Սպառողների իրավունքների պաշտպանության միջազգային օր

Սպառողների իրավունքների պաշտպանության միջազգային օր;
	;
Տեսակ	հիշարժան ամսաթիվ
Ամսաթիվ	Մարտի 15

Սպառողների իրավունքների օր (Սպառողների իրավունքների պաշտպանության միջազգային օր, Սպառողների իրավունքների միջազգային օր) (անգլ.՝ World Consumer Rights Day), ամենամյա տոն, որը նշվում է մարտի 15-ին։ Առաջին անգամ նշվել է 1983 թվականին։

Սպառողների իրավունքների օրն աշխարհում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սպառողների իրավունքների օրը հարմարեցված է 1962 թվականին ԱՄՆ Կոնգրեսում տեղի ունեցած Ջոն Քենեդու ելույթի օրվան^[1]^[2]։

Ամենաբարձր մակարդակով սահմանվել է սպառող հասկացությունը։ Ջոն Քենեդին սպառողների չորս հիմնարար իրավունք է առանձնացրել.

տեղեկացված լինելու իրավունք,
անվտանգության իրավունք,
ընտրության իրավունք,
լսելի լինելու իրավունք։

Ավելի ուշ նրանք բազմաթիվ երկրներում հիմք են դրել սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին օրենքը, այդ թվում՝ Հայաստանում։

1960 թվականին^[3] հիմնադրվել է «Consumers International (CI)» շահույթ չհետապնդող ընկերությունը՝ Սպառողների համաշխարհային կազմակերպությունը։ Կազմակերպությունն աշխատում է ավելի քան 50 տարի։ Միավորում է ավելի քան յոթանասուն զարգացած ժողովրդավարական պետություններից սպառողների իրավունքների պաշտպանության շուրջ երկու հարյուր հասարակական և պետական կազմակերպություն։

«Consumers International»-ի սկզբունքներն են.

տեղեկացված լինելու իրավունք,
անվտանգության իրավունք,
ընտրության իրավունք,
լսելի լինելու իրավունք,
վնասը փոխհատուցելու իրավունք,
առողջ շրջակա միջավայր ունենալու իրավունք
սպառողական կրթության իրավունք,
հիմնական պահանջմունքների բավարարման իրավունք։

«Consumers International»-ը պաշտպանում է սպառողների իրավունքները ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում և ՄԱԿ-ում, տրամադրում կրթական և իրավական օգնություն։

1985 թվականի ապրիլի 9-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ամրագրել է սպառողների իրավունքների պաշտպանության ուղեցույցները։ Այսուհետ սպառողների իրավունքները իրավաբանորեն ճանաչված են։