«Սարդեր»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ r2.7.2+) (Ռոբոտը ավելացնում է․: ceb:Kaka |
չ Bot: Migrating 118 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1357 (translate me) |
||
Տող 35. | Տող 35. | ||
{{Link GA|en}} |
{{Link GA|en}} |
||
{{Link GA|no}} |
{{Link GA|no}} |
||
[[af:Spinnekop]] |
|||
[[als:Webspinnen]] |
|||
[[an:Araneae]] |
|||
[[ang:Ātorcoppe]] |
|||
[[ar:عنكبوت]] |
|||
[[arc:ܓܘܓܝ]] |
|||
[[ast:Araneae]] |
|||
[[ay:Kusikusi]] |
|||
[[az:Hörümçəklər]] |
|||
[[ba:Үрмәкселәр]] |
|||
[[bat-smg:Vuors]] |
|||
[[be:Павукі]] |
|||
[[be-x-old:Павукі]] |
|||
[[bg:Паяци]] |
|||
[[bjn:Kabibitak]] |
|||
[[bn:মাকড়শা]] |
|||
[[br:Kevnid]] |
|||
[[bs:Pauk]] |
|||
[[ca:Aranya]] |
|||
[[ce:Гезиг]] |
|||
[[ceb:Kaka]] |
|||
[[chr:ᎧᎿᏁᏍᎩ]] |
|||
[[cs:Pavouci]] |
|||
[[cy:Corryn]] |
|||
[[da:Edderkop]] |
|||
[[de:Webspinnen]] |
|||
[[el:Αράχνη]] |
|||
[[eml:Ragn]] |
|||
[[en:Spider]] |
|||
[[eo:Araneo]] |
|||
[[es:Araneae]] |
|||
[[et:Ämblikulised]] |
|||
[[eu:Armiarma]] |
|||
[[fa:عنکبوت]] |
|||
[[fi:Hämähäkit]] |
|||
[[fiu-vro:Härmävitäi]] |
|||
[[fo:Eiturkoppur]] |
|||
[[fr:Araneae]] |
|||
[[ga:Damhán alla]] |
|||
[[gd:Damhan-allaidh]] |
|||
[[gl:Araña]] |
|||
[[gn:Ñandu]] |
|||
[[hak:Tî-tû]] |
|||
[[he:עכבישאים]] |
|||
[[hi:मकड़ी]] |
|||
[[hr:Pauci]] |
|||
[[ht:Areye]] |
|||
[[hu:Pókok]] |
|||
[[id:Laba-laba]] |
|||
[[io:Araneo]] |
|||
[[is:Köngulær]] |
|||
[[it:Araneae]] |
|||
[[iu:ᐋᓯᕙᖅ]] |
|||
[[ja:クモ]] |
|||
[[jv:Kemangga]] |
|||
[[ka:ობობები]] |
|||
[[kn:ಜೇಡ]] |
|||
[[ko:거미]] |
|||
[[ku:Pîrê]] |
|||
[[kv:Черань]] |
|||
[[ky:Жөргөмүш]] |
|||
[[la:Araneae]] |
|||
[[lb:Wiefspannen]] |
|||
[[lez:Хуьшрекан]] |
|||
[[ln:Limpúlututú]] |
|||
[[lt:Vorai]] |
|||
[[lv:Zirnekļi]] |
|||
[[mk:Пајаци]] |
|||
[[ml:എട്ടുകാലി]] |
|||
[[mr:कोळी]] |
|||
[[mrj:Ӓнгӹремшӹвлӓ]] |
|||
[[ms:Labah-labah]] |
|||
[[mt:Brimba]] |
|||
[[nah:Tocatl]] |
|||
[[nl:Spinnen (dieren)]] |
|||
[[nn:Edderkoppar]] |
|||
[[no:Edderkopper]] |
|||
[[nrm:Pêtre]] |
|||
[[nv:Naʼashjéʼii]] |
|||
[[oc:Araneae]] |
|||
[[pa:ਮੱਕੜੀ]] |
|||
[[pcd:Àrin·nhie]] |
|||
[[pl:Pająki]] |
|||
[[pnb:مکڑی]] |
|||
[[pt:Aranha]] |
|||
[[qu:Awaq uru]] |
|||
[[ro:Păianjen]] |
|||
[[ru:Пауки]] |
|||
[[rue:Павукы]] |
|||
[[scn:Araneae]] |
|||
[[se:Heavdni]] |
|||
[[sh:Pauci]] |
|||
[[simple:Spider]] |
|||
[[sk:Pavúky]] |
|||
[[sl:Pajki]] |
|||
[[sn:Buwe]] |
|||
[[so:Caarcaaro]] |
|||
[[sq:Merimanga]] |
|||
[[sr:Пауци]] |
|||
[[sv:Spindlar]] |
|||
[[szl:Szpiny]] |
|||
[[ta:சிலந்தி]] |
|||
[[te:సాలెపురుగు]] |
|||
[[th:แมงมุม]] |
|||
[[tl:Gagamba]] |
|||
[[tr:Örümcek]] |
|||
[[udm:Чонари]] |
|||
[[ug:Ömüchük]] |
|||
[[uk:Павуки]] |
|||
[[ur:مکڑی]] |
|||
[[vec:Ragno]] |
|||
[[vi:Nhện]] |
|||
[[vls:Kobbe]] |
|||
[[war:Baraw]] |
|||
[[yi:שפין]] |
|||
[[zh:蜘蛛]] |
|||
[[zh-min-nan:Ti-tu]] |
|||
[[zh-yue:蠄蟧]] |
08:09, 14 Մարտի 2013-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Սարդեր | |||
---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | |||
|
|||
Լատիներեն անվանում | |||
Araneae | |||
|
Սարդեր - սարդակերպերի (Arnanei) դասի հոդվածոտանիների կարգ: Չափերը 0,7–110 մմ, գունավորումը բազմազան է: Մարմինը կազմված է գլխակրծքից և փորիկից, որոնք միացած են կարճ ցողունիկով: Գլխակրծքի առջևի մասում՝ մեջքի կողմից տեղադրված է սովորաբար 8 աչք:
Վերջավորությունները վեց զույգ են, առաջին զույգի ( խելիցերներ ) ճանկերի վրա բացվում են թունավոր գեղձերի ծորանները, երկրորդ զույգը (պեդիպալպոզներ ) հիմնականում շոշափելիքի օրգաններ են (արուների պեդիպալպոզների ծայրային հատվածը վեր է ածվել զուգավորման օրգանի), մնացած 4 զույգ վերջավորությունները ճանկերով վերջացող քայլող ոտքեր են: Փորիկի առջևի մասում տեղավորված են շնչառական անցքերը, իսկ ետինում՝ ոստայնագեղձերի թմբիկները կամ գորտուկները (1-4 զույգ)։ Բոլոր սարդերը, բացի ջրային սարդից, ապրում են ցամաքում, ապրելավայրերը շատ բազմազան են։ Հիմնականում գիշերային կենդանիներ են։
Գիշատիչ են, սնվում են գլխավորապես միջատներով։ Սարդն իր բռնած որսը պարուրում է սարդոստայնով, այնուհետև վրան մարսողական հյութ արտազատում, որն արագորեն փափկացնում է որսի հյուսվածքները,և այդ վիճակում ներծծում։ Բաժանասեռ են, արուները հաճախ էգերից փոքր են։ Զարգացումն ուղղակի է, առանց կերպարանափոխության։ Հայտնի է սարդերի մոտ 21 հզ. (ՀՀ-ում՝ շուրջ 2000) տեսակ։
Սարդերի շատ տեսակներ ոչնչացնում են վնասատու միջատներին։ Կան մարդու և ընտանի կենդանիների համար վտանգավոր թունավոր տեսակներ, որոնցից ՀՀ-ում հազվադեպ հանդիպում են կարակուրտը ու մորմը։ Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA Կաղապար:Link GA