Սուրեն Ավդալբեկյան

Սուրեն Ավդալբեկյան
Ծնվել է	հուլիսի 1, 1920
Ծննդավայր	Սուխում, Սուխումի օկրուգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 10, 2013 (92 տարեկան)
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան (1943)
Մասնագիտություն	վիրաբույժ
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1968)
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ	և Հայկական ԽՍՀ վաստակավոր բժիշկ

Սուրեն Խաչատուրի Ավդալբեկյան (հուլիսի 1, 1920(1920-07-01)^[1], Սուխում, Սուխումի օկրուգ, Ռուսական կայսրություն^[1] - մարտի 10, 2013(2013-03-10)), հայ խորհրդային վիրաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1968), պրոֆեսոր (1968), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1990, թղթակից անդամ՝ 1977 թվականից)^[2]։ Վիրաբույժների միջազգային ընկերակցության իսկական անդամ (1972), ՀԽՍՀ վաստակավոր բժիշկ (1963)։

Կենսագրություն

Ծնվել է հուլիսի 1-ին, Սուխումում։ 1943 թվականին ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը։ 1949 թվականից եղել է Կապանի շրջանային հիվանդանոցի վիրաբուժության բաժանմունքի վարիչը և գլխավոր բժիշկը^[3]։ 1963 թվականից աշխատել է որպես ԽՍՀՄ առողջապահության նախարարության բժիշկների կատարելագործման Երևանի ինստիտուտի ռեկտոր, 1968 թվականից նաև կրծքի վիրաբուժության ու ցավազրկման ամբիոնի վարիչ^[4], 1963-1988 թվականներին՝ ԵԲԿԻ հիմնադիր-ռեկտոր, 1997 թվականից՝ ռեկտորի խորհրդական։

Ավդալբեկյանը ՀԽՍՀ-ում թոքերի վիրաբուժության հիմնադիրն է^[4]։

Հայաստանում առաջինն է ներդրել ինտուբացիոն նարկոզը (1949), կատարել արմատական վիրահատություններ՝ թոքերի քրոնիկ, թարախային բորբոքումների (1951) և կերակրափողի հիվանդությունների (1952) ժամանակ, սրտում պատվաստել էլեկտրախթանիչներ (1962)։

Ուսումնասիրել է սպիտակուցալուծիչ ֆերմենտների և կենսաբանական ակտիվ նյութերի օգտագործման հնարավորությունը թոքերի թարախակալումների բուժման ընթացքում և ֆունկցիոնալ-ձևաբանական ու իմունակենսբանական փոփոխությունները թոքերի ինքնանույնափոխպատվաստման ժամանակ (փորձնականում)։

Գրիտական գործունեություն

Ավելի քան 150 գիտական աշխատությունների հեղինակ է^[3]։ Աշխատանքները վերաբերում են կրծքային և որովայնային վիրաբուժության հարցերին (թոքերի թարախային պրոցեսներ, թոքերի էխինոկոկ, բրոնխալայնանք)^[4]։

Անդամակցություն

Ավդալբեկյանն անդամակցել է Վիրաբույժների միջազգային ընկերակցությանը (1970), եղել է Վիրաբույժների հյուսիսկովկասյան գիտական ընկերության պատվավոր անդամ։

Պարգևներ

Հիշատակ

1995 թվականից Հայաստանի Առողջապահության ազգային ինստիտուտը^[5], Ա. Լ. Միքայելյանի վիրաբուժության ինստիտուտի կրծքային բաժանմունքը, «Շտապօգնության» ԳԲԿ-ի կրծքային և երկու վիրաբուժական բաժանմունքները կոչվել են Ավդալբեկյանի անունով^[6]։

Երկեր

Диагностика гнойных заболеваний легких, Е., 1972 (համահեղինակ)^[7]

Մամուլ

Հոդվածների մատենագիտություն^[8]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.
↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 29-ին.
↑ ^3,0 ^3,1 А. П. Айриян (1998). Армянские учёные-медики. Ереван: Амарас. էջ 52. ISBN 99930-1-001-7. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (օգնություն)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ՀՍՀ գլխավոր խմբագրություն (1975). Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն. էջեր հատոր 1, 609.
↑ «Ակադեմիկոս Սուրեն Խաչատուրի Ավդալբեկյան | ԱԱԻ Հայաստան». nih.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 9-ին.
↑ «ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ ՍՈՒՐԵՆ ԽԱՉԱՏՈՒՐԻ ԱՎԴԱԼԲԵԿՅԱՆԻ ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ» (PDF).(չաշխատող հղում)
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Սուրեն Ավդալբեկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 29-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրեն Ավդալբեկյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 609)։

[_64f5a1586f195210-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2000.

[2] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 29-ին.

[Հայրիյան-3] 3,0 ^3,1 А. П. Айриян (1998). Армянские учёные-медики. Ереван: Амарас. էջ 52. ISBN 99930-1-001-7. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (օգնություն)

[ՀՍՀ-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ՀՍՀ գլխավոր խմբագրություն (1975). Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն. էջեր հատոր 1, 609.

[5] «Ակադեմիկոս Սուրեն Խաչատուրի Ավդալբեկյան | ԱԱԻ Հայաստան». nih.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 9-ին.

[6] «ԱԿԱԴԵՄԻԿՈՍ ՍՈՒՐԵՆ ԽԱՉԱՏՈՒՐԻ ԱՎԴԱԼԲԵԿՅԱՆԻ ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ» (PDF).(չաշխատող հղում)

[7] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Սուրեն Ավդալբեկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 29-ին.

[8] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]