«Թուրքմենչայի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ робот добавил: ko:투르크만차이 조약 |
չNo edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Map Iran 1900-fr.png|thumb|300px|right|Ռուսաստանի և Պարսկաստանի մարզերը պայմանագրից հետո և առաջ. Թուրքմանչայում հանձնված մասերը ցույց են տրվել կանաչ և կարմիր գծերով]] |
[[Պատկեր:Map Iran 1900-fr.png|thumb|300px|right|Ռուսաստանի և Պարսկաստանի մարզերը պայմանագրից հետո և առաջ. Թուրքմանչայում հանձնված մասերը ցույց են տրվել կանաչ և կարմիր գծերով]] |
||
'''Թուրքմենչայի Պայմանագիրը [[1828]]''' ([[ռուսերեն]]՝ Туркманчайский договор. [[պարսկերեն]]՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] և [[Պարսկաստան|Պարսկաստանի]] միջև փետրվարի |
'''Թուրքմենչայի Պայմանագիրը [[1828]]''' ([[ռուսերեն]]՝ Туркманчайский договор. [[պարսկերեն]]՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] և [[Պարսկաստան|Պարսկաստանի]] միջև փետրվարի 21-ին, [[Ղարաբաղ]]ի [[Գյուլիստան]] ([[Խաչեն]]) գյուղում, [[1826-1828 ռուս–պարսկական պատերազմներ]]ին վերջ տալու համար։ |
||
1828 թվականին Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է [[փետրվարի 21]]-ին՝ Թուրքմենչայ գյուղում ([[Թավրիզ]]ի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է [[Իվան Պասկևիչ]]ը, Պարսկաստանի կողմից՝ [[Աբաս-Միրզա]]ն։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]]ը<ref>{{cite web|url=http://ar.newsarmenia.ru/arm1/20080208/41818158.html|title=Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես|accessdate=2009-1-18}}</ref>։ |
|||
Այն կնքելով, երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին՝ <ref>{{cite web|url=cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm|title=Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)|accessdate=2009-1-18}}</ref> |
Այն կնքելով, երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին՝ <ref>{{cite web|url=cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm|title=Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)|accessdate=2009-1-18}}</ref> |
||
Տող 9. | Տող 9. | ||
# Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը հանձնում է [[Երևան]]ը , և այսօր [[Ադրբեջան]]ի մաս կազմող՝ [[Նախիջևան]]ը, [[Թալիշ]]ը, Օրդուբադը, և [[Արրան]] նահանգի [[Մուղան]] շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները որ Ռուսաստանին էր հանձնել [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] ընթացքում: |
# Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը հանձնում է [[Երևան]]ը , և այսօր [[Ադրբեջան]]ի մաս կազմող՝ [[Նախիջևան]]ը, [[Թալիշ]]ը, Օրդուբադը, և [[Արրան]] նահանգի [[Մուղան]] շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները որ Ռուսաստանին էր հանձնել [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] ընթացքում: |
||
# [[Արազ]]ն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալաից մինչև [[Աստարա]]-ի գետի ելանցքը»: |
# [[Արազ]]ն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալաից մինչև [[Աստարա]]-ի գետի ելանցքը»: |
||
# Պայմանագրի 6-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկիում ( |
# Պայմանագրի 6-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկիում (1828-ի արժույթով) |
||
# Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի համաձայն, պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները [[Կասպից ծով]]ում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին: |
# Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի համաձայն, պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները [[Կասպից ծով]]ում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին: |
||
# Իրանը ճանաչում է [[կապիտուլյացիա]]յի իրավունքներ՝ Պարսկաստանում գտնվող ռուսերի համար: |
# Իրանը ճանաչում է [[կապիտուլյացիա]]յի իրավունքներ՝ Պարսկաստանում գտնվող ռուսերի համար: |
||
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը: |
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը: |
||
# Պայմանագրի 13-րդ հոդվածի համաձայն, պատերազմի գերիների փոխանակում |
# Պայմանագրի 13-րդ հոդվածի համաձայն, պատերազմի գերիների փոխանակում |
||
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ոնց որ Ռուսաստանը |
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ոնց որ Ռուսաստանը կոնկրետացնի։ |
||
# Պայմանագրի 7-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո: |
# Պայմանագրի 7-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո: |
||
# Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր կողմից [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] համաձայնությունների խախտման համար: |
# Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր կողմից [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] համաձայնությունների խախտման համար: |
||
# Պայմանագրի 15-րդ հոդվածի համաձայն, [[Ֆաթհալի Շահ]]ը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևե խանությունների անջատման շարժունմերը |
# Պայմանագրի 15-րդ հոդվածի համաձայն, [[Ֆաթհալի Շահ]]ը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևե խանությունների անջատման շարժունմերը չհալածել։ |
||
==Աղբյուրներ== |
==Աղբյուրներ== |
02:54, 11 Հունիսի 2009-ի տարբերակ
Թուրքմենչայի Պայմանագիրը 1828 (ռուսերեն՝ Туркманчайский договор. պարսկերեն՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև փետրվարի 21-ին, Ղարաբաղի Գյուլիստան (Խաչեն) գյուղում, 1826-1828 ռուս–պարսկական պատերազմներին վերջ տալու համար։
1828 թվականին Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է փետրվարի 21-ին՝ Թուրքմենչայ գյուղում (Թավրիզի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է Իվան Պասկևիչը, Պարսկաստանի կողմից՝ Աբաս-Միրզան։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է Ալեքսանդր Գրիբոեդովը[1]։
Այն կնքելով, երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին՝ [2]
- Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը հանձնում է Երևանը , և այսօր Ադրբեջանի մաս կազմող՝ Նախիջևանը, Թալիշը, Օրդուբադը, և Արրան նահանգի Մուղան շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները որ Ռուսաստանին էր հանձնել Գյուլիստանի պայմանագրի ընթացքում:
- Արազն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալաից մինչև Աստարա-ի գետի ելանցքը»:
- Պայմանագրի 6-րդ հոդվածի համաձայն, Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկիում (1828-ի արժույթով)
- Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի համաձայն, պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները Կասպից ծովում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին:
- Իրանը ճանաչում է կապիտուլյացիայի իրավունքներ՝ Պարսկաստանում գտնվող ռուսերի համար:
- Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը:
- Պայմանագրի 13-րդ հոդվածի համաձայն, պատերազմի գերիների փոխանակում
- Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն, Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ոնց որ Ռուսաստանը կոնկրետացնի։
- Պայմանագրի 7-րդ հոդվածի համաձայն, Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո:
- Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր կողմից Գյուլիստանի պայմանագրի համաձայնությունների խախտման համար:
- Պայմանագրի 15-րդ հոդվածի համաձայն, Ֆաթհալի Շահը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևե խանությունների անջատման շարժունմերը չհալածել։
Աղբյուրներ
- ↑ «Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես». Վերցված է 2009-1-18-ին.
- ↑ [cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm «Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)»]. Վերցված է 2009-1-18-ին.
{{cite web}}
: Check|url=
value (օգնություն)