«Իլիական»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: sq:Iliada |
չ Bot: Migrating 96 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8275 (translate me) |
||
Տող 34. | Տող 34. | ||
[[Կատեգորիա:Հին հունական գրականություն]] |
[[Կատեգորիա:Հին հունական գրականություն]] |
||
{{Link FA|bar}} |
{{Link FA|bar}} |
||
[[af:Ilias]] |
|||
[[an:Iliada]] |
|||
[[ar:الإلياذة]] |
|||
[[arz:الالياذه]] |
|||
[[ast:Ilíada]] |
|||
[[az:İliada]] |
|||
[[bar:Ilias]] |
|||
[[bat-smg:Iliada]] |
|||
[[be:Іліяда]] |
|||
[[be-x-old:Іліяда]] |
|||
[[bg:Илиада]] |
|||
[[bn:ইলিয়াড]] |
|||
[[bo:ཨེ་ལི་ཡེ་ཏེ།]] |
|||
[[br:Ilias]] |
|||
[[bs:Ilijada]] |
|||
[[ca:Ilíada]] |
|||
[[cs:Ilias]] |
|||
[[cy:Iliad]] |
|||
[[da:Iliaden]] |
|||
[[de:Ilias]] |
|||
[[el:Ιλιάδα]] |
|||
[[en:Iliad]] |
|||
[[eo:Iliado]] |
|||
[[es:Ilíada]] |
|||
[[et:Ilias]] |
|||
[[eu:Iliada]] |
|||
[[fa:ایلیاد]] |
|||
[[fi:Ilias]] |
|||
[[fiu-vro:Ilias]] |
|||
[[fr:Iliade]] |
|||
[[fy:Ilias]] |
|||
[[ga:Iliad]] |
|||
[[gl:Ilíada]] |
|||
[[he:איליאדה]] |
|||
[[hi:इलियाड]] |
|||
[[hif:Iliad]] |
|||
[[hr:Ilijada]] |
|||
[[hu:Iliasz]] |
|||
[[ia:Iliade]] |
|||
[[id:Iliad]] |
|||
[[io:Iliado]] |
|||
[[is:Ilíonskviða]] |
|||
[[it:Iliade]] |
|||
[[ja:イーリアス]] |
|||
[[ka:ილიადა]] |
|||
[[kk:Илиада]] |
|||
[[kn:ಇಲಿಯಡ್]] |
|||
[[ko:일리아스]] |
|||
[[ku:Îliyad]] |
|||
[[la:Ilias]] |
|||
[[lb:Ilias]] |
|||
[[lt:Iliada]] |
|||
[[lv:Iliāda]] |
|||
[[map-bms:Iliad]] |
|||
[[mk:Илијада]] |
|||
[[ml:ഇലിയഡ്]] |
|||
[[mn:Илиада]] |
|||
[[mr:इलियड]] |
|||
[[ms:Iliad]] |
|||
[[mt:Ilijade]] |
|||
[[new:इलियाड]] |
|||
[[nl:Ilias]] |
|||
[[nn:Iliaden]] |
|||
[[no:Iliaden]] |
|||
[[oc:Iliada]] |
|||
[[pcd:Iliade]] |
|||
[[pl:Iliada]] |
|||
[[pnb:الیاد]] |
|||
[[pt:Ilíada]] |
|||
[[qu:Iliada]] |
|||
[[ro:Iliada]] |
|||
[[ru:Илиада]] |
|||
[[scn:Iliadi]] |
|||
[[sco:Iliad]] |
|||
[[sh:Ilijada]] |
|||
[[simple:Iliad]] |
|||
[[sk:Iliada]] |
|||
[[sl:Iliada]] |
|||
[[sq:Iliada]] |
|||
[[sr:Илијада]] |
|||
[[sv:Iliaden]] |
|||
[[sw:Ilias]] |
|||
[[ta:இலியட்]] |
|||
[[te:ఇలియడ్]] |
|||
[[tg:Илиада]] |
|||
[[th:อีเลียด]] |
|||
[[tl:Iliada]] |
|||
[[tr:İlyada]] |
|||
[[uk:Іліада]] |
|||
[[ur:ایلیڈ]] |
|||
[[vi:Iliad]] |
|||
[[war:Iliada]] |
|||
[[xmf:ილიადა]] |
|||
[[yi:איליאדע]] |
|||
[[zh:伊利亚特]] |
|||
[[zh-min-nan:Ilias]] |
11:42, 14 Մարտի 2013-ի տարբերակ
Իլիական (հին հունարեն՝ Ἰλιάς), Հոմերոսին վերագրվող վիպերգ (էպիկական պոեմ), հին հունական գրականության հնագույն հուշարջձաններից մեկը: «Իլիականի» նյութը շարադրված է 15,700 տողում, որոնք դեռ անտիկ գիտնականները, ըստ հին հունական այբուբենի տառերի թվի, բաժանել են 24 գրքի կամ երգի:
Աշխարհաբար հայերենի թարգմանվել է երկու անգամ՝ (գրաբարից) Մկրտիչ Խերանյանի և (հունարենից) Համազասպ Համբարձումյանի կողմից [1][2]:
«Իլիական»-ի սկիզբը
Թարգմանությունը` Մ. Խերանյանի | Թարգմանությունը` Հ. Համբարձումյանի |
---|---|
Երգի'ր, Մուսա, քենը երգի'ր Պելևսածին Աքիլլեսի,
|
Զայրույթն երգիր, աստվածուհի, Պելևսածին Աքիլլեսի,
|
«Իլիականի» և «Ոդիսականի» հիմքում ընկած հունական առասպելի համառոտ սյուժեն
Տրոյա քաղաք-պետության արքայազն Ալեքսանդրը փախցնում է հույների Սպարտայի թագավոր Մենելայոսի կնոջը` Հեղինեին: Հեղինեն Զևսի դուստրն էր, որն ուներ առասպելական գեղեցկություն: Ահա այս գեղեցկուհուն առևանգում է տրոյացի արքայազն Պարիսը, և այս հանգամանքը դառնում է տրոյական պատերազմի պատճառը (իսկ ավելի շուտ՝ պատրվակը): Հույների (աքայացիների) զորքերի հրամանատարը Ագամեմնոնն է: Նրանց կողմից են հերոսներ Աքիլեսը, Պատրոկլեսը, հնարամիտ Ոդիսևսը և ուրիշներ: Պատերազմը ձգձգվում է, և տաս տարի անց հակամարտության վերջը չի երևում։ Սակայն Ոդիսևսը իր հնարամտությամբ վերջ է դնում պատերազմին: Նրա խորհրդով կառուցվում է փայտե մի մեծ ձի, որի մեջ թաքնվում են մի քանի հույն հերոսներ՝ Ոդիսևսը նրանց թվում։ Ձին թողնվում է քաղաքի դարպասների առաջ, իսկ հունական զորքը թաքնվում է հարևան կղզիներում, այդպիսով թողնելով տպավորություն որ հույները ընդունել են իրենց պարտությունը և վերադարձել տուն։ Տրոյացիները փայտե ձին ներս են տանում, և տոնում են իրենց «հաղթանակը»: Գիշերով, երբ խրախճանքից հարբած տրոյացիները քնած են, հույն հերոսները դուրս են գալիս ձիուց, կոտորում քաղաքի պահակազորը, և բացում դարպասները: Հունական զորքը ներխուժում է Տրոյա, որի բնակչությունը կամ սրի է քաշվում, կամ գերևարվում։ Հինավուրց քաղաքը կրակի է մատնվում և ավիրվում։ Հեղինեն վերադարձվում է ամուսնուն, իսկ հույները տուն են մեկնում հսկայական ավարով:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Իլիական / Հոմերոս; Գրաբարից թարգմ.՝ Մ. Խերանյան; Երևան : ԵՊՀ, 1987. - 500 էջ:
- ↑ Իլիական : [Վիպերգ] / Հոմերոս; Հին հուն. բնագր. թարգմ.՝ Հ. Համբարձումյան; Խմբ.՝ Ս. Վահունի. - Երևան : Հայպետհրատ, 1955. - 512 էջ : դիմանկ. ; 24 սմ. Ծանոթագր.՝ էջ 471-492 Բառարան՝ էջ 492-510 Համբարձումյան, Համազասպ Ասատուրի, 1880-1965 թարգմ. Վահունի, Սուրեն Վահանի, 1910-1983 խմբ. Հունական անտիկ գրականություն - Վիպերգ