«Էլեկտրոնային փոստ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: pa:ਈ-ਮੇਲ
չ Bot: Migrating 113 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9158 (translate me)
Տող 58. Տող 58.


{{internet-stub}}
{{internet-stub}}

[[af:E-pos]]
[[an:Correu electronico]]
[[ar:بريد إلكتروني]]
[[ast:Corréu electrónicu]]
[[az:Elektron poçt]]
[[bar:E-Post]]
[[bat-smg:Alektruonėnis pašts]]
[[be:Электронная пошта]]
[[be-x-old:Электронная пошта]]
[[bg:Електронна поща]]
[[bn:ই-মেইল]]
[[bo:གློག་རྡུལ་འཕྲིན་སྒམ།]]
[[br:Anvonerezh elektronek]]
[[bs:Email]]
[[ca:Correu electrònic]]
[[ckb:پۆستی ئەلەکترۆنی]]
[[cs:E-mail]]
[[cv:Электронлă почта]]
[[cy:E-bost]]
[[da:E-mail]]
[[de:E-Mail]]
[[diq:E-mail]]
[[el:Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο]]
[[en:Email]]
[[eo:Retpoŝto]]
[[es:Correo electrónico]]
[[et:E-kiri]]
[[eu:Posta elektroniko]]
[[fa:رایانامه]]
[[fi:Sähköposti]]
[[fiu-vro:Välkpost]]
[[fo:Teldupostur]]
[[fr:Courrier électronique]]
[[fur:Pueste eletroniche]]
[[fy:E-mail]]
[[ga:Ríomhphost]]
[[gan:電郵]]
[[gl:Correo electrónico]]
[[gu:ઇ-મેઇલ]]
[[he:דואר אלקטרוני]]
[[hi:प-पत्र]]
[[hr:Elektronička pošta]]
[[hu:E-mail]]
[[id:Surat elektronik]]
[[is:Tölvupóstur]]
[[it:Posta elettronica]]
[[ja:電子メール]]
[[jv:Layang èlèktronik]]
[[ka:ელექტრონული ფოსტა]]
[[kk:Электронды пошта]]
[[kn:ಇ-ಅಂಚೆ]]
[[ko:전자 우편]]
[[ku:E-peyam]]
[[la:Cursus electronicus]]
[[li:E-mail]]
[[lmo:E-mail]]
[[ln:Nkandá]]
[[lo:ອີແມລ]]
[[lt:Elektroninis paštas]]
[[lv:E-pasts]]
[[mhr:Электрон почто]]
[[mk:Електронско писмо]]
[[ml:ഇ-മെയിൽ]]
[[mn:Цахим шуудан]]
[[mr:ईमेल]]
[[ms:Mel elektronik]]
[[my:E-Mail]]
[[nah:E-mail]]
[[nds:Nettbreef]]
[[nds-nl:Lienpost]]
[[ne:इमेल]]
[[nl:E-mail]]
[[nn:E-post]]
[[no:E-post]]
[[oc:Corrièr electronic]]
[[pa:ਈ-ਮੇਲ]]
[[pl:Poczta elektroniczna]]
[[pnb:ای میل]]
[[ps:برېښليک]]
[[pt:E-mail]]
[[qu:E-chaski]]
[[rm:E-mail]]
[[ro:E-mail]]
[[ru:Электронная почта]]
[[rue:Електронічна пошта]]
[[sah:E-mail]]
[[scn:E-mail]]
[[sh:E-mail]]
[[si:විද්‍යුත් තැපෑල]]
[[simple:E-mail]]
[[sk:E-mail]]
[[sl:Elektronska pošta]]
[[sq:Posta elektronike]]
[[sr:Електронска пошта]]
[[su:Surélék]]
[[sv:E-post]]
[[ta:மின்னஞ்சல்]]
[[te:ఈ-మెయిల్]]
[[th:อีเมล]]
[[tl:Elektronikong liham]]
[[tpi:Imel]]
[[tr:Elektronik posta]]
[[uk:Електронна пошта]]
[[ur:برقی ڈاک]]
[[uz:E-Mail]]
[[vec:Posta ełetrònega]]
[[vi:Thư điện tử]]
[[wa:Emile]]
[[war:E-mail]]
[[yi:בליצפאסט]]
[[zh:电子邮件]]
[[zh-min-nan:Tiān-chú-phoe]]
[[zh-yue:電郵]]

06:08, 14 Մարտի 2013-ի տարբերակ

Էլեկտրոնային փոստ, (հապավումը՝ էլ-փոստ) էլեկտրոնային հաղորդագրությունների փոխանցման միջոց է, նախատեսված մարդկանց օգտագործման համար: Նամակների փոխանցումը իրականացվում է ցանցի միջոցով (հատկապես Ինտերնետի): Ուղարկողը ընտրում է հասցեատիրոջը և նամակները ուղարկվում են հասցեատիրոջ էլեկտրոնային նամակների փոստարկղ: Էլեկտրոնային փոստ արտահայտությունը օգտագործվում է ոչ միայն նշելու որպես ծառայություն, այլ նաև նամակագրություն, իսկ իր անգլերեն հապավմամբ՝ e-mail/email (հապավումը՝ էլեկտրոնային mail) կամ mail։

Ծագումը

Էլեկտրոնային փոստը գոյություն ուներ Ինտերնետից առաջ և իրենից ներկայացնում էր մի կարևոր գործիք։ 1965-ին այն ձևավորվեց որպես հաղորդակցման միջոց համակարգիչ օգտագործողների միջև։ SDC-ի Q32-ը, MIT-ի CTSS-ն էլեկտրոնային նամակագրության առաջին համակարգերն էին։ Նրանք արագորեն տարածվեցին ցանցում՝ թույլ տալով օգտագործողներին նամակներ փոխանցել տարբեր համակարգիչների միջոցով։ 1966 թ.-ին AUTODIN համակարգը կարող էր լինել առաջին, որ կթույլատրեր էլ-նամակների փոխանակումը համակարգիչների միջև, սակայն դրանից որոշ ժամանակ առաջ SAGE համակարգն արդեն ուներ նմանատիպ ֆունկցիաներ։

ARPANET ցանցն էլեկտրոնային փոստի զարգացման մեջ հսկայական նպաստ ունեցավ։ Հաշվետվության մեջ նշված է, որ 1969-ին, ցանցի ստեղծումից հետո, տեղի ունեցավ միջհամակարգային նամակների փոխանցում։ 1972-ին, Ռեյ Թոմլինսոնն առաջարկեց օգտագորել այս նշանը @՝ տարանջատելու համար օգտագործողի և մեքենայի անունը։ Էլ-փոստի նրա առաջին ծրագրերը՝ SNDMSG և READMAIL-ը, կարևոր դերակատարում ունեցան էլեկտրոնային փոստի զարգացման մեջ, որոնք էլ իրենց ճանաչվածությունն ընդլայնեցին շնորհիվ ARPANET-ի։

Էլ. փոստի բովանդակությունը

Էլ-փոստի հիմքում ընկած է մի փաստաթուղթ, որը պարունակում է ASCII-ի տեքստը։ Գրերը, որ կարող են օգտագործվել, նախ և առաջ ASCII էին, այնուհետև ռեգիոնալ կոդավորումներ։ Այսօր որոշ ծրագրեր հավասարապես օգտագործում են UTF-8, որն հնարավորություն է տալիս ավելացնել օգտագործվող գրերի քանակը։ MIME-ի շնորհիվ, տարբեր փաստաթղեր կարող են կցվել էլ-փոստի-ին։ Փոխազդեցության մտահոգությունից ելնելով՝ խորհուրդ է տրվում չօգտագործել սեփական ֆորմատներ, ինչպիսիք են Microsoft Word ֆորմատները, այլ փոխարենը օգտագործել բաց և փաստաթղթավորված ֆորմատներ, որոնց համար ցուցադրման սարքը կարող է հասանելի լինել յուրաքանչյուր հարթակի վրա, պայմանով, որ այն ծրագավորված լինի։ HTML-ի օգտագործումը e-mail-ների կազմավորման և ձևավորման համար հնարավոր է, բայց ակնհայտ է լինում փոխազդեցության կարևոր բացակայությունը, որն ընդգծվեց 2007-ին W3C-ի Mail HTML սեմինարի ընթացքում։ Դրանց ներկայացման նպատակով՝ նույնիսկ օգտագործվում են կասկադային ոճի թերթիկներ (CSS)։ UTF-8-ը և ռեգիոնալ գրերը միշտ չէ, որ փոխազդեցիկ են, ի տարբերություն հասցեատիրոջ կողմից օգտագործվող նամակագրական ծրագրի և նրա աշխարհագրական տեղայնացման։ Նամակագրական ծրագրից կախված՝ գոյություն ունի նաև նամակի ստացման տեղեկացման նմանատիպ մի համակարգ, որը թույլ է տալիս ուղարկողին տեղեկանալ իր նամակի նորմալ ուղարկման և/կամ հասցեատիրոջ կողմից այն ընթերցված լինելու մասին։ Էլեկտրոնային նամակի ճիշտ օգտագործման կանոնները նկարագրված են ինտերնետային էթիկետ կոչվող տեղեկատվական փաստաթղթում։ HTML-ը թույլ է տալիս տեսականորեն ցուցադրել հեռավոր պատկերներ, ինչպես նաև իրականացել javascript։ Սակայն, որոշ օգտագործողներ նախընտրում են չակտիվացնել այդ գործողությունները, քանի որ դրանք օգտագործվում են սպամերների կողմից` ստուգելու համար իրենց սպամ նամակների արդյունավետությունը:

Էլ-նամակի անցած ճանապարհը

Էլեկտրոնային նամակի ընթացքը կառավարվում է բազմաթիվ ստանդարտներով։ SMTP-ին ծառայում է հաղորդագրության ուղարկմանը, POP և IMAP-ն էլ վերաբաշխում են նամակները իրենց հասցեատերերին։

  1. Ուղարկողի MUA-ն (Mail User Agent ou client de messagerie) SMTP-ի միջոցով ուղարկում է նամակը հաղորդագրությունների սերվերին կամ MTA-ին, Mail Transfer Agent։
  2. Առաջին MTA-ն ուղարկում է նամակը դեպի հասցեատիրոջ դոմեյնը հյուրընկալող MTA-ն։ Վերջնական MTA-ն առաքում է MDA-ին (Message Delivery Agent), որն էլ նամակների արկղի կառավարման ներքո է գտնվում։
  3. Հասցեատերը MUA-ի միջոցով հարցում է կատարում իր հաղորդագրությունների սերվերին նոր նամակների մասին՝ օգտագործելով IMAP կամ POP։
  4. Հասցեատերն իր զննարկիչի միջոցով հարցում է ուղարկում ինտերնետային կայքի սերվերին՝ MDA-ի վրա նոր հաղորդագրությունները գտնելու համար։
  5. Սերվերն ուղարկում է նամակը հասցեատիրոջ MUA-ին։

Ինտերնետի բազմաթիվ մատակարարներ իրենց օգտագործողներին տալիս են առնվազն մեկ էլեկտրոնային հասցե։ Բազմաթիվ կայքեր առաջարկում են նաև վճարովի և անվճար հասցեներ։

Պատճենի և անտեսանելի պատճենի համակարգ

Էլեկտրոնային հաղորդագրությունը կարող է ուղարկվել բազմաթիվ հասցեատերերի.

  • հիմնական հասցեատերեր,
  • պատճենը « Cc-ով հասցեատերերին,
  • պատճենը « Cc-ով կամ « Bcc-ով հասցեատերերին ։

Օգտագործողի հաղորդագրությունների սերվերը տվյալ նամակի միայն մեկ օրինակ է ուղարկում MTA սերվերին ։ MTA սերվերն է, որ պատճենում է նամակները հասցեատերերի հասցեներին համապատասխան քանակով ։ Cc ֆունկցիան, որը նշանակում է բնածեփ պատճեն (carbon copy) կամ համանման պատճեն, թույլ է տալիս նույն հաղորդագրությունը ուղարկել բազմաթիվ անձանց՝ նրանց հասցեները գրելով Cc դաշտում։ (Չնայած որ պատճենը բնածեփ թղթի վրա հնացած սովորություն է և չի վերաբերվում ինֆորմատիկային, բնածեփ պատճեն անունը և նրա հապավումը Cc մինչ այսօր օգտագործվում են էլեկտրոնային նամակների համար)։

BCC ֆունկցիան, որը նշանակում է բնածեփ անտեսանելի պատճեն կամ համանման անտեսանելի պատճեն, (անգլերեով՝ BCC, կամ Blind Carbon Copy), կատարում է նմանատիպ ֆունկցիա, ինչ CC, բայց BCC-ում հայտնված հասցեատերերը տեսանելի չեն նամակի մյուս հասցեատերերին, ոչ էլ նրանց, ում ուղղված է նամակը ։ Thunderbird-ում այն հավասարապես կոչում է «թաքնված պատճեն»։ Նամակն առաքվում է բոլոր նրանց, ում հասցեները նշվել են Cc և BCC դաշտերում, բայց միայն Cc դաշտում նշված հասցեներն են, որ երևում են վերջնական նամակում ։ Բազմաթիվ հասցեները պետք է միմյանցից տարանջատվեն կետ ստորակետով և որոշակի տարածությամբ ։

Հաղորդագրությունն, որն ուղարկվում է մի քանի հասցեատերերի, որոնք միմյանց չեն ճանաչում (չցանկանալով հրատարակված տեսնել իրենց հասցեները, քանզի դա միայն հնարավոր է էլեկտրոնային տեղեկատվական նամակի միջոցով), հաճախ օգտագործվում է BCC դաշտը՝ համաձայն Netiquette-ի։ Այս ամենին գումարվում է այն, որ սահմանափակվում են վիրուսների և ինֆորմատիկայի աղետալի հետևանքները, որոնք շահագործում են համակարգիչների հասցեատետրում գտնված էլեկտրոնային հասցեները։

Չլուծված խնդիրներ

  • Երբ էլեկտրոնային հաղորդագրության հասցեները կապված են Ինտերնետ մատակարարող որևէ կազմակերպության հետ, ապա այդ մատակարարից հրաժարվելուց հետո խնդիր է առաջանում կապված նամակագրության հետ։
  • Էլեկտրոնային նամակագրությունը չի երաշխավորում էլեկտրոնային հաղորդագրության նորմալ ընթացքը ։ Նամակը կարող է կորել կամ ուշանալ ։
  • Ստացման և չստացման ծանուցումները նախատեսված են նորմայով, բայց նամակագրության որոշ ծրագրեր դրանք չեն առաջարկում, որոշ ծրագրեր էլ դրանք չեն հարգում, մյուսներն էլ ուղարկում են ստացման ծանուցումը՝ այդ մասին չտեղեկացնելով ընթերցողին ։ Առհասարակ, խորհուրդ չի տրվում դրանց օգտագործումը ։ Եթե դրա անհրաժեշտությունը կա, ապա հեռախոսով կարելի է ճշտել, արդյոք նամակը նորմալ տեղ է հասել, թե ոչ ։
  • Անցանկալի (ոչ պիտանի, spam) նամակների խնդիրը, դեռ կատարյալ լուծում չի գտել ։
  • Ծրագրերի որոշ անհամատասխանություններ տանում են փաստաթղթերի վերանվանմանը .dat վերջացանցի օգնությամբ ։ Այս դեպքում պետք է ձեռքով վերանվանել փաստաթուղթը և հատկապես վերջածանցն՝ որպեսզի այն հնարավոր լինի օգտագործել որոշ ծրագրերում ։

Տես նաև