Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման եկեղեցի (Ժվանեց)
| Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Ուկրաինա |
| Տեղագրություն | Ժվանեց |
| Անվանված | Մարիամ Աստվածածին |
 | |
 | |
 Armenian church in Zhvanets Վիքիպահեստում | |
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման եկեղեցի, Ժվանեց քաղաքում գտնվող կրոնական կառույց։ Պատկանում էր հայ կաթողիկե եկեղեցու Լվովի արքեպիսկոպոսությանը։ Համակարգում էր ներկայիս Խմելնիցկու մարզի Ժվանեց քաղաքում բնակվող ուկրաինահայության (լեհահայության) հոգևոր կյանքը։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ժվանեցում հայերի հաստատվելը կապված է դրանից տասը կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող Կամենեց-Պոդոլսկի հայ համայնքի հետ։ 17-րդ դարի վերջին այստեղ հաստատվում են հայ ընտանիքներ, և համայնքը հաստատվում է 1699 թվականի Կարլովցիի կոնգրեսի արդյունքում, երբ Լեհաստանն ստացավ ներկայիս Աջափնյա Ուկրաինայի հարավային մասը և Պոդոլիան։ Դա տեղի էր ունեցել այն ժամանակ, երբ արդեն յոթ տասնամյակ լեհահայերին ստիպել էին կաթոլիկություն ընդունել՝ Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի Լվովի եպիսկոպոսությունը վերածելով հայ կաթողիկե եկեղեցու արքեպիսկոպոսության։ Նոր կառուցվող եկեղեցիները հաճախ լինում էին ոչ միայն համայնքի, այլև լեհ իշխանների և ազնվականության միջոցներով։ Այդպես 1740 թվականին Լավրենտի Լանցկորոնսկու նվիրատվության շնորհիվ կառուցվեց քաղաքի սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման եկեղեցին[1]։
1769 թվականին տաճարն այրվել է, սակայն 1782-1786 թվականներին՝ վերակառուցվել։ 1791 թվականին սրբավայրն օծվել է Լվովի հայկական ծիսական արքեպիսկոպոս Վալերիան Թումանովիչի կողմից։ 1869 թվականին աղոթատունը դառնում է ծխական եկեղեցի։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Լեհաստանից գրավվել է ներկայիս արևմտյան Ուկրաինան և կցվել Ուկրաինական ԽՍՀ-ին։ Տարածքի բոլոր, ինչպես և հայկական եկեղեցիները լքվել են, կաթոլիկ հայերի մի մասը լեհերի հետ հեռացել է։ 1939-1992 թվականներին փակ եկեղեցում գործում էր գյուղատնտեսական տեխնիկայի արտադրամաս։
1994 թվականին մասամբ եկեղեցին վերականգնվել է, վերադարձվել հավատացյալներին։
Ճարտարապետություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եկեղեցին գտնվում է տարբեր դարերի քարե պարիսպով շրջապատված տարածքում։ Արևմտյան և արևելյան կողմերում կան սողանցքներով պաշտպանական պարիսպներ։ Հարավարևմտյան կողմում երկու դարպաս կա՝ առաջինը ուշ շրջանի, երկրորդը՝ ավելի հին (ներկայացնում է մուտքի շենքի ավերակները՝ պահակատունով)։ Քարե, միանավ բազիլիկ է՝ կողային ճակատներին երկու էքսդրաներով, հատվածաբար փակ աբսիդով։ Նարթեքսի կողային անդամները մեծացվել են աշտարակներով։
Նավը և աբսիդը ծածկված են նշաձողերով կիսաշրջանաձև թաղարներով, հինգ թաղարները զարդարված են քարաքանդակներով։ Հիմնական ճակատի գեղարվեստական արտահայտչականության հիմնական միջոցները վերածննդի-բարոկկո ավանդույթներով արված փորագրված կոմպոզիցիաներն են։ Հուշարձանը ուշ բարոկկո ոճի ինքնատիպ գործ է։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «ЖВАНЕЦЬ. Костел Непорочного Зачаття Пресвятої Діви Марії (1740). Хмельницька обл., Кам'янець-Подільський р-н». https://rkc.in.ua (ուկրաիներեն). Փետրվարի 7, 2013.
{{cite web}}: External link in|website=
