Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Թեոդոսիա)

Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Ռուսաստան
Տեղագրություն	Թեոդոսիա
Մասն է	Կաֆֆա
Ժառանգության կարգավիճակ	Ուկրաինայի մշակութային ժառանգության օբյեկտ, Ռուսաստանի դաշնային մշակութային ժառանգության օբյեկտ և Ուկրաինայի ազգային նշանակության ճարտարապետական ժառանգություն
Անվանված	Դեմետրիոս Սալոնիկացի
	Saint Stephan church in Feodosia Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (այլ կիրառումներ)

Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Թեոդոսիա քաղաքում գտնվող կրոնական կառույց։ Համակարգում էր Թեոդոսիաում բնակվող առաքելական ղրիմահայության հոգևոր կյանքը, հիմնադրվել է ուշ միջնադարում։ Եղել է քաղաքի քիչ թե շատ պահպանված յոթ եկեղեցիներից մեկը՝ առաքելական անունը չպահպանածի, սուրբ Հովհաննես Մկրտչի, սրբոց Հրեշտակապետացի, սուրբ Սարգսի, ինչպես նաև կաթողիկե սուրբ Հովհաննեսի և սուրբ Գեորգիի հետ միասին։ Աղոթատունը հայտնի է նաև Դմիտրի Սոլունսկու անվամբ, և ունի հունական լինելու հավանականություն ևս։

Պատմություն

Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին կառուցվել է 14-րդ դարում քաղաքային միջնաբերդի տարածքում։ Վերականգնվել է 1955-1956 թվականներին։ 1990-ականներին եկեղեցին քանդվեց տաճարի ներսում գտնվող որմնանկարների մեծ մասը։ 2010-2020-ական թվականներին մշակվել է եկեղեցու վերականգնման նախագիծ, կատարվել են նախապատրաստական աշխատանքներ։ 2023 թվականի մայիսի 22-ին եկեղեցին օծվել է մեկ տարվա վերականգնողական աշխատանքներից հետո^[1]։ Եկեղեցու վերականգնման համար միջոցների զգալի մասը հատկացրել է Ալինա Կաբաևայի բարեգործական հիմնադրամը^[2]։

Նկարագրություն

Եկեղեցին միանավ է, ուղղանկյուն բազիլիկ հատակագծով, երեսպատված կամարների վրա արկղային կամարով։ Այն առանձնանում է իր խիստ ճարտարապետությամբ, ձևի պարզությամբ և համեստ չափսերով (7x8 մետր)։ Կառուցված է կոպիճ քարից, արտաքին երեսպատված չէ։ Մուտքը արևմուտքից է։ Մուտքի մուտքը պրոֆիլավորված է սրբատաշ քարերով, իսկ վերևում՝ նշտարախորշ։ Երկթեք տանիքը ծածկված է սալիկներով։

Տաճարի մոտ կա 1491 թվականի հայկական ցայտաղբյուր և ժայռ-հուշարձան, որը 1913-1915 թվականներին հայտնաբերել է բժիշկ Կ. Բելիլովսկին Կաֆա հանքային աղբյուրի մոտ։

Ինտերիերը պարունակում է որմնանկարի մնացորդներ։ Լավագույն վիճակում են խորանի աբսիդի նկարները՝

«Քրիստոսը գահի վրա» (Քրիստոսի կերպարը, որի աջ կողմում կանգնած է Հովհաննես Մկրտիչը, իսկ ձախում՝ Մարիամ Աստվածածինը),
«Հաղորդություն» (ձախ կողմում՝ Քրիստոսը բաժակով և վեց առաքյալներով, աջում՝ Քրիստոսը՝ հացով և վեց աշակերտներով),
«Աստվածածինն ու մանուկը»։

Արևմտյան պատին վերջին դատաստանի բեկորներն են։ Այսօր նկարները գրեթե անհետացել են։ Որմնանկարներից մի քանիսը պարունակում են հունարեն արձանագրություններ, որոնք հնարավորություն են տվել տաճարը համարել հունական։

Ծանոթագրություններ

↑ «В Феодосии отреставрировали средневековый православный храм». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 22-ին.
↑ «В Феодосии отреставрировали храм XIV века». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 22-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Թեոդոսիա)» հոդվածին։

[1] «В Феодосии отреставрировали средневековый православный храм». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 22-ին.

[2] «В Феодосии отреставрировали храм XIV века». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 22-ին.

[1]

[2]