«Դիոգենես Լայերտացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 19. | Տող 19. | ||
Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում: |
Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում: |
||
Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել [[Կիլիկիա|Կիլիկիայի]] Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել [[Հոմերոս]]ի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής ([[Զևս]]ի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և [[Ոդիսևս]]ին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները: |
Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել [[Կիլիկիա|Կիլիկիայի]] Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել [[Հոմերոս]]ի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής ([[Զևս]]ի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և [[Ոդիսևս]]ին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները: |
||
<br /> |
|||
Որոշակի դժվարություն է առաջացնում նաև վերջինիս կենսագործունեության թվագրությունը: Միանշանակ է, որ նա ապրել և ստեղծագործել է ավելի ուշ քան [[Սեքստ Էմպիրիկ]]ը, ում մասին նա ունի հիշատակությունում սեփական աշխատությունում, սակայն և ապրել է ավելի վաղ քան նեոպլատոնական, փիլիսոփա [[Ստեփանոս Բյուզանդացի]]ն` 527—565: Ի դեպ, վերջինս առաջինն է, ով վկայակոչում է Դիոգենես Լայերտացուն: |
|||
<br /> |
|||
Ամենաուշ շրջանի փիլիսոփան, ով արժանանում է Դիոգենեսի Լայերտացու հիշտակմանը, դա [[Սատուրնին]]ն է` [[Սեքստ Էմպիրիկ]]ի ամենահայտնի աշխակերտը` ապրած մ.թ. 200-ականներին: Սակայն և հեղինակը որևէ կերպ ուշադրության չի արժանացնում ուշ շրջանի հելլենիստական փիլիսոփայության ամենահայտնի նեոպլատոնական [[Պլոտին]]ին` 203 - 269: Իսկ եթե հաշվի առնենք, որ հայտնի է Պլոտինի ստեղծագործելու թվագրության գործոնը` սկսած 250 թվականից, ապա ստացվում է, որ Դիոգենես Լայերտացու կյանքն ու ստեղծագործությունը կարելի է թվագրել մ.թ. 200- 250 թվականներով: |
|||
==Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները== |
==Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները== |
12:53, 14 Մայիսի 2013-ի տարբերակ
Դիոգենես Լայերտացի հին հունարեն՝ Διογένης ὁ Λαέρτιος | |
---|---|
Ծնվել է | 180 |
Մահացել է | 240 |
Քաղաքացիություն | Հին Հռոմ |
Մասնագիտություն | պատմաբան, կենսագիր, բանաստեղծ, փիլիսոփա, փիլիսոփայության պատմաբան և գրող |
Գործունեության ոլորտ | փիլիսոփայություն |
Տիրապետում է լեզուներին | հին հունարեն[1][1] |
Diogenes Laërtius Վիքիպահեստում |
Դիոգենես Լայերտացի (Διογένης Λαέρτιος, Diogenes Laertios; մ.թ. 3-րդ դար), հույն փիլիսոփաների և Անտիկ հունական փիլիսոփայության կենսագիր և պատմագիր: Հեղինակի մասին կենսագրական տվյալ գրեթե չեն պահպանվել: Նրա «Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները» (հուն․՝ Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων) 10 գրքից բաղկացած երկը համարվում է հույն փիլիսոփայության պատմության ուսումնասիրության կարևորագույն աղբյուրներից մեկը:
Անունն ու անվան ծագումնաբանության խնդիրը
Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում: Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել Կիլիկիայի Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել Հոմերոսի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής (Զևսի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և Ոդիսևսին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները: