«Սնդիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
⚫ | |||
{{Նշան|Hg}} |
{{Նշան|Hg}} |
||
⚫ | |||
'''Սնդիկ''', քիմիական տարր է որի նշանն է '''Hg''' և ատոմային թիվը՝ |
'''Սնդիկ''', քիմիական տարր է որի նշանն է '''Hg''' և ատոմային թիվը՝ 80։ Hg նշանակումն առաջացել է լատիներեն Hydrargyrum բառից, որը հունարեն նշանակում է ''հեղուկ արծաթ''։ |
||
== Ֆիզիկական հատկությունները == |
== Ֆիզիկական հատկությունները == |
||
Սնդիկը սենյակի ջերմաստիճանի պայմաններում հեղուկ վիճակում գտնվող միակ [[մետաղ]]ն |
Սնդիկը սենյակի ջերմաստիճանի պայմաններում հեղուկ վիճակում գտնվող միակ [[մետաղ]]ն է։ Հալման ջերմաստիճանն է -38.83°C-ը, եռում է 356.73°C դեպքում։ Նորմալ պայմաններում սնդիկի խտությունը հավասար է 13 500 կգ/մ<sup>3</sup>։ |
||
=== Ամալգամներ === |
=== Ամալգամներ === |
||
⚫ | |||
<br /> |
|||
⚫ | |||
* [[Արծաթ]]ի ամալգամը կիրառվում է ատամնաբուժության մեջ` [[ատամ]]ի պլոմբ պատրաստելու |
* [[Արծաթ]]ի ամալգամը կիրառվում է ատամնաբուժության մեջ` [[ատամ]]ի պլոմբ պատրաստելու համար։ |
||
* Քանի որ երկաթը չի ամալգամացվում, սնդիկը փոխադրելու համար սովորաբար օգտագործվում են [[պողպատ]]ե |
* Քանի որ երկաթը չի ամալգամացվում, սնդիկը փոխադրելու համար սովորաբար օգտագործվում են [[պողպատ]]ե տարողություններ։ |
||
* [[Նատրիում]]ի ամալգամն օգտագործվում է բարձր ճնշման նատրիումային [[լամպ]] |
* [[Նատրիում]]ի ամալգամն օգտագործվում է բարձր ճնշման նատրիումային [[լամպ]]երում։ |
||
=== Իզոտոպները === |
=== Իզոտոպները === |
||
⚫ | |||
<br /> |
|||
⚫ | |||
== Վնասակարությունը == |
== Վնասակարությունը == |
||
Սնդիկի [[գոլորշի]]ն չափազանց թունավոր |
Սնդիկի [[գոլորշի]]ն չափազանց թունավոր է։ |
||
=== Պատահարներ === |
=== Պատահարներ === |
||
⚫ | |||
<br /> |
|||
⚫ | |||
== Արդյունահանումը == |
== Արդյունահանումը == |
||
Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է: Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն) |
Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է: Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն)։ Հայտնի են նաեւ Դաղստանում, Հայաստանում,Տաջիկստանում, Սլովենիայում, Ղրղզստանում, Ուկրաինայում գտնվող հանքերը։ |
||
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
17:41, 25 Օգոստոսի 2013-ի տարբերակ
Սնդիկ, քիմիական տարր է որի նշանն է Hg և ատոմային թիվը՝ 80։ Hg նշանակումն առաջացել է լատիներեն Hydrargyrum բառից, որը հունարեն նշանակում է հեղուկ արծաթ։
Ֆիզիկական հատկությունները
Սնդիկը սենյակի ջերմաստիճանի պայմաններում հեղուկ վիճակում գտնվող միակ մետաղն է։ Հալման ջերմաստիճանն է -38.83°C-ը, եռում է 356.73°C դեպքում։ Նորմալ պայմաններում սնդիկի խտությունը հավասար է 13 500 կգ/մ3։
Ամալգամներ
Սնդիկը շատ մետաղների հետ ստեղծում է հեղուկ կամ պինդ համաձուլվածքներ` ամալգամներ: Ամալգամացման հանդեպ կայուն մետաղներն են վանադիումը, երկաթը, մոլիբդենը, ցեզիումը, նիոբիումը, տանտալը, վոլֆրամը։
- Արծաթի ամալգամը կիրառվում է ատամնաբուժության մեջ` ատամի պլոմբ պատրաստելու համար։
- Քանի որ երկաթը չի ամալգամացվում, սնդիկը փոխադրելու համար սովորաբար օգտագործվում են պողպատե տարողություններ։
- Նատրիումի ամալգամն օգտագործվում է բարձր ճնշման նատրիումային լամպերում։
Իզոտոպները
Սնդիկի յոթը հատ կայուն իզոտոպներից ամենատարածվածն է 202Hg-ը` 29.86%։ Ամենաերկարակյացներն են 194Hg-ը` 444 տարի եւ 203Hg-ը` 46 612 օր կիսատրոհման պարբերություններով։ Մնացած իզոտոպներից շատերն ունեն մեկ օրից պակաս կիսատրոհման պարբերություն։
Վնասակարությունը
Սնդիկի գոլորշին չափազանց թունավոր է։
Պատահարներ
Պատմության մեջ սնդիկային ամենածանր աղտոտումը պատահել է 1956թ. ճապոնական Մինամատա քաղաքում, որի արդյունքում տուժել է ավելի քան երեք հազար մարդ, ովքեր կամ մահացել են, կամ տուժել են Մինամատայի հիվանդությունից։
Արդյունահանումը
Սնդիկը հազվագյուտ մետաղ է: Սնդիկի աշխարհի խոշորագույն հանքերը գտնվում են Իսպանիայում (Ալմադեն)։ Հայտնի են նաեւ Դաղստանում, Հայաստանում,Տաջիկստանում, Սլովենիայում, Ղրղզստանում, Ուկրաինայում գտնվող հանքերը։
Պարբերական աղյուսակ | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |