Սուզաբադ
| Սուզաբադ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Melanitta | ||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||
 | ||||||||||||
|
|
Սուզաբադ[1] (լատին․՝ Melanitta) բադերի ընտանիքին պատկանող ջրային թռչուն[2]։
Արաքին տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարմնի երկարությունը 48-56 սմ է, քաշը՝ 0.9-1.7 կգ։ Մարմնի կազմվածքը ամուր է, պարանոցը՝ կարճ, գլուխը՝ մեծ։ Հետևի ոտքի վրա կաշվե շեղբեր կան։ Արուները ավելի մեծ են, քան էգերը։ Արուների գունավորումը սև է, երբեմն թևի վրա կա սպիտակ կետեր («հայելին»), կտուցը դեղին, սև կամ կարմիր է, գունավորված հիմքով։ Էգերի գունավորումը արուներից մուգ է[3]։
Տարածվածութություն և բնակավայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առանձնացվում են սուզաբադի հինգ տեսակներ։ Նրանք ապրում են Եվրոպայի հյուսիսում, Ասիայում և Հյուսիսային Ամերիկայում։ Նախկին ԽՍՀՄ տարածքում հայտնաբերվել են չորս տեսակներ՝ արծվաքիթ սուզաբադ (Melanitta deglandi), սուզաբադ (Melanitta fusca), կապտավուն (Melanitta nigra) և խաղաղօվկիանոսյան կապտավուն (Melanitta americana), Ջոբլինգ Ջեյմս Ա-ն (2010) տեսնում է բազմազան սուզաբադեր (Melanitta perspicillata) Ռուսաստանի հյուսիս-արևելքում[4]։ Հարավում՝ ծովափերի երկայնքով, սուզաբադերը ներթափանցում են Էստոնիա։
Վարք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուզաբադերը չվող թռչուններ են, ձմեռում են ափամերձ ջրերում և ծովերում[3]։ Նրանք լավ սուզվում են, դժկամորեն դուրս գալիս՝ վարվելով շատ ուշադիր[5]։
Բուծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնականում նրանք բնադրում են լճերի, հանգիստ գետերի և ծովային ափերին գտնվող տունդրա և անտառ-տունդրաներում։ Առատորեն կնճռոտ բները կարող են պատրաստված լինել տարբեր ճյուղերից։ 6-10 ձու է լինում բնում։ Բնադրումը տևում է մոտ 3 շաբաթ, սա, ինչպես նաև ճուտիկների խնամքը, կատարվում է միայն էգերի կողմից[6]։
Սնուցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնականում սնվում են մոլլուսներով, ջրային միջատների թրթուրներով։ Երբեմն դրանք սննդակարգում պարունակում են փոքր ձկներ և բույսեր[7]։
Սուզաբադը և մարդը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որոշ տեղերում սուզաբադերը որսորդության օբյեկտ են[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Рисунок из книги: Мензбир М.А. Охотничьи и промысловыя птицы Европейской России и Кавказа. 2 тома и атлас. М., типо-литография Т-ва И. Н. Кушнерев и Ко., 1900-1902.
- ↑ Канке; Kankye, Viktor (2017 թ․ հունիսի 8). Special and general philosophy of science. Encyclopedic dictionary. Москва: INFRA-M Academic Publishing LLC. ISBN 978-5-16-012809-2.
- ↑ 3,0 3,1 «IOC World Bird List 3.2». IOC World Bird List Datasets. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
- ↑ Jobling, James A. (2010). The Helm dictionary of scientific bird names : from aalge to zusii. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-3326-2. OCLC 659731768.
- ↑ Soto Barrientos, Francisco (2013-01). «El referéndum en latinoamérica: Un análisis desde el derecho comparado**Artículo recibido el 18 de noviembre de 2011 y aceptado para su publicación el 31 de julio de 2012». Boletín Mexicano de Derecho Comparado. 46 (136): 317–346. doi:10.1016/s0041-8633(13)71129-3. ISSN 0041-8633.
- ↑ Soto Barrientos, Francisco (2013-01). «El referéndum en latinoamérica: Un análisis desde el derecho comparado**Artículo recibido el 18 de noviembre de 2011 y aceptado para su publicación el 31 de julio de 2012». Boletín Mexicano de Derecho Comparado. 46 (136): 317–346. doi:10.1016/s0041-8633(13)71129-3. ISSN 0041-8633.
- ↑ «Melanitta nigra: BirdLife International». IUCN Red List of Threatened Species. 2013 թ․ նոյեմբերի 1. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
- ↑ Juana, Eduardo De; Hoyo, Josep Del; Fernández-Cruz, Manuel; Ferrer, Xavier; Sáez-Royuela, Ramón; Sargatal, Jordi (2012-06). «Nombres en Castellano De Las Aves Del Mundo Recomendados Por La Sociedad Española De Ornitología». Ardeola. 59 (1): 157–165. doi:10.13157/arla.59.1.2012.157. ISSN 0570-7358.
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.
- Энциклопедия природы России. — М.: ABF. Р. Л. Беме, В. Л. Динец, В. Е. Флинт, А. Е. Черенков. 1998
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուզաբադ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սուզաբադ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
