«Սամիթ»–ի խմբագրումների տարբերություն
clean up, ջնջվեց: {{Որբ|date=Հոկտեմբեր 2013}} oգտվելով ԱՎԲ |
չ BekoBot (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել GeneratorBot մասնակցի վերջին տարբերակին։ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տաքսոտուփ |
|||
{{Տաքսոտուփ| name = Սամիթ| image file =Anethum graveolens Sturm12023.jpg| image title = Սամիթ| image descr = | regnum = Բույսեր| ref = | comment = | rang = | latin = '''''Anethum graveolens'''''| author = | syn = | typus =| range map =| range map caption = | range map width =| range legend = | wikispecies = Anethum graveolens| commons = Category:Anethum graveolens| itis = | ncbi = | eol = | grin = | ipni = }}'''Սամիթ''' (''Anethum graveolens'', հայերեն այլ անվանումներ՝ ''բաղբակ'', ''տերաթողիկ''), նեխուրազգիների ընտանիքին (''Apiaceae'') պատկանող միամյա տերևաբանջար։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ [[վարունգ]]ի և այլ թթուների մեջ, իսկ [[Ձմեռ|ձմռան]] ժամանակ կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։Սերմերն հարուստ են եթերային յուղով, որն ակտիվորեն օգտագործվում է հրուշակեղենի, պահածոների և բուրումնավետ օճառների արտադրության մեջ։<ref>{{cite book|title=«Խոհանոցային կանաչիներ: Մշակումը, հավաքը և օգտագործումը»|year=1912|publisher=«Օրինջ ջադ քամփընի»|url=http://www.gutenberg.org/files/21414/21414-h/21414-h.htm#Page_87|author=Մ. Գ. Քեյնս|archivedate=2007|format=Անգլերեն}}</ref> Նույն եթերայի յուղն ավելի քիչ չափաբաժնով առկա է նաև սամիթի տերևների և ցողունի մեջ, որով էլ պայմանավորված է բույսի առաձնահատուկ հոտը։Սամիթաջուրը [[Բժշկություն|բժշկության]] մեջ լայնորեն օգտագործվում է երեխաների ստամոքսային ցավերը մեղմացնելու, ինչպես նաև առաջացած գազերը հեռացնելու համար։ Սամիթի տերևները հարուստ են [[Վիտամին A|A]] և [[C վիտամին]]ներով։== Բուսաբանական նկարագրությունը ==[[Պատկեր:Anethum graveolens seeds.JPG|190px|thumb|աջից|Սամիթի սերմերի տեսքը]]Պատկանում է նեխուրազգիների (''Apiaceae'') ընտանիքին։ Միամյա բույս է։ Արմատներն առանցքային և բավականին լավ ճյուղավորված։ Ցողունը կանգուն է, ճյուղավորված, կլոր, հարթ առանց թավի հասնում է մինչև 120-150 սմ բարձրության։Սամիթի տերևները հերթադիր են, եռակի-փետրաձև, նեխ ասեղնաձև բլթակներով կտրտված։ Տերևների գույնը տատանվում է դեղնականաչից մինչև մուգ կապտականաչ։ Ծաղկափթթությունը բարդ հովանոց է, բաղկացած փոքր հովանոցներից։ Ծաղիկները երկսեռ են, բաղկացած 5 բաժակաթերթերից, 5 դեղնագույն պասկաթերթերից, 5 [[առէջ]]ներից և 2 միաձույլ [[վարսանդ]]ից։ Սերմերը կլոր-ձվաձև են, տափակ, թեփուկանման եզրով, բազ մոխրագույն կամ բաց դարչնագույն։ 1000 սերմը կշռում է 1,7-1,8 գ։ Ծլունակությունը պահպանվում է 2-3 տարի։== Օգտագործումը սննդի մեջ ==Սամիթի թարմ, նոր չորացված տերևները լայնորեն օգտագործվում է որպես [[կանաչի]]։Սամիթը և [[քեմոն]]ը աչքի են ընկնում յուրահատուկ բուրմունքով, ուստի լայն համեմունքային օգտագործում ունեն տարբեր ճաշատեսակների մեջ ([[բորշչ]], պահածոյացված սաղմոն և այլն), ինչպես նաև մարինադ վարունգի պատրաստման մեջ։<ref>[http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=71#historyuse «Սննդամթերքների էջերը»]</ref>Սամիթը առավելապես թարմ վիճակում է օգտագործվում, քանի որ չորացման հետ զուգընթաց արագորեն կորցնում է իր առանձնահատուկ բույրը, որը, սակայն, կարող է պահպանվել լիոֆիլիզացիայի (սառցաչորացում) դեպքում։Ձկնամթերքները մեծամասամբ մատուցվում են սամիթի հետ միասին։== Ծանոթագրություններ =={{ծանցանկ}}== Գրականություն ==* Անդրեաս Մելիքյան, ''«Բանջարաբուծություն»'' Երևան, 2005 - ISBN 99941-47-04-8== Արտաքին հղումներ =={{commons|Anethum graveolens}}* [http://archive.168.am/am/articles/29190-pr 168 ժամ՝ սամիթի մոգությունը][[Կատեգորիա:Նեխուրազգիներ]][[Կատեգորիա:Տերևաբանջարներ]] |
|||
| name = Սամիթ |
|||
| image file =Anethum graveolens Sturm12023.jpg |
|||
| image title = Սամիթ |
|||
| image descr = |
|||
| regnum = Բույսեր |
|||
| ref = |
|||
| comment = |
|||
| rang = |
|||
| latin = '''''Anethum graveolens''''' |
|||
| author = |
|||
| syn = |
|||
| typus = |
|||
| range map = |
|||
| range map caption = |
|||
| range map width = |
|||
| range legend = |
|||
| wikispecies = Anethum graveolens |
|||
| commons = Category:Anethum graveolens |
|||
| itis = |
|||
| ncbi = |
|||
| eol = |
|||
| grin = |
|||
| ipni = |
|||
}} |
|||
'''Սամիթ''' (''Anethum graveolens'', հայերեն այլ անվանումներ՝ ''բաղբակ'', ''տերաթողիկ''), նեխուրազգիների ընտանիքին (''Apiaceae'') պատկանող միամյա տերևաբանջար։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ [[վարունգ]]ի և այլ թթուների մեջ, իսկ [[Ձմեռ|ձմռան]] ժամանակ կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։ |
|||
Սերմերն հարուստ են եթերային յուղով, որն ակտիվորեն օգտագործվում է հրուշակեղենի, պահածոների և բուրումնավետ օճառների արտադրության մեջ։<ref>{{cite book|title=«Խոհանոցային կանաչիներ: Մշակումը, հավաքը և օգտագործումը»|year=1912|publisher=«Օրինջ ջադ քամփընի»|url=http://www.gutenberg.org/files/21414/21414-h/21414-h.htm#Page_87|author=Մ. Գ. Քեյնս|archivedate=2007|format=Անգլերեն}}</ref> Նույն եթերայի յուղն ավելի քիչ չափաբաժնով առկա է նաև սամիթի տերևների և ցողունի մեջ, որով էլ պայմանավորված է բույսի առաձնահատուկ հոտը։ |
|||
Սամիթաջուրը [[Բժշկություն|բժշկության]] մեջ լայնորեն օգտագործվում է երեխաների ստամոքսային ցավերը մեղմացնելու, ինչպես նաև առաջացած գազերը հեռացնելու համար։ Սամիթի տերևները հարուստ են [[Վիտամին A|A]] և [[C վիտամին]]ներով։ |
|||
== Բուսաբանական նկարագրությունը == |
|||
[[Պատկեր:Anethum graveolens seeds.JPG|190px|thumb|աջից|Սամիթի սերմերի տեսքը]] |
|||
Պատկանում է նեխուրազգիների (''Apiaceae'') ընտանիքին։ Միամյա բույս է։ Արմատներն առանցքային և բավականին լավ ճյուղավորված։ Ցողունը կանգուն է, ճյուղավորված, կլոր, հարթ առանց թավի հասնում է մինչև 120-150 սմ բարձրության։ |
|||
Սամիթի տերևները հերթադիր են, եռակի-փետրաձև, նեխ ասեղնաձև բլթակներով կտրտված։ Տերևների գույնը տատանվում է դեղնականաչից մինչև մուգ կապտականաչ։ Ծաղկափթթությունը բարդ հովանոց է, բաղկացած փոքր հովանոցներից։ Ծաղիկները երկսեռ են, բաղկացած 5 բաժակաթերթերից, 5 դեղնագույն պասկաթերթերից, 5 [[առէջ]]ներից և 2 միաձույլ [[վարսանդ]]ից։ Սերմերը կլոր-ձվաձև են, տափակ, թեփուկանման եզրով, բազ մոխրագույն կամ բաց դարչնագույն։ 1000 սերմը կշռում է 1,7-1,8 գ։ Ծլունակությունը պահպանվում է 2-3 տարի։ |
|||
== Օգտագործումը սննդի մեջ == |
|||
Սամիթի թարմ, նոր չորացված տերևները լայնորեն օգտագործվում է որպես [[կանաչի]]։ |
|||
Սամիթը և [[քեմոն]]ը աչքի են ընկնում յուրահատուկ բուրմունքով, ուստի լայն համեմունքային օգտագործում ունեն տարբեր ճաշատեսակների մեջ ([[բորշչ]], պահածոյացված սաղմոն և այլն), ինչպես նաև մարինադ վարունգի պատրաստման մեջ։<ref>[http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=71#historyuse «Սննդամթերքների էջերը»]</ref> |
|||
Սամիթը առավելապես թարմ վիճակում է օգտագործվում, քանի որ չորացման հետ զուգընթաց արագորեն կորցնում է իր առանձնահատուկ բույրը, որը, սակայն, կարող է պահպանվել լիոֆիլիզացիայի (սառցաչորացում) դեպքում։ |
|||
Ձկնամթերքները մեծամասամբ մատուցվում են սամիթի հետ միասին։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
== Գրականություն == |
|||
* Անդրեաս Մելիքյան, ''«Բանջարաբուծություն»'' Երևան, 2005 - ISBN 99941-47-04-8 |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
{{commons|Anethum graveolens}} |
|||
* [http://archive.168.am/am/articles/29190-pr 168 ժամ՝ սամիթի մոգությունը] |
|||
[[Կատեգորիա:Նեխուրազգիներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Տերևաբանջարներ]] |
|||
13:02, 19 Հոկտեմբերի 2013-ի տարբերակ
| Սամիթ | ||
|---|---|---|
 | ||
| Գիտական դասակարգում | ||
|
||
| Լատիներեն անվանում | ||
| Anethum graveolens
| ||
|
|
Սամիթ (Anethum graveolens, հայերեն այլ անվանումներ՝ բաղբակ, տերաթողիկ), նեխուրազգիների ընտանիքին (Apiaceae) պատկանող միամյա տերևաբանջար։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ վարունգի և այլ թթուների մեջ, իսկ ձմռան ժամանակ կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։
Սերմերն հարուստ են եթերային յուղով, որն ակտիվորեն օգտագործվում է հրուշակեղենի, պահածոների և բուրումնավետ օճառների արտադրության մեջ։[1] Նույն եթերայի յուղն ավելի քիչ չափաբաժնով առկա է նաև սամիթի տերևների և ցողունի մեջ, որով էլ պայմանավորված է բույսի առաձնահատուկ հոտը։
Սամիթաջուրը բժշկության մեջ լայնորեն օգտագործվում է երեխաների ստամոքսային ցավերը մեղմացնելու, ինչպես նաև առաջացած գազերը հեռացնելու համար։ Սամիթի տերևները հարուստ են A և C վիտամիններով։
Բուսաբանական նկարագրությունը
Պատկանում է նեխուրազգիների (Apiaceae) ընտանիքին։ Միամյա բույս է։ Արմատներն առանցքային և բավականին լավ ճյուղավորված։ Ցողունը կանգուն է, ճյուղավորված, կլոր, հարթ առանց թավի հասնում է մինչև 120-150 սմ բարձրության։
Սամիթի տերևները հերթադիր են, եռակի-փետրաձև, նեխ ասեղնաձև բլթակներով կտրտված։ Տերևների գույնը տատանվում է դեղնականաչից մինչև մուգ կապտականաչ։ Ծաղկափթթությունը բարդ հովանոց է, բաղկացած փոքր հովանոցներից։ Ծաղիկները երկսեռ են, բաղկացած 5 բաժակաթերթերից, 5 դեղնագույն պասկաթերթերից, 5 առէջներից և 2 միաձույլ վարսանդից։ Սերմերը կլոր-ձվաձև են, տափակ, թեփուկանման եզրով, բազ մոխրագույն կամ բաց դարչնագույն։ 1000 սերմը կշռում է 1,7-1,8 գ։ Ծլունակությունը պահպանվում է 2-3 տարի։
Օգտագործումը սննդի մեջ
Սամիթի թարմ, նոր չորացված տերևները լայնորեն օգտագործվում է որպես կանաչի։
Սամիթը և քեմոնը աչքի են ընկնում յուրահատուկ բուրմունքով, ուստի լայն համեմունքային օգտագործում ունեն տարբեր ճաշատեսակների մեջ (բորշչ, պահածոյացված սաղմոն և այլն), ինչպես նաև մարինադ վարունգի պատրաստման մեջ։[2]
Սամիթը առավելապես թարմ վիճակում է օգտագործվում, քանի որ չորացման հետ զուգընթաց արագորեն կորցնում է իր առանձնահատուկ բույրը, որը, սակայն, կարող է պահպանվել լիոֆիլիզացիայի (սառցաչորացում) դեպքում։
Ձկնամթերքները մեծամասամբ մատուցվում են սամիթի հետ միասին։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Մ. Գ. Քեյնս (1912). «Խոհանոցային կանաչիներ: Մշակումը, հավաքը և օգտագործումը» (Անգլերեն). «Օրինջ ջադ քամփընի».
{{cite book}}:|archive-date=requires|archive-url=(օգնություն) - ↑ «Սննդամթերքների էջերը»
Գրականություն
- Անդրեաս Մելիքյան, «Բանջարաբուծություն» Երևան, 2005 - ISBN 99941-47-04-8
