«Բալկանյան թերակղզի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը հեռացնում է․: hu:Délkelet-Európa (strongly connected to hy:Հարավ-արևելյան Եվրոպա) |
չ Bot: Migrating 106 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23522 (translate me) |
||
Տող 54. | Տող 54. | ||
[[Կատեգորիա:Բալկանյան թերակղզի]] |
[[Կատեգորիա:Բալկանյան թերակղզի]] |
||
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի թերակղզիներ]] |
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի թերակղզիներ]] |
||
[[af:Balkan]] |
|||
[[als:Balkanhalbinsel]] |
|||
[[an:Peninsula Balcanica]] |
|||
[[ar:البلقان]] |
|||
[[ast:Balcanes]] |
|||
[[az:Balkan yarımadası]] |
|||
[[be:Балканскі паўвостраў]] |
|||
[[be-x-old:Балканскі паўвостраў]] |
|||
[[bg:Балкански полуостров]] |
|||
[[bn:বলকান অঞ্চল]] |
|||
[[br:Balkanioù]] |
|||
[[bs:Balkan]] |
|||
[[ca:Balcans]] |
|||
[[ckb:بالکان]] |
|||
[[crh:Balqan yarımadası]] |
|||
[[cs:Balkán]] |
|||
[[cv:Балкан çурутравĕ]] |
|||
[[cy:Balcanau]] |
|||
[[da:Balkanhalvøen]] |
|||
[[de:Balkanhalbinsel]] |
|||
[[dsb:Balkańska połkupa]] |
|||
[[el:Βαλκάνια]] |
|||
[[en:Balkans]] |
|||
[[eo:Balkana duoninsulo]] |
|||
[[es:Península balcánica]] |
|||
[[et:Balkani poolsaar]] |
|||
[[eu:Balkanak]] |
|||
[[fa:بالکان]] |
|||
[[fi:Balkan]] |
|||
[[fo:Balkanhálvoyggin]] |
|||
[[fr:Balkans]] |
|||
[[frp:Balcans]] |
|||
[[fur:Balcans]] |
|||
[[fy:Balkan (skiereilân)]] |
|||
[[ga:Na Balcáin]] |
|||
[[gag:Balkan]] |
|||
[[gd:Na Balcain]] |
|||
[[gl:Balcáns]] |
|||
[[he:חבל הבלקן]] |
|||
[[hi:बाल्कन]] |
|||
[[hr:Balkanski poluotok]] |
|||
[[hsb:Balkanska połkupa]] |
|||
[[id:Balkan]] |
|||
[[is:Balkanskagi]] |
|||
[[it:Penisola balcanica]] |
|||
[[ja:バルカン半島]] |
|||
[[jv:Balkan]] |
|||
[[ka:ბალკანეთის ნახევარკუნძული]] |
|||
[[kk:Балқан түбегі]] |
|||
[[ko:발칸 반도]] |
|||
[[ku:Balkan]] |
|||
[[la:Balcania]] |
|||
[[lad:Balkanos]] |
|||
[[lb:Balkan]] |
|||
[[li:Balkan (sjiereiland)]] |
|||
[[lmo:Balcan]] |
|||
[[lt:Balkanai]] |
|||
[[lv:Balkānu pussala]] |
|||
[[mg:Balkana]] |
|||
[[mk:Балкански Полуостров]] |
|||
[[mn:Балканы хойг]] |
|||
[[mr:बाल्कन]] |
|||
[[ms:Balkan]] |
|||
[[new:बाल्कन]] |
|||
[[nl:Balkan (schiereiland)]] |
|||
[[nn:Balkan]] |
|||
[[no:Balkan]] |
|||
[[nrm:Balkans]] |
|||
[[oc:Balcans]] |
|||
[[os:Балканы æрдæгсакъадах]] |
|||
[[pl:Półwysep Bałkański]] |
|||
[[pnb:بلقان]] |
|||
[[pnt:Βαλκανικόν Χερσόνησος]] |
|||
[[ps:بالکان]] |
|||
[[pt:Bálcãs]] |
|||
[[ro:Peninsula Balcanică]] |
|||
[[ru:Балканский полуостров]] |
|||
[[sah:Балкаан]] |
|||
[[sc:Balcànus]] |
|||
[[scn:Pinìsula balcànica]] |
|||
[[se:Balkannjárga]] |
|||
[[sh:Balkan]] |
|||
[[simple:Balkans]] |
|||
[[sk:Balkánsky polostrov]] |
|||
[[sl:Balkan]] |
|||
[[sq:Gadishulli Ballkanik]] |
|||
[[sr:Балканско полуострво]] |
|||
[[sv:Balkanhalvön]] |
|||
[[sw:Balkani]] |
|||
[[szl:Bałkany]] |
|||
[[ta:பால்கன் குடா]] |
|||
[[th:บอลข่าน]] |
|||
[[tl:Balkan]] |
|||
[[tr:Balkanlar]] |
|||
[[tt:Балкан ярымутравы]] |
|||
[[ug:بالقانلار]] |
|||
[[uk:Балканський півострів]] |
|||
[[ur:بلقان]] |
|||
[[vec:Penìxoła balcànega]] |
|||
[[vi:Balkan]] |
|||
[[war:Balkan]] |
|||
[[yi:באלקאן לענדער]] |
|||
[[za:Bahwjgan buendauj]] |
|||
[[zh:巴尔干半岛]] |
|||
[[zh-classical:巴爾幹半島]] |
|||
[[zh-min-nan:Balkan Poàn-tó]] |
23:26, 2 Ապրիլի 2013-ի տարբերակ
Տեղագրություն | Միջերկրական ծով | |
Ողողող ջրեր | Միջերկրական ծով, Սև ծով, Էգեյան ծով, Ադրիատիկ ծով, Իոնյան ծով, Մարմարա ծով | |
Ընդհանուր մակերեսը | 505.000 կմ² | |
Ամենաբարձր կետը | 2925 մ մ | |
Երկիր | Եվրոպա | |
Բալկանյան թերակղզի (սլովեն.՝ Balkanski polotok, խորվ.՝ Balkanski poluotok, բոս․՝ Balkansko poluostrvo, սերբ.՝ և չեռնոգոր.՝ Балканско полуострво, ռումիներեն՝ Peninsula Balcanică, բուլղար․՝ և մակեդոներեն՝ Балкански полуостров, ալբ․՝ Gadishulli Ballkanik, հուն․՝ Βαλκανική χερσόνησος, իտալ.՝ Penisola balcanica, լատին․՝ Paeninsula Balcanica) թերակղզի Եվրոպայի հարավ-արևելքում: Տարածքը մոտ 505 հազար կմ²:
Բալկանյան թեակղզու վրա մասնակի կամ լրիվ գտնվում են.
- Ալբանիա 100 %
- Բուլղարիա 100 %
- Բոսնիա և Հերցեգովինա 100 %
- Հունաստան 100 %
- Հյուսիսային Մակեդոնիա 100 %
- Չեռնոգորիա 100 %
- Սերբիա 73 %
- Խորվաթիա 49 %
- Սլովենիա 27 %
- Ռումինիա 9 %
- Իտալիա 0,07 %
- Կոսովո 100 %
Հունաստանը, Սլովենիան, Ռումինիան, Բուլղարիան և Իտալիան մտնում են Եվրոպական Միության կազմի մեջ: Հունաստանը, Ալբանիան, Բուլղարիան, Ռումինիան, Խորվաթիան, Սլովենիան և Իտալիան մտնում են ՆԱՏՕ-ի կազմի մեջ:
Թերակղզու ափերը շատ են կտրատված: Հարավում նրա ափերը ողողում են խոր Հոնիական և Էգեյան ծովերի ջրերը, որտեղ ցրված են բազմաթիվ լեռնոտ կղզիներ: Թերակղզու արևմտյան ափերը, որոնք ողողվում են Ադրիատիկ ծովի ջրերով, շրջափակված են երկարավուն, ափերին զուգահեռ ձգվող կղզիների շերտերով: Այստեղ ցամաքը ժամանակի ընթացքում իջել է, հովիտները ծածկվել են ծովի ջրերով, իսկ առափնյա լեռնաշղթաները դարձել են կղզիներ: Արևելքում թերակղզու ափերը ողողում է Սև ծովը:
Բալկանյան թերակղզին գրեթե ամբողջությամբ գրավում են լեռները. դաշտավայրերը քիչ են: Թերակղզու միջին մասում գտնվում է հնագույն զանգվածը, որը ճեղքվելով` բաժանվել է մի շարք ծալքա-բեկորավոր լեռների: Լեռներում տեղի են ունենում ուժեղ երկրաշարժներ:
Այդ զանգվածից դեպի արևմուտք (հյուսիսից հարավ) ձգվում են Դինարյան լեռնաշխարհի երիտասարդ լեռնաշղթաները, որոնք կազմված են գլխավորապես կրաքարերից: Դինարյան լեռնաշխարհում առանձնապես ցայտուն կերպով են արտահայտված կարստային երևույթները:
Բալկանյան թերակղզու հյուսիս-արևելքում ձգվում են երիտասարդ ծալքավոր լեռները` Ստարա Պլանինան կամ Բալկանյան լեռները:
Թերակղզին հարուստ է ալյումինի (արևմուտքի երիտասարդ լեռների շերտում), ցինկի և կապարի (հնագույն զանգվածում) հանքաքարերով: Կան նաև երկաթի, ածխի և նավթի հանքեր:
Բալկանյան թերակղզու մեծ մասը (նրա արևմուտքը, հարավը, հարավ-արևելքը) և բոլոր կղզիները գտնվում են միջերկրածովային կլիմայի շրջանում, ընդ որում տեղումների քանակը խիստ նվազում է հյուսիս-արևմուտքից դեպի արևելք և առանձնապես հարավի ուղղությամբ: Այստեղ աճում են թփուտներ և կոշտատերև խոտեր, որոշ վայրերում պահպանվել են մշտադալար անտառները: Թերակղզու միջին մասում կլիման փոփոխական է` միջերկրածովայինից դեպի բարեխառն: Այդ պատճառով անտառներում պատահում են ինչպես մշտադալար, այնպես էլ ձմռանը տերևաթափ լինող բույսեր: Թերակղզու հյուսիսը մտնում է արդեն բարեխառն կլիմայական գոտու մեջ, լեռներում տարածված են լայնատերև, խառը և փշատերև անտառները, իսկ դաշտավայրերում (Դանուբի և նրա վտակների շրջանում)` անտառատափաստանները: