Ֆիզիկական հատկությունները

Սնդիկը սենյակի ջերմաստիճանի պայմաններում հեղուկ վիճակում գտնվող միակ մետաղն է։ Հալման ջերմաստիճանն է -38.83°C-ը, եռում է 356.73°C դեպքում։ Նորմալ պայմաններում սնդիկի խտությունը հավասար է 13 500 կգ/մ³։

Ամալգամներ

Սնդիկը շատ մետաղների հետ ստեղծում է հեղուկ կամ պինդ համաձուլվածքներ՝ ամալգամներ: Ամալգամացման հանդեպ կայուն մետաղներն են վանադիումը, երկաթը, մոլիբդենը, ցեզիումը, նիոբիումը, տանտալը, վոլֆրամը։

Արծաթի ամալգամը կիրառվում է ատամնաբուժության մեջ՝ ատամի պլոմբ պատրաստելու համար։
Քանի որ երկաթը չի ամալգամացվում, սնդիկը փոխադրելու համար սովորաբար օգտագործվում են պողպատե տարողություններ։
Նատրիումի ամալգամն օգտագործվում է բարձր ճնշման նատրիումային լամպերում։

Իզոտոպները

Սնդիկի յոթը հատ կայուն իզոտոպներից ամենատարածվածն է ²⁰²Hg-ը՝ 29.86%։ Ամենաերկարակյացներն են ¹⁹⁴Hg-ը՝ 444 տարի և ²⁰³Hg-ը՝ 46 612 օր կիսատրոհման պարբերություններով։ Մնացած իզոտոպներից շատերն ունեն մեկ օրից պակաս կիսատրոհման պարբերություն։

Վնասակարությունը

Սնդիկի գոլորշին չափազանց թունավոր է։

Պատահարներ

Պատմության մեջ սնդիկային ամենածանր աղտոտումը պատահել է 1956 թ. ճապոնական Մինամատա քաղաքում, որի արդյունքում տուժել է ավելի քան երեք հազար մարդ, ովքեր կամ մահացել են, կամ տուժել են Մինամատայի հիվանդությունից։

Արդյունահանումը

Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է։ Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն)։ Հայտնի են նաև Դաղստանում, Հայաստանում, տաջիկստանում, Սլովենիայում, Ղրղզստանում, Ուկրաինայում գտնվող հանքերը։

Ստացումը

Սնդիկն ստանում են սնդիկի սուլֆիդի կինաբար միներալը թրծելով՝

HgS+O₂→Hg+SO₂

Սնդիկի գոլորշիները կոնդենսացնում և հավաքում են: Այս եղանակը կիրառել են դեռևս հնադարյան ալքիմիկոսները։

Պարբերական աղյուսակ

Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA

@@ Տող 14. / Տող 14. @@
 === Իզոտոպները ===
-Սնդիկի յոթը հատ [[կայուն իզոտոպ]]ներից ամենատարածվածն է <sup>202</sup>Hg-ը՝ 29.86%։ Ամենաերկարակյացներն են <sup>194</sup>Hg-ը՝ 444 տարի եւ <sup>203</sup>Hg-ը՝ 46 612 օր [[կիսատրոհման պարբերություն]]ներով։ Մնացած իզոտոպներից շատերն ունեն մեկ օրից պակաս կիսատրոհման պարբերություն։
+Սնդիկի յոթը հատ [[կայուն իզոտոպ]]ներից ամենատարածվածն է <sup>202</sup>Hg-ը՝ 29.86%։ Ամենաերկարակյացներն են <sup>194</sup>Hg-ը՝ 444 տարի և <sup>203</sup>Hg-ը՝ 46 612 օր [[կիսատրոհման պարբերություն]]ներով։ Մնացած իզոտոպներից շատերն ունեն մեկ օրից պակաս կիսատրոհման պարբերություն։
 == Վնասակարությունը ==
@@ Տող 20. / Տող 20. @@
 === Պատահարներ ===
-Պատմության մեջ սնդիկային ամենածանր աղտոտումը պատահել է 1956թ. ճապոնական Մինամատա քաղաքում, որի արդյունքում տուժել է ավելի քան երեք հազար մարդ, ովքեր կամ մահացել են, կամ տուժել են Մինամատայի հիվանդությունից։
+Պատմության մեջ սնդիկային ամենածանր աղտոտումը պատահել է 1956 թ. ճապոնական Մինամատա քաղաքում, որի արդյունքում տուժել է ավելի քան երեք հազար մարդ, ովքեր կամ մահացել են, կամ տուժել են Մինամատայի հիվանդությունից։
 == Արդյունահանումը ==
-Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է։ Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն)։ Հայտնի են նաեւ Դաղստանում, Հայաստանում, տաջիկստանում, Սլովենիայում, Ղրղզստանում, Ուկրաինայում գտնվող հանքերը։
+Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է։ Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն)։ Հայտնի են նաև Դաղստանում, Հայաստանում, տաջիկստանում, Սլովենիայում, Ղրղզստանում, Ուկրաինայում գտնվող հանքերը։
 === Ստացումը ===
 Սնդիկն ստանում են սնդիկի սուլֆիդի [[կինաբար]] միներալը թրծելով՝
 :::::<big>HgS+O<sub>2</sub>→Hg+SO<sub>2</sub></big>
-Սնդիկի գոլորշիները կոնդենսացնում եւ հավաքում են: Այս եղանակը կիրառել են դեռեւս հնադարյան [[ալքիմիկոս]]ները:
+Սնդիկի գոլորշիները կոնդենսացնում և հավաքում են: Այս եղանակը կիրառել են դեռևս հնադարյան [[ալքիմիկոս]]ները։
 * [[Պարբերական աղյուսակ]]

դ ք խ Պարբերական աղյուսակ
H																															He
Li	Be																									B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg																									Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca															Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr															Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og