«Հնդկաչին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Ռոբոտը հեռացնում է․: diq:Hindoçin (deleted)
չ Bot: Migrating 66 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q43467 (translate me)
Տող 25. Տող 25.
[[Կատեգորիա:Ասիա]]
[[Կատեգորիա:Ասիա]]
[[Կատեգորիա:Թերակղզիներ]]
[[Կատեգորիա:Թերակղզիներ]]

[[af:Indosjina]]
[[ar:الهند الصينية]]
[[arz:الصين الهنديه]]
[[az:Hind-Çin]]
[[be:Паўвостраў Індакітай]]
[[be-x-old:Індакітай]]
[[bg:Индокитай]]
[[bn:ইন্দোচীন]]
[[br:Indez-Sina]]
[[bs:Indokina]]
[[ca:Indoxina]]
[[cs:Indočína]]
[[cv:Индокитай]]
[[cy:Indo-Tsieina]]
[[da:Indokina]]
[[de:Indochina]]
[[el:Ινδοκίνα]]
[[en:Indochina]]
[[eo:Hindoĉinio]]
[[es:Indochina]]
[[et:Indohiina poolsaar]]
[[eu:Indotxina]]
[[fa:هندوچین]]
[[fi:Indokiina]]
[[fr:Indochine]]
[[gl:Indochina]]
[[gn:Indochina]]
[[he:הודו-סין]]
[[hi:इंडोचायना]]
[[hr:Indokina]]
[[hu:Indokína]]
[[id:Indochina]]
[[io:Indochinia]]
[[is:Indókína]]
[[it:Indocina]]
[[ja:インドシナ半島]]
[[ka:ინდოჩინეთი]]
[[kk:Үндіқытай түбегі]]
[[km:ឥណ្ឌូចិន]]
[[ko:인도차이나 반도]]
[[la:Paeninsula Indosinensis]]
[[lt:Indokinijos pusiasalis]]
[[lv:Indoķīnas pussala]]
[[mk:Индокина]]
[[ml:ഇന്തോ-ചൈന]]
[[mn:Энэтхэг-Хятадын хойг]]
[[ms:Indochina]]
[[nl:Indochina]]
[[no:Indokina]]
[[pl:Indochiny]]
[[pnb:ہند چینی]]
[[pt:Indochina]]
[[ro:Indochina]]
[[ru:Индокитай]]
[[simple:Indochina]]
[[sk:Indočína]]
[[sr:Indokina]]
[[sv:Indokina]]
[[sw:Indochina]]
[[th:อินโดจีน]]
[[tl:Indotsina]]
[[tr:Hindiçin]]
[[uk:Індокитай]]
[[vi:Bán đảo Đông Dương]]
[[zh:中南半島]]
[[zh-classical:中南半島]]

03:54, 3 Ապրիլի 2013-ի տարբերակ

Հնդկաչին թերակղզին

Հնդկաչին (վիետ․՝ Đông Dương), թերակղզի Ասիայի հարավ-արևելյան հատվածում:

Թերակղզու մակերեսը կազմում է մոտավորապես 2 միլոն կմ²: Արևմուտքից շրջափակված է Բենգալյան ծոցով, Անդամյան ծովով, Հնդկական օվկիանոսով և Մալակկայի նեղուցով: Հարավային և արևելյան մասից Խաղաղ օվկիանոսով, Հարավ Չինական ծովով և նրա Սիամական և Բակբո նեղուցներով: Հյուսիսային սահմանը պայմանականորեն անցնում է Գանգես և Բրահմապուտրա գետերի գետաբերանով դեպի Հոնգհա գետ: Հարավային մասում է գտնվում Հնդկաչինի մաս կազմող Մալակկա թերակղզին:

Հնդկաչին թերակղզու ռելիեֆը շատ բարդ է: Հյուսիսց հարավ ձգվում են երկար, երիտասարդ լեռնաշղթաներ: Լեռների միջև տարածվում են սարահարթերը և ցածրադիր հարթավայրերը, նրանցից մի քանիսի հիմքը կազմում են հնագույն բյուրեղյա զանգվածները: Խոշոր գետերը, որոնք սկիզբ են առնում Տիբեթյան լեռնաշխարհից, հոսում են լեռնաշղթաների միջև գնվող նեղ հովիտներով: Հարավում, ծովին ավելի մոտիկ վայրերում, գետահովիտներն ընդարձակվում են և փոխվում առափնյա դաշտավայրերի. շատ գետեր իրենց գետաբերաններում առաջացնում են դելտա: Ընդարձակ հարթավայր է տարածվում Մեկոնգ գետի ստորին հոսանքի երկարությամբ:

Թերակղզում կան անագի, վոլֆրամի և այլ մետաղների խոշոր հանքավայրեր, ինչպես նաև քարածուխ և նավթ:

Հնդկաչին թերակղզու կլիման մերձհասարակածային է, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային: Տեղումների քանակը կախված է մուսսոնների ուղղությունից և տվյալ վայրի ռելիեֆից: Տեղումներ շատ են լինում (տարեկան մինչև 5000 մմ) ամառային հարավ-արևմտյան մուսսոնի ժամանակ, դեպի Բենգալյան ծոցի կողմը թեքված լեռների արևմտյան լանջերին: Թերակղզու ներքին մասերում տեղումներ ավելի քիչ են լինում (տարեկան մոտավորապես 1000 մմ): Թերակղզու հարթավայրային մասում միջին ջերմաստիճանը չի իջնում + 20оС, գարունը և աշունը բարձրանում է մինչև + 30оС: Լեռներում այն իջնում է մինչև 15оС:


Առատ խոնավություն ստացող վայրերում աճում են մերձհասարակածային մշտադալար անտառներ, իսկ ծայր հարավում` հասարակածային անտառներ: Լեռներում դրանք փոխվում են մերձարևադարձային, տերևաթափ լինող և փշատերև անտառների: Լեռների վերին մասերը գրավում են կորաբուն ծառերի անտառները և մարգագետինները: Ավելի քիչ խոնավ և լեռներով շրջափակված հարթավայրերում տարածվում են սավաննաներ:

Բնակչությունը կենտրոնացված է գլխավորապես գետերի երկայնքով ընկած հարթավայրերում: Գերակշռող գյուղատնտեսական կուլտուրան բրինձն է, որը մշակվում է գետային ցածրադիր վայրերում և գետերի դելտաներում, առանձնապես Մեկոնգի դելտայում: Հարավի պլանտացիաներում մշակում են կաուչուկատու ծառեր, որոնց հյութից ստանում են բնական կաուչուկ:

Հնդկաչին թերակղզում ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն տարածվում են հետևյալ պետությունները` Բանգլադեշ, Վիետնամ, Կամբոջա, Լաոս, Մալայզիա, Մյանմա և Թայլանդ: