Սուրեն Քոչարյան

Սուրեն Քոչարյան;
	; էստրադայի արտիստ, ասմունքող
Ծնվել է	1904 օգոստոսի 23
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Վրաստան
Մահացել է	սեպտեմբերի 29, 1979 (տարիքը 75)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	դերասան
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; և

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Քոչարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Այս հոդվածը Սուրեն Քոչարյանի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Քոչարյան (այլ կիրառումներ)։

Սուրեն Հովակիմի Քոչարյան (սեպտեմբերի 5 (18), 1904 կամ օգոստոսի 23, 1904(1904-08-23)^[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն^[2] - հոկտեմբերի 9, 1979(1979-10-09)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային էստրադայի արտիստ, ասմունքող։ ՀԽՍՀ (1945) և ՌԽՖՍՀ (1967) ժողովրդական արտիստ։ Արժանացել է ԽՍՀՄ (Ստալինյան մրցանակ 1951), ՀԽՍՀ պետական մրցանակների (1975) , պարգևատրվել «Պատվո նշան» շքանշանով։

Կյանք ու գործունեություն

Սուրեն Քոչարյանը ծնվել է 1904 թվականին, Թիֆլիսում։ Թատերական կրթությունը ստացել է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում (1921-1925)։ 1925-1932 թվականներին՝ Երևանի Առաջին պետական թատրոնի (այժմ՝ Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն) դերասան։

Դերերից են՝

Ֆուրմանով՝ Ֆուրմանովի «Խռովություն»
Վասկա Պեպել՝ Մաքսիմ Գորկու «Հատակում»,
Կակուլի՝ Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպո»
Գիժ Մոզի՝ Սունդուկյանի «Քանդած օջախ»,
Վիշնևսկի՝ «Եկամտավոր պաշտոն»,
Քարյան՝ «Ցասում»։

Ասմունքի արվեստին ամբողջությամբ նվիրվել է 1932 թվականից։ 1939 թվականից՝ Մոսկվայի ֆիլհարմոնիայի մենակատար։ Մոսկվայում առաջին անգամ հանդես է եկել հայ արվեստի մոսկովյան տասնօրյակի ժամանակ (ծրագրում՝ «Սասունցի Դավիթ»)։ Ստեղծել է ավելի քան երեք տասնյակ գրական կոմպոզիցիա (հայերեն և ռուսերեն)։

Ստեղծագործական նախասիրությունը գրական նշանավոր երկերի ասմունքն էր, որոնք Քոչարյանի խաղացանկում պահպանվել են տասնյակ տարիներ։

Շոթա Ռուսթավելի, «Ընձենավորը»
Բոկաչչո, «Դեկամերոն»
Խաչատուր Աբովյան, «Վերք Հայաստանի»
Հոմերոս, «Ոդիսական»
Շեքսպիր, «Հանուն հայրենիքի» - Կոմպոզիցիա
Լև Տոլստոյ, «Կրեյցերյան սոնատ»
Գաբրիել Սունդուկյան, «Մակակո» - ըստ «Վարինկի վեչերը» պատմվածքի
Բորիս Պոլևոյ, «Ոսկի»
«Հայ ժողովրդական հեքիաթները»
«Հազար ու մեկ գիշեր»:

Ասմունքի տաղանդավոր վարպետին հավասարապես մատչելի էին և Շեքսպիրի վեհաշունչ խոսքը, և Լև Տոլստոյի հոգեբանական թափանցումները, և Խաչատուր Աբովյանի արարատյան բարբառը, և Սունդուկյանի թիֆլիսահայերենը, և Թումանյանի, Չարենցի և ռուս ժամանակակից գրողների ոճն ու լեզուն։ Քոչարյանի ասմունքի գերիշխող հնչերանգը պատմողականն է, գլխավոր սկզբունքը՝ կերպարների անձնավորումը հնչող խոսքի և դիմախաղի միջոցով։ Քոչարյանը իր արվեստով ստեղծել է «մի դերասանի թատրոն»^[3]։ Քոչարյանի ասմունքային վերջին ծրագիրն էր «Հայ ժողովրդական հեքիաթները» (ՀԽՍՀ պետական մրցանակ 1975 թ.)։

Մահացել է Մոսկվայում 1979 թվականին, թաղված է Երևանում։

Երկեր

Կենդանի խոսքի ոլորտներում, [Երևան], 1963

Թարգմանություններ

Խորհրդային քուրդ գրողներ։ Անթոլոգիա.- Երևան։ Պետհրատ, 1936.- 154, 1 չհ. էջ։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი (վրաց.) — 2001.
↑ ^2,0 ^2,1 Кочарян Сурен Акимович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ «Սուրեն Քոչարյանի «մեկ դերասանի թատրոնը»». art-collage.com. Վերցված է 2025 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.

Գրականություն

Լ. Հախվերդյան, Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Երևան, 1959
Алянский Ю., Сурен Кочарян, Москва 1983 (ռուս.)

Արտաքին հղումներ

Սուրեն Քոչարյան Արխիվացված 2020-10-27 Wayback Machine

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրեն Քոչարյան» հոդվածին։

[_db95e5f0a7d31486-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი (վրաց.) — 2001.

[_29a962dc44e2fa0f-2] 2,0 ^2,1 Кочарян Сурен Акимович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[3] «Սուրեն Քոչարյանի «մեկ դերասանի թատրոնը»». art-collage.com. Վերցված է 2025 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.

[1]

[2]

[3]