«Ղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Հայկական այբուբեն}} |
{{Հայկական այբուբեն}} |
||
{{Նշան|Ղ ղ}} |
{{Նշան|Ղ ղ}} |
||
'''Ղ''', '''ղ''', (անվանում՝ '''ղատ'''), [[հայկական այբուբեն]]ի 18-րդ տառը։ Թվային արժեքը` «90»։ |
'''Ղ''', '''ղ''', (անվանում՝ '''ղատ'''), [[հայկական այբուբեն]]ի 18-րդ տառը։ Թվային արժեքը` «90»։<br /> |
||
== Կրկնակ բաղաձայնները == |
|||
<br /> |
|||
Հայերենի կրկնակ ''ղ''-ով գոյականներից են`<br /> |
|||
:::::[[ուղղություն|ու'''ղղ'''ություն]], <br /> |
|||
եւ, ընդհանրապես` ''ուղիղ'' արմատով կազմված գոյականներ`<br /> |
|||
:::::ու'''ղղ'''որդում<br /> |
|||
:::::ու'''ղղ'''ահայաց<br /> |
|||
:::::ու'''ղղ'''ահավատ<br /> |
|||
:::::ու'''ղղ'''ագրություն եւ այլն:<br /> |
|||
== Ղատասացություն == |
|||
<br /> |
|||
'''Ղատ'''ասացությունը մանկական լեզվական արատ է, երբ նախադպրոցական տարիքի երեխաները ''ռ'' հնչյունի փոխարեն արտասանում են ''ղ''` ամա'''ղ''', '''ղ'''ետին, սա'''ղ'''նարան եւ այլն: Տարիք հետ, սովորաբար, [[դպրոց]]ական տարիքի մեջ մտնելուց հետո ինքնաբերաբար անցնում է:<br /> |
|||
== Ղատագրություն == |
|||
<br /> |
|||
Հայերենի ուղղագրության մեջ տարածված երեւույթ է, երբ օտար լեզուներից, հիմնականում` [[լատիներեն]]ից, [[հունարեն]]ից, [[եբրայերեն]]ից փոխառնված ինչպես հասարակ, այնպես եւ հատուկ անուններում ''լ'' հնչյունին փոխարինում է ''ղ''-ն` Երուսա'''ղ'''եմ, սա'''ղ'''մոս, Նե'''ղ'''ոս եւ այլն:<br /> |
|||
[[Unicode]]-ում ներկայացված է` |
[[Unicode]]-ում ներկայացված է` |
19:32, 8 Հուլիսի 2013-ի տարբերակ
Հայերենի այբուբեն | ||
---|---|---|
Ա ա | Ծ ծ | Ջ ջ |
Բ բ | Կ կ | Ռ ռ |
Գ գ | Հ հ | Ս ս |
Դ դ | Ձ ձ | Վ վ |
Ե ե | Ղ ղ | Տ տ |
Զ զ | Ճ ճ | Ր ր |
Է է | Մ մ | Ց ց |
Ը ը | Յ յ | Ւ ւ |
Թ թ | Ն ն | Փ փ |
Ժ ժ | Շ շ | Ք ք |
Ի ի | Ո ո | և |
Լ լ | Չ չ | Օ օ |
Խ խ | Պ պ | Ֆ ֆ |
Ղ, ղ, (անվանում՝ ղատ), հայկական այբուբենի 18-րդ տառը։ Թվային արժեքը` «90»։
Կրկնակ բաղաձայնները
Հայերենի կրկնակ ղ-ով գոյականներից են`
եւ, ընդհանրապես` ուղիղ արմատով կազմված գոյականներ`
- ուղղորդում
- ուղղահայաց
- ուղղահավատ
- ուղղագրություն եւ այլն:
- ուղղորդում
Ղատասացություն
Ղատասացությունը մանկական լեզվական արատ է, երբ նախադպրոցական տարիքի երեխաները ռ հնչյունի փոխարեն արտասանում են ղ` ամաղ, ղետին, սաղնարան եւ այլն: Տարիք հետ, սովորաբար, դպրոցական տարիքի մեջ մտնելուց հետո ինքնաբերաբար անցնում է:
Ղատագրություն
Հայերենի ուղղագրության մեջ տարածված երեւույթ է, երբ օտար լեզուներից, հիմնականում` լատիներենից, հունարենից, եբրայերենից փոխառնված ինչպես հասարակ, այնպես եւ հատուկ անուններում լ հնչյունին փոխարինում է ղ-ն` Երուսաղեմ, սաղմոս, Նեղոս եւ այլն:
Unicode-ում ներկայացված է`
- մեծատառ` «Ղ».
U+0542
- փոքրատառ` «ղ».
U+0572
Ստեղծումը և ձևերը
Ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոցը 405—406 թվականներին տառակերտման սեփական սկզբունքով։։ Միջնադարում օգտագործվել են «երկաթագիր», «գրչագիր», «նոտրգիր», «շղագիր» տառատեսակները։
Կազմված է երեք ուղղաձիգ տարրերից, ընդ որում կարճ տարրը տեղավորված է երկարի ձախ կողմում, հավասար բարձրությամբ, և իրար են միանում վերին ծայրերից, իսկ լայնը գտնվում է երկարի աջ կողմում, ստորին ծայրից ցած, և երկարի ստորին ծայրին է միանում իր վերին ծայրով՝ Ղ։ Ունի բոլոր հինգ տառատեսակները, որոնցում պահպանում է գծագրական իր յուրահատկությունը, համարյա առանց էական ձևափոխությունների։
- Գրչագիրը գրվում է երկու տողագծերի միջև ուղղաձիգ՝ Ղ, և թեթև աջ թեքված։
- Երկաթագիրը նույն գրչագիրն է, կարճի ու երկարի կոր նուրբով միացած՝ Ղ։ Օգտագործվել է նաև որպես գլխագիր։
- Բոլորգրում, շղագրում և նոտրգրում հաճախ կորցնում է լայնը։
- Ղ տառը նշանագրում է հայերենի ետնալեզվային շփական ձայնեղ բաղաձայն հնչյունը (հնչույթը)։ ժամանակակից արևելահայ գրական տարերակներում երբեմն խլանալով հնչում է խ (հաղթել-հախթէլ)։
- Ղ նշանակել է իննսուն ու իննսուներորդ, բյուրի նշանով՝ (’Ղ) իննսուն բյուր (900000)։ Արաբական թվանշանների գործածությունից հետո օգտագործվել է որպես քանակական և դասական թվական։ Այժմ գործածվում է միայն դասական թվականի արժեքով (Ղ-ինըսուներորդ)։