«Բալկանյան թերակղզի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Ռոբոտը հեռացնում է․: hu:Délkelet-Európa (strongly connected to hy:Հարավ-արևելյան Եվրոպա)
չ Bot: Migrating 106 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23522 (translate me)
Տող 54. Տող 54.
[[Կատեգորիա:Բալկանյան թերակղզի]]
[[Կատեգորիա:Բալկանյան թերակղզի]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի թերակղզիներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի թերակղզիներ]]

[[af:Balkan]]
[[als:Balkanhalbinsel]]
[[an:Peninsula Balcanica]]
[[ar:البلقان]]
[[ast:Balcanes]]
[[az:Balkan yarımadası]]
[[be:Балканскі паўвостраў]]
[[be-x-old:Балканскі паўвостраў]]
[[bg:Балкански полуостров]]
[[bn:বলকান অঞ্চল]]
[[br:Balkanioù]]
[[bs:Balkan]]
[[ca:Balcans]]
[[ckb:بالکان]]
[[crh:Balqan yarımadası]]
[[cs:Balkán]]
[[cv:Балкан çурутравĕ]]
[[cy:Balcanau]]
[[da:Balkanhalvøen]]
[[de:Balkanhalbinsel]]
[[dsb:Balkańska połkupa]]
[[el:Βαλκάνια]]
[[en:Balkans]]
[[eo:Balkana duoninsulo]]
[[es:Península balcánica]]
[[et:Balkani poolsaar]]
[[eu:Balkanak]]
[[fa:بالکان]]
[[fi:Balkan]]
[[fo:Balkanhálvoyggin]]
[[fr:Balkans]]
[[frp:Balcans]]
[[fur:Balcans]]
[[fy:Balkan (skiereilân)]]
[[ga:Na Balcáin]]
[[gag:Balkan]]
[[gd:Na Balcain]]
[[gl:Balcáns]]
[[he:חבל הבלקן]]
[[hi:बाल्कन]]
[[hr:Balkanski poluotok]]
[[hsb:Balkanska połkupa]]
[[id:Balkan]]
[[is:Balkanskagi]]
[[it:Penisola balcanica]]
[[ja:バルカン半島]]
[[jv:Balkan]]
[[ka:ბალკანეთის ნახევარკუნძული]]
[[kk:Балқан түбегі]]
[[ko:발칸 반도]]
[[ku:Balkan]]
[[la:Balcania]]
[[lad:Balkanos]]
[[lb:Balkan]]
[[li:Balkan (sjiereiland)]]
[[lmo:Balcan]]
[[lt:Balkanai]]
[[lv:Balkānu pussala]]
[[mg:Balkana]]
[[mk:Балкански Полуостров]]
[[mn:Балканы хойг]]
[[mr:बाल्कन]]
[[ms:Balkan]]
[[new:बाल्कन]]
[[nl:Balkan (schiereiland)]]
[[nn:Balkan]]
[[no:Balkan]]
[[nrm:Balkans]]
[[oc:Balcans]]
[[os:Балканы æрдæгсакъадах]]
[[pl:Półwysep Bałkański]]
[[pnb:بلقان]]
[[pnt:Βαλκανικόν Χερσόνησος]]
[[ps:بالکان]]
[[pt:Bálcãs]]
[[ro:Peninsula Balcanică]]
[[ru:Балканский полуостров]]
[[sah:Балкаан]]
[[sc:Balcànus]]
[[scn:Pinìsula balcànica]]
[[se:Balkannjárga]]
[[sh:Balkan]]
[[simple:Balkans]]
[[sk:Balkánsky polostrov]]
[[sl:Balkan]]
[[sq:Gadishulli Ballkanik]]
[[sr:Балканско полуострво]]
[[sv:Balkanhalvön]]
[[sw:Balkani]]
[[szl:Bałkany]]
[[ta:பால்கன் குடா]]
[[th:บอลข่าน]]
[[tl:Balkan]]
[[tr:Balkanlar]]
[[tt:Балкан ярымутравы]]
[[ug:بالقانلار]]
[[uk:Балканський півострів]]
[[ur:بلقان]]
[[vec:Penìxoła balcànega]]
[[vi:Balkan]]
[[war:Balkan]]
[[yi:באלקאן לענדער]]
[[za:Bahwjgan buendauj]]
[[zh:巴尔干半岛]]
[[zh-classical:巴爾幹半島]]
[[zh-min-nan:Balkan Poàn-tó]]

23:26, 2 Ապրիլի 2013-ի տարբերակ

Բալկանյան թերակղզի
Տեղագրություն Միջերկրական ծով
Ողողող ջրեր Միջերկրական ծով, Սև ծով, Էգեյան ծով, Ադրիատիկ ծով, Իոնյան ծով, Մարմարա ծով
Ընդհանուր մակերեսը 505.000 կմ²
Ամենաբարձր կետը 2925 մ մ
Երկիր Եվրոպա Եվրոպա


Բալկանյան թերակղզին տիեզերքից

Բալկանյան թերակղզի (սլովեն.՝ Balkanski polotok, խորվ.՝ Balkanski poluotok, բոս․՝ Balkansko poluostrvo, սերբ.՝ և չեռնոգոր.՝ Балканско полуострво, ռումիներեն՝ Peninsula Balcanică, բուլղար․՝  և մակեդոներեն՝ Балкански полуостров, ալբ․՝ Gadishulli Ballkanik, հուն․՝ Βαλκανική χερσόνησος, իտալ.՝ Penisola balcanica, լատին․՝ Paeninsula Balcanica) թերակղզի Եվրոպայի հարավ-արևելքում: Տարածքը մոտ 505 հազար կմ²:

Բալկանյան թեակղզու վրա մասնակի կամ լրիվ գտնվում են.

Հունաստանը, Սլովենիան, Ռումինիան, Բուլղարիան և Իտալիան մտնում են Եվրոպական Միության կազմի մեջ: Հունաստանը, Ալբանիան, Բուլղարիան, Ռումինիան, Խորվաթիան, Սլովենիան և Իտալիան մտնում են ՆԱՏՕ-ի կազմի մեջ:

Թերակղզու ափերը շատ են կտրատված: Հարավում նրա ափերը ողողում են խոր Հոնիական և Էգեյան ծովերի ջրերը, որտեղ ցրված են բազմաթիվ լեռնոտ կղզիներ: Թերակղզու արևմտյան ափերը, որոնք ողողվում են Ադրիատիկ ծովի ջրերով, շրջափակված են երկարավուն, ափերին զուգահեռ ձգվող կղզիների շերտերով: Այստեղ ցամաքը ժամանակի ընթացքում իջել է, հովիտները ծածկվել են ծովի ջրերով, իսկ առափնյա լեռնաշղթաները դարձել են կղզիներ: Արևելքում թերակղզու ափերը ողողում է Սև ծովը:

Բալկանյան թերակղզին գրեթե ամբողջությամբ գրավում են լեռները. դաշտավայրերը քիչ են: Թերակղզու միջին մասում գտնվում է հնագույն զանգվածը, որը ճեղքվելով` բաժանվել է մի շարք ծալքա-բեկորավոր լեռների: Լեռներում տեղի են ունենում ուժեղ երկրաշարժներ:

Այդ զանգվածից դեպի արևմուտք (հյուսիսից հարավ) ձգվում են Դինարյան լեռնաշխարհի երիտասարդ լեռնաշղթաները, որոնք կազմված են գլխավորապես կրաքարերից: Դինարյան լեռնաշխարհում առանձնապես ցայտուն կերպով են արտահայտված կարստային երևույթները:

Բալկանյան թերակղզու հյուսիս-արևելքում ձգվում են երիտասարդ ծալքավոր լեռները` Ստարա Պլանինան կամ Բալկանյան լեռները:

Թերակղզին հարուստ է ալյումինի (արևմուտքի երիտասարդ լեռների շերտում), ցինկի և կապարի (հնագույն զանգվածում) հանքաքարերով: Կան նաև երկաթի, ածխի և նավթի հանքեր:

Բալկանյան թերակղզու մեծ մասը (նրա արևմուտքը, հարավը, հարավ-արևելքը) և բոլոր կղզիները գտնվում են միջերկրածովային կլիմայի շրջանում, ընդ որում տեղումների քանակը խիստ նվազում է հյուսիս-արևմուտքից դեպի արևելք և առանձնապես հարավի ուղղությամբ: Այստեղ աճում են թփուտներ և կոշտատերև խոտեր, որոշ վայրերում պահպանվել են մշտադալար անտառները: Թերակղզու միջին մասում կլիման փոփոխական է` միջերկրածովայինից դեպի բարեխառն: Այդ պատճառով անտառներում պատահում են ինչպես մշտադալար, այնպես էլ ձմռանը տերևաթափ լինող բույսեր: Թերակղզու հյուսիսը մտնում է արդեն բարեխառն կլիմայական գոտու մեջ, լեռներում տարածված են լայնատերև, խառը և փշատերև անտառները, իսկ դաշտավայրերում (Դանուբի և նրա վտակների շրջանում)` անտառատափաստանները: