«Դիոգենես Լայերտացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 19. Տող 19.
Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում:
Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում:
Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել [[Կիլիկիա|Կիլիկիայի]] Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել [[Հոմերոս]]ի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής ([[Զևս]]ի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և [[Ոդիսևս]]ին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները:
Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել [[Կիլիկիա|Կիլիկիայի]] Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել [[Հոմերոս]]ի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής ([[Զևս]]ի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և [[Ոդիսևս]]ին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները:
<br />
Որոշակի դժվարություն է առաջացնում նաև վերջինիս կենսագործունեության թվագրությունը: Միանշանակ է, որ նա ապրել և ստեղծագործել է ավելի ուշ քան [[Սեքստ Էմպիրիկ]]ը, ում մասին նա ունի հիշատակությունում սեփական աշխատությունում, սակայն և ապրել է ավելի վաղ քան նեոպլատոնական, փիլիսոփա [[Ստեփանոս Բյուզանդացի]]ն` 527—565: Ի դեպ, վերջինս առաջինն է, ով վկայակոչում է Դիոգենես Լայերտացուն:
<br />
Ամենաուշ շրջանի փիլիսոփան, ով արժանանում է Դիոգենեսի Լայերտացու հիշտակմանը, դա [[Սատուրնին]]ն է` [[Սեքստ Էմպիրիկ]]ի ամենահայտնի աշխակերտը` ապրած մ.թ. 200-ականներին: Սակայն և հեղինակը որևէ կերպ ուշադրության չի արժանացնում ուշ շրջանի հելլենիստական փիլիսոփայության ամենահայտնի նեոպլատոնական [[Պլոտին]]ին` 203 - 269: Իսկ եթե հաշվի առնենք, որ հայտնի է Պլոտինի ստեղծագործելու թվագրության գործոնը` սկսած 250 թվականից, ապա ստացվում է, որ Դիոգենես Լայերտացու կյանքն ու ստեղծագործությունը կարելի է թվագրել մ.թ. 200- 250 թվականներով:


==Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները==
==Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները==

12:53, 14 Մայիսի 2013-ի տարբերակ

Դիոգենես Լայերտացի
հին հունարեն՝ Διογένης ὁ Λαέρτιος
Ծնվել է180
Մահացել է240
ՔաղաքացիությունՀին Հռոմ
Մասնագիտությունպատմաբան, կենսագիր, բանաստեղծ, փիլիսոփա, փիլիսոփայության պատմաբան և գրող
Գործունեության ոլորտփիլիսոփայություն
Տիրապետում է լեզուներինհին հունարեն[1][1]
 Diogenes Laërtius Վիքիպահեստում
Լայերտացու «Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքն ու հայացքները» երկի 1594թ. հրատարակության տիտղոսաթերթը

Դիոգենես Լայերտացի (Διογένης Λαέρτιος, Diogenes Laertios; մ.թ. 3-րդ դար), հույն փիլիսոփաների և Անտիկ հունական փիլիսոփայության կենսագիր և պատմագիր: Հեղինակի մասին կենսագրական տվյալ գրեթե չեն պահպանվել: Նրա «Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները» (հուն․՝ Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων) 10 գրքից բաղկացած երկը համարվում է հույն փիլիսոփայության պատմության ուսումնասիրության կարևորագույն աղբյուրներից մեկը:

Անունն ու անվան ծագումնաբանության խնդիրը

Առ այսօր անհայտ է մնում կենսագրի իսկական և անվան ճիշտ գրությունը: Դիոգենես Լայերտացի անվանաձևը ենթադրում է, որ ինչպես ընդունված է եղել անտիկ աշխարհում, նրա անվան երկրորդ հատվածը նշանակում է, թե որտեղ է նա ծնվել: Սակայն Լայերտ կամ նման այլ քաղաքի անվանում չի հանդիպում ու հիշատակվում հին աշխարհի տեղանունների թվում: Ուսումնասիրողները տարբերակ են առաջ քաշում, որ նա կարող է ծնված լինել Կիլիկիայի Լաերտի քաղաքում: Լայերտի անվան մեկ այլ ստուգաբանությամբ, այն կարող է փոխառնված լինել Հոմերոսի հայտնի ստեղծագործությունից, որում διογενής (Զևսի որդի), и հին հունարեն. Λᾱερτιάδης (Լայերտաի որդի) — նշանակությունն ունի և Ոդիսևսին բնորոշող մականուններից մեկն էր: Մասնագետների շրջանում քննարկվում է նաև տարբերակ, որ հեղինակը որպես այդպիսին մտացածին է և իրականում հայտնի չէ այդ անվան տակ ստեղծագործած հեղինակ-հեղինակների իրական անունները:

Նշանավոր փիլիսոփաների կյանքը, ուսմունքն ու հայացքները

Ծանոթագրություններ