«Էլեկտրոնային փոստ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Ռոբոտը ավելացնում է․: pa:ਈ-ਮੇਲ |
չ Bot: Migrating 113 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9158 (translate me) |
||
Տող 58. | Տող 58. | ||
{{internet-stub}} |
{{internet-stub}} |
||
[[af:E-pos]] |
|||
[[an:Correu electronico]] |
|||
[[ar:بريد إلكتروني]] |
|||
[[ast:Corréu electrónicu]] |
|||
[[az:Elektron poçt]] |
|||
[[bar:E-Post]] |
|||
[[bat-smg:Alektruonėnis pašts]] |
|||
[[be:Электронная пошта]] |
|||
[[be-x-old:Электронная пошта]] |
|||
[[bg:Електронна поща]] |
|||
[[bn:ই-মেইল]] |
|||
[[bo:གློག་རྡུལ་འཕྲིན་སྒམ།]] |
|||
[[br:Anvonerezh elektronek]] |
|||
[[bs:Email]] |
|||
[[ca:Correu electrònic]] |
|||
[[ckb:پۆستی ئەلەکترۆنی]] |
|||
[[cs:E-mail]] |
|||
[[cv:Электронлă почта]] |
|||
[[cy:E-bost]] |
|||
[[da:E-mail]] |
|||
[[de:E-Mail]] |
|||
[[diq:E-mail]] |
|||
[[el:Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο]] |
|||
[[en:Email]] |
|||
[[eo:Retpoŝto]] |
|||
[[es:Correo electrónico]] |
|||
[[et:E-kiri]] |
|||
[[eu:Posta elektroniko]] |
|||
[[fa:رایانامه]] |
|||
[[fi:Sähköposti]] |
|||
[[fiu-vro:Välkpost]] |
|||
[[fo:Teldupostur]] |
|||
[[fr:Courrier électronique]] |
|||
[[fur:Pueste eletroniche]] |
|||
[[fy:E-mail]] |
|||
[[ga:Ríomhphost]] |
|||
[[gan:電郵]] |
|||
[[gl:Correo electrónico]] |
|||
[[gu:ઇ-મેઇલ]] |
|||
[[he:דואר אלקטרוני]] |
|||
[[hi:प-पत्र]] |
|||
[[hr:Elektronička pošta]] |
|||
[[hu:E-mail]] |
|||
[[id:Surat elektronik]] |
|||
[[is:Tölvupóstur]] |
|||
[[it:Posta elettronica]] |
|||
[[ja:電子メール]] |
|||
[[jv:Layang èlèktronik]] |
|||
[[ka:ელექტრონული ფოსტა]] |
|||
[[kk:Электронды пошта]] |
|||
[[kn:ಇ-ಅಂಚೆ]] |
|||
[[ko:전자 우편]] |
|||
[[ku:E-peyam]] |
|||
[[la:Cursus electronicus]] |
|||
[[li:E-mail]] |
|||
[[lmo:E-mail]] |
|||
[[ln:Nkandá]] |
|||
[[lo:ອີແມລ]] |
|||
[[lt:Elektroninis paštas]] |
|||
[[lv:E-pasts]] |
|||
[[mhr:Электрон почто]] |
|||
[[mk:Електронско писмо]] |
|||
[[ml:ഇ-മെയിൽ]] |
|||
[[mn:Цахим шуудан]] |
|||
[[mr:ईमेल]] |
|||
[[ms:Mel elektronik]] |
|||
[[my:E-Mail]] |
|||
[[nah:E-mail]] |
|||
[[nds:Nettbreef]] |
|||
[[nds-nl:Lienpost]] |
|||
[[ne:इमेल]] |
|||
[[nl:E-mail]] |
|||
[[nn:E-post]] |
|||
[[no:E-post]] |
|||
[[oc:Corrièr electronic]] |
|||
[[pa:ਈ-ਮੇਲ]] |
|||
[[pl:Poczta elektroniczna]] |
|||
[[pnb:ای میل]] |
|||
[[ps:برېښليک]] |
|||
[[pt:E-mail]] |
|||
[[qu:E-chaski]] |
|||
[[rm:E-mail]] |
|||
[[ro:E-mail]] |
|||
[[ru:Электронная почта]] |
|||
[[rue:Електронічна пошта]] |
|||
[[sah:E-mail]] |
|||
[[scn:E-mail]] |
|||
[[sh:E-mail]] |
|||
[[si:විද්යුත් තැපෑල]] |
|||
[[simple:E-mail]] |
|||
[[sk:E-mail]] |
|||
[[sl:Elektronska pošta]] |
|||
[[sq:Posta elektronike]] |
|||
[[sr:Електронска пошта]] |
|||
[[su:Surélék]] |
|||
[[sv:E-post]] |
|||
[[ta:மின்னஞ்சல்]] |
|||
[[te:ఈ-మెయిల్]] |
|||
[[th:อีเมล]] |
|||
[[tl:Elektronikong liham]] |
|||
[[tpi:Imel]] |
|||
[[tr:Elektronik posta]] |
|||
[[uk:Електронна пошта]] |
|||
[[ur:برقی ڈاک]] |
|||
[[uz:E-Mail]] |
|||
[[vec:Posta ełetrònega]] |
|||
[[vi:Thư điện tử]] |
|||
[[wa:Emile]] |
|||
[[war:E-mail]] |
|||
[[yi:בליצפאסט]] |
|||
[[zh:电子邮件]] |
|||
[[zh-min-nan:Tiān-chú-phoe]] |
|||
[[zh-yue:電郵]] |
06:08, 14 Մարտի 2013-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Էլեկտրոնային փոստ, (հապավումը՝ էլ-փոստ) էլեկտրոնային հաղորդագրությունների փոխանցման միջոց է, նախատեսված մարդկանց օգտագործման համար: Նամակների փոխանցումը իրականացվում է ցանցի միջոցով (հատկապես Ինտերնետի): Ուղարկողը ընտրում է հասցեատիրոջը և նամակները ուղարկվում են հասցեատիրոջ էլեկտրոնային նամակների փոստարկղ: Էլեկտրոնային փոստ արտահայտությունը օգտագործվում է ոչ միայն նշելու որպես ծառայություն, այլ նաև նամակագրություն, իսկ իր անգլերեն հապավմամբ՝ e-mail/email (հապավումը՝ էլեկտրոնային mail) կամ mail։
Ծագումը
Էլեկտրոնային փոստը գոյություն ուներ Ինտերնետից առաջ և իրենից ներկայացնում էր մի կարևոր գործիք։ 1965-ին այն ձևավորվեց որպես հաղորդակցման միջոց համակարգիչ օգտագործողների միջև։ SDC-ի Q32-ը, MIT-ի CTSS-ն էլեկտրոնային նամակագրության առաջին համակարգերն էին։ Նրանք արագորեն տարածվեցին ցանցում՝ թույլ տալով օգտագործողներին նամակներ փոխանցել տարբեր համակարգիչների միջոցով։ 1966 թ.-ին AUTODIN համակարգը կարող էր լինել առաջին, որ կթույլատրեր էլ-նամակների փոխանակումը համակարգիչների միջև, սակայն դրանից որոշ ժամանակ առաջ SAGE համակարգն արդեն ուներ նմանատիպ ֆունկցիաներ։
ARPANET ցանցն էլեկտրոնային փոստի զարգացման մեջ հսկայական նպաստ ունեցավ։ Հաշվետվության մեջ նշված է, որ 1969-ին, ցանցի ստեղծումից հետո, տեղի ունեցավ միջհամակարգային նամակների փոխանցում։ 1972-ին, Ռեյ Թոմլինսոնն առաջարկեց օգտագորել այս նշանը @՝ տարանջատելու համար օգտագործողի և մեքենայի անունը։ Էլ-փոստի նրա առաջին ծրագրերը՝ SNDMSG և READMAIL-ը, կարևոր դերակատարում ունեցան էլեկտրոնային փոստի զարգացման մեջ, որոնք էլ իրենց ճանաչվածությունն ընդլայնեցին շնորհիվ ARPANET-ի։
Էլ. փոստի բովանդակությունը
Էլ-փոստի հիմքում ընկած է մի փաստաթուղթ, որը պարունակում է ASCII-ի տեքստը։ Գրերը, որ կարող են օգտագործվել, նախ և առաջ ASCII էին, այնուհետև ռեգիոնալ կոդավորումներ։ Այսօր որոշ ծրագրեր հավասարապես օգտագործում են UTF-8, որն հնարավորություն է տալիս ավելացնել օգտագործվող գրերի քանակը։ MIME-ի շնորհիվ, տարբեր փաստաթղեր կարող են կցվել էլ-փոստի-ին։ Փոխազդեցության մտահոգությունից ելնելով՝ խորհուրդ է տրվում չօգտագործել սեփական ֆորմատներ, ինչպիսիք են Microsoft Word ֆորմատները, այլ փոխարենը օգտագործել բաց և փաստաթղթավորված ֆորմատներ, որոնց համար ցուցադրման սարքը կարող է հասանելի լինել յուրաքանչյուր հարթակի վրա, պայմանով, որ այն ծրագավորված լինի։ HTML-ի օգտագործումը e-mail-ների կազմավորման և ձևավորման համար հնարավոր է, բայց ակնհայտ է լինում փոխազդեցության կարևոր բացակայությունը, որն ընդգծվեց 2007-ին W3C-ի Mail HTML սեմինարի ընթացքում։ Դրանց ներկայացման նպատակով՝ նույնիսկ օգտագործվում են կասկադային ոճի թերթիկներ (CSS)։ UTF-8-ը և ռեգիոնալ գրերը միշտ չէ, որ փոխազդեցիկ են, ի տարբերություն հասցեատիրոջ կողմից օգտագործվող նամակագրական ծրագրի և նրա աշխարհագրական տեղայնացման։ Նամակագրական ծրագրից կախված՝ գոյություն ունի նաև նամակի ստացման տեղեկացման նմանատիպ մի համակարգ, որը թույլ է տալիս ուղարկողին տեղեկանալ իր նամակի նորմալ ուղարկման և/կամ հասցեատիրոջ կողմից այն ընթերցված լինելու մասին։ Էլեկտրոնային նամակի ճիշտ օգտագործման կանոնները նկարագրված են ինտերնետային էթիկետ կոչվող տեղեկատվական փաստաթղթում։ HTML-ը թույլ է տալիս տեսականորեն ցուցադրել հեռավոր պատկերներ, ինչպես նաև իրականացել javascript։ Սակայն, որոշ օգտագործողներ նախընտրում են չակտիվացնել այդ գործողությունները, քանի որ դրանք օգտագործվում են սպամերների կողմից` ստուգելու համար իրենց սպամ նամակների արդյունավետությունը:
Էլ-նամակի անցած ճանապարհը
Էլեկտրոնային նամակի ընթացքը կառավարվում է բազմաթիվ ստանդարտներով։ SMTP-ին ծառայում է հաղորդագրության ուղարկմանը, POP և IMAP-ն էլ վերաբաշխում են նամակները իրենց հասցեատերերին։
- Ուղարկողի MUA-ն (Mail User Agent ou client de messagerie) SMTP-ի միջոցով ուղարկում է նամակը հաղորդագրությունների սերվերին կամ MTA-ին, Mail Transfer Agent։
- Առաջին MTA-ն ուղարկում է նամակը դեպի հասցեատիրոջ դոմեյնը հյուրընկալող MTA-ն։ Վերջնական MTA-ն առաքում է MDA-ին (Message Delivery Agent), որն էլ նամակների արկղի կառավարման ներքո է գտնվում։
- Հասցեատերը MUA-ի միջոցով հարցում է կատարում իր հաղորդագրությունների սերվերին նոր նամակների մասին՝ օգտագործելով IMAP կամ POP։
- Հասցեատերն իր զննարկիչի միջոցով հարցում է ուղարկում ինտերնետային կայքի սերվերին՝ MDA-ի վրա նոր հաղորդագրությունները գտնելու համար։
- Սերվերն ուղարկում է նամակը հասցեատիրոջ MUA-ին։
Ինտերնետի բազմաթիվ մատակարարներ իրենց օգտագործողներին տալիս են առնվազն մեկ էլեկտրոնային հասցե։ Բազմաթիվ կայքեր առաջարկում են նաև վճարովի և անվճար հասցեներ։
Պատճենի և անտեսանելի պատճենի համակարգ
Էլեկտրոնային հաղորդագրությունը կարող է ուղարկվել բազմաթիվ հասցեատերերի.
- հիմնական հասցեատերեր,
- պատճենը « Cc-ով հասցեատերերին,
- պատճենը « Cc-ով կամ « Bcc-ով հասցեատերերին ։
Օգտագործողի հաղորդագրությունների սերվերը տվյալ նամակի միայն մեկ օրինակ է ուղարկում MTA սերվերին ։ MTA սերվերն է, որ պատճենում է նամակները հասցեատերերի հասցեներին համապատասխան քանակով ։ Cc ֆունկցիան, որը նշանակում է բնածեփ պատճեն (carbon copy) կամ համանման պատճեն, թույլ է տալիս նույն հաղորդագրությունը ուղարկել բազմաթիվ անձանց՝ նրանց հասցեները գրելով Cc դաշտում։ (Չնայած որ պատճենը բնածեփ թղթի վրա հնացած սովորություն է և չի վերաբերվում ինֆորմատիկային, բնածեփ պատճեն անունը և նրա հապավումը Cc մինչ այսօր օգտագործվում են էլեկտրոնային նամակների համար)։
BCC ֆունկցիան, որը նշանակում է բնածեփ անտեսանելի պատճեն կամ համանման անտեսանելի պատճեն, (անգլերեով՝ BCC, կամ Blind Carbon Copy), կատարում է նմանատիպ ֆունկցիա, ինչ CC, բայց BCC-ում հայտնված հասցեատերերը տեսանելի չեն նամակի մյուս հասցեատերերին, ոչ էլ նրանց, ում ուղղված է նամակը ։ Thunderbird-ում այն հավասարապես կոչում է «թաքնված պատճեն»։ Նամակն առաքվում է բոլոր նրանց, ում հասցեները նշվել են Cc և BCC դաշտերում, բայց միայն Cc դաշտում նշված հասցեներն են, որ երևում են վերջնական նամակում ։ Բազմաթիվ հասցեները պետք է միմյանցից տարանջատվեն կետ ստորակետով և որոշակի տարածությամբ ։
Հաղորդագրությունն, որն ուղարկվում է մի քանի հասցեատերերի, որոնք միմյանց չեն ճանաչում (չցանկանալով հրատարակված տեսնել իրենց հասցեները, քանզի դա միայն հնարավոր է էլեկտրոնային տեղեկատվական նամակի միջոցով), հաճախ օգտագործվում է BCC դաշտը՝ համաձայն Netiquette-ի։ Այս ամենին գումարվում է այն, որ սահմանափակվում են վիրուսների և ինֆորմատիկայի աղետալի հետևանքները, որոնք շահագործում են համակարգիչների հասցեատետրում գտնված էլեկտրոնային հասցեները։
Չլուծված խնդիրներ
- Երբ էլեկտրոնային հաղորդագրության հասցեները կապված են Ինտերնետ մատակարարող որևէ կազմակերպության հետ, ապա այդ մատակարարից հրաժարվելուց հետո խնդիր է առաջանում կապված նամակագրության հետ։
- Էլեկտրոնային նամակագրությունը չի երաշխավորում էլեկտրոնային հաղորդագրության նորմալ ընթացքը ։ Նամակը կարող է կորել կամ ուշանալ ։
- Ստացման և չստացման ծանուցումները նախատեսված են նորմայով, բայց նամակագրության որոշ ծրագրեր դրանք չեն առաջարկում, որոշ ծրագրեր էլ դրանք չեն հարգում, մյուսներն էլ ուղարկում են ստացման ծանուցումը՝ այդ մասին չտեղեկացնելով ընթերցողին ։ Առհասարակ, խորհուրդ չի տրվում դրանց օգտագործումը ։ Եթե դրա անհրաժեշտությունը կա, ապա հեռախոսով կարելի է ճշտել, արդյոք նամակը նորմալ տեղ է հասել, թե ոչ ։
- Անցանկալի (ոչ պիտանի, spam) նամակների խնդիրը, դեռ կատարյալ լուծում չի գտել ։
- Ծրագրերի որոշ անհամատասխանություններ տանում են փաստաթղթերի վերանվանմանը .dat վերջացանցի օգնությամբ ։ Այս դեպքում պետք է ձեռքով վերանվանել փաստաթուղթը և հատկապես վերջածանցն՝ որպեսզի այն հնարավոր լինի օգտագործել որոշ ծրագրերում ։
Տես նաև
Սա Համացանցի, նրա ստանդարտների և պրոտոկոլների մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |