Սուրբ Թովմաս եկեղեցի (Լայպցիգ)

Սուրբ Թովմաս եկեղեցի; գերմ.՝ Thomaskirche
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Գերմանիա
Տեղագրություն	Zentrum?
Հասցե	Thomaskirchhof 19, 04109 Leipzig, Deutschland
Դավանանք	Գերմանիայի ավետարանչական եկեղեցի
Թեմ	Evangelical-Lutheran Church of Saxony?
Հիմնական ամսաթվերը	15-րդ դար
Կազմված է	Pipe organs in Thomaskirche (Leipzig)?
Ժառանգության կարգավիճակ	heritage monument in Saxony?
Նվիրված	Թովմաս առաքյալ
Անվանված	Թովմաս առաքյալ
Ճարտարապետական ոճ	Գոթական ճարտարապետություն
Հիմնադրված	15-րդ դար
25 մետր
Երկարություն	76 մետր
Լայնություն	25 մետր
Բարձրություն	68 մետր
	Thomaskirche (Leipzig) Վիքիպահեստում
	thomaskirche.org

Սուրբ Թովմասի եկեղեցի (Լայպցիգ), (գերմ.՝ Thomaskirche), երկրորդ եկեղեցին Լայպցիգում ըստ նշանակության։ Եկեղեցին աշխարհահռչակ դարձավ ի շնորհիվ Յոհան Բախի գործունեության, ով երկար ժամանակ ապրել է քաղաքում և կատարել եկեղեցական երգչախմբի կանտորի պարտականությունները։ Եկեղեցում է գտնվում նաև երգահանի գերեզմանը։

Պատմություն

1212-1222 թվականներին 12-րդ դարի հին Շուկայի եկեղեցու տեղը հայտնվեց Սուրբ Թովմասի ավգուստինյան (օգոստոսյան) վանքի եկեղեցի։ Լեգենդն ասում է, որ 1217 թվականին մենեստրել Հենրիխ ֆոն Մորունգենը վանքին նվիրեց Հնդկաստանից բերված սուրբ Թովմաս առաքյալի մասունքները։ Եկեղեցին վերակառուցվել է բազմաթիվ անգամ, իսկ մեր օրերը հասած շենքը կատարված է ուշ գոթական ոճով։

1496 թվականի ապրիլի 10-ին եկեղեցին օծվեց եպիսկոպոս Տիլո ֆոն Տրոտայի կողմից։

1537 թվականին եկեղեցին ունեցավ մի աշտարակ, որի բարձրությունը հասավ 68 մետրի 1702 թվականի վերակառուցումից հետո։

1539 թվականին եեղեցու պատմության մեջ տեղի ունեցավ հիշարժան իրադարձություն՝ Հոգեգալուստի Օրը ժամերգությունն անցկացրեց հայտնի ռեֆորմատոր Մարտին Լյութերը։

27 տարիների ընթացքում՝ 1723-1750 թվականները, տղաների եկեղեցական երգչախումբը (գերմ.՝ Thomanerchor) ղեկավարում էր Յ․ Բախը։ Այս երգչախումբը ստեղծվել է 1212 թվականին և համարվում է ամենահներից մեկը Գերմանիայում։ Կանտորի պատվավոր պաշտոնը տարբեր ժամանակ զբաղեցնում էին նաև այլ հայտնի երգահաններն ու երաժիշտները։ Յ․ Բախի արձանը տեղադրվել է եկեղեցու պատերի մոտ 1908 թվականին։

1943 թվականի դեկտեմբերի 4-ին դաշնակից զորքերի օդային գրոհը բազմաթիվ հետքեր թողեց եկեղեցու աշտարակի վրա։ 1949 թվականին Յ․ Բախի աճյունը վերաթաղվել է եկեղեցում բրոնզե շիրմաքարի տակ^[2]։ Այն հայտնաբերվել էր 1894 թվականին Սբ․ Յոհանի եկեղեցուն կից գերեզմանոցում (գերմ.՝ Johanniskirche) եկեղեցու ընդլայնման շինարարական աշխատանքների ժամանակ, որտեղ էլ վերաթաղվել էին 1900 թվականին^[3]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ այս եկեղեցու ավերումից հետո 1949 թվականի հուլիսի 28-ին, երգահանի մահվան տարեդարձին, աճյունը տեղափոխվեց Սբ․ Թովմասի եկեղեցի^[4]։

Ճարտարապետություն

Եկեղեցու ընդհանուր երկարույունը կազմում է 76 մ, գլխավոր նավի երկարությունը՝ 50 մ, նրա լայնությունը՝ 25 մ, իսկ բարձրությունը՝ 18 մ։

Երգեհոններ

Սուրբ Թովմասի եկեղեցին այսօր իր տրամադրության տակ ունի երկու համերգային երգեհոններ։ Դրանցից մեկը պատրաստել է Վիլհելմ Զաուերը 1885-1889 թվականին։ Ի սկզբանե դա 63 ռեգիստրի համար նախատեսված ռոմանական երգեհոն էր, իսկ 1908 թվականին դրանց քանակը ավելացվել էր մինչև 88-ի՝ տեղաբաշխված ոտնակի և մանուալների միջև։ Այս գործիքը համարվում է ամենահամապատասխանը գերմանական ռոմանական և հետռոմանական երգեհոնային երաժշտության՝ Մենդելսոնի, Լիստի, Շումանի, Բրամսի, Ռեգերի, Կարգ-Էլերտի կատարման համար։ Այս գործիքի վրա լիովին հնարավոր է կատարել նաև Յ․ Բախի ստեղծագործությունները։ 2000 թվականին շնորհիվ հատուկ պետական պաըմաագրի, նվիրված Յ․ Բախի ծննդյան 315-ամյակին և մահվան 250-ամյակին, Հերալդ Վյոլը ստեղծեց երգեհոն՝ 18-րդ դարի առաջին կեսին Սբ․ Թովմասի տաճարում աշխատող գործիքի կրկնօրինակը։ Ոճական առումով այս նոր գործիքը երգեհոնաշինության բարոկկո ուղղության վառ ներկայացուցիչն է։ Նոր երգեհոնն ունի նաև լծակի միջոցով խմբական կարգից կամերայինն անցնելու բավականին հազվագյուտ հնարավորություն։

2006 թվականին տաճարում ի հայտ եկավ Հերալդ Վյոլի նոր գործիքը՝ շարժական երգեհոն բասսո կոնտինուո (չընդհատվող բաս) կատարելու համար։