Սոցիալական իրականություն

Ենթակատեգորիա	իրականություն
Թեմայով վերաբերում է	հասարակագիտություն

Սոցիալական իրականությունը անհատների միջև փոխգործակցության արդյունք է, ներառյալ ընդհանուր ընդունված սկզբունքները, օրենքները և սոցիալական գաղափարները^[1]։

Սահմանման մոտեցումներ

Սոցիալական իրականության խնդիրը լիովին դիտարկվել է ֆենոմենոլոգ փիլիսոփաների կողմից, մասնավորապես՝ Ալֆրեդ Շուցի կողմից, որն օգտագործել է «սոցիալական իրականություն» տերմինը՝ այս հատուկ տեսակի իրականությունը նշելու համար։

Շուտցը սոցիալական աշխարհում գիծ է գծել այն իրականության միջև, որը կարելի է անմիջապես զգալ (գերմ.՝ Umwelt - «շրջապատող աշխարհը»), և այն սոցիալական իրականությունը, որն անմիջական տեսանելիությունից դուրս է և որը հնարավոր է զգալ միայն, եթե այն նպատակավ գտնել^[2]։

Դրան հետևելով՝ էթնոմեթոդոլոգիան ավելի է հստակեցրել մեր առօրյա հմտությունների և սոցիալական իրականության հետ փոխազդելու ունակության անհասկանալի կառուցվածքը^[3]։

Նախկինում այս խնդիրը քննարկվել է նաև գիտելիքի այլ ոլորտներում, օրինակ՝ սոցիոլոգիայում։ Էմիլ Դյուրկհեյմն ընդգծել է սոցիալական ոլորտի հատուկ բնույթը, քանի որ «Այստեղ, ավելի քան որևէ այլ տեղ, գաղափարն իրականություն է»^[4]^[5]^[6]։

Հերբերտ Սփենսերը ավելացրել է «գերօրգանիզմ» հասկացությունը՝ սոցիալական, կենսաբանական և ֆիզիոլոգիական իրողությունները տարբերելու համար^[7]։

Սոցիալական իրականությունը տարբերվում է ճանաչողական, կենսաբանական կամ անհատական իրականությունից և բաղկացած է հասարակության մեջ սոցիալապես ընդունված միտումներից: Որոշ հետազոտողներ, այդ թվում՝ Ջոն Սիրլը, կարծում են, որ սոցիալական իրականությունը կարող է ստեղծվել խոսքի ակտի միջոցով՝ յուրաքանչյուր անհատից և շրջակա միջավայրից առանձին (իսկ ի տարբերություն ընկալման հոգեբանության, ներառյալ Ջ.Ջ. Գիբսոնը և էկոլոգիական տնտեսական տեսությունների մեծ մասը)՝ «Ամուսնություն, ունեցվածք, վարձույթ, աշխատանքից ազատում, պատերազմ, հեղափոխություններ, կառավարություններ, համագումարներ, արհմիություններ, խորհրդարաններ, կորպորացիաներ, օրենքներ, ռեստորաններ, հանգիստ, իրավաբաններ, ուսուցիչներ, բժիշկներ, միջնադարյան ասպետներ, և, օրինակ, հարկերը»^[8]։

Արմատական կոնստրուկտիվիզմը զգուշորեն սահմանում է սոցիալական իրականությունը որպես դիտորդների միջև տարասեռություն^[9]։

Ծանոթագրություններ

↑ Ireke Bockting Character and Personality in the Novels of William Faulkner (1995) — P. 25
↑ George Walsh Introduction // Alfred Schütz The Phenomenology of the Social World (1997) — P. xxvii
↑ John O’Neill Sociology as a Skin Trade. — London 1972. — P. 217
↑ Eyden, 2003, էջ 487
↑ Durkheim, 1964, Thus there is one division of nature where the formula of idealism is applicable almost to the letter : this is the social kingdom. Here more than anywhere else, the idea is the reality., էջ 228
↑ Дюркгейм, 1994, Есть, таким образом, в сущем такая часть его, к которой почти буквально применима формула идеализма: это социальное царство. Здесь больше, чем где бы то ни было, идея есть реальность., էջ 3
↑ Herbert Spencer, The Principles of Sociology, Vol. 1, Part 1. «The Data of Sociology»(1876)
↑ John R. Searle, The Construction of Social Reality (Penguin 1996) p. 79
↑ Niklas Luhmann Theories of Distinction (2002) — P. 136

Գրականություն

Дюркгейм Э. Священные объекты, как символы // Религия и общество: хрестоматия по социологии религии / Гараджа, Виктор Иванович, Руткевич, Елена Дмитриевна. — Часть II. — М.: Наука, 1994.
Durkheim E. The Elementary Forms of the Religious Life / Translated by Joseph Ward Swain. — London: Allen & Unwin, 1964. — P. 228. (текст на английском языке)
Eyden, T. van der Public Management of Society. — 2003. — P. 487.

[1] Ireke Bockting Character and Personality in the Novels of William Faulkner (1995) — P. 25

[2] George Walsh Introduction // Alfred Schütz The Phenomenology of the Social World (1997) — P. xxvii

[3] John O’Neill Sociology as a Skin Trade. — London 1972. — P. 217

[Eyden—2003——487-4] Eyden, 2003, էջ 487

[Durkheim—1964—Thus_there_is_one_division_of_nature_where_the_formula_of_idealism_is_applicable_almost_to_the_letter_:_this_is_the_social_kingdom._Here_more_than_anywhere_else,_the_idea_is_the_reality.—228-5] Durkheim, 1964, Thus there is one division of nature where the formula of idealism is applicable almost to the letter : this is the social kingdom. Here more than anywhere else, the idea is the reality., էջ 228

[Дюркгейм—1994—Есть,_таким_образом,_в_сущем_такая_часть_его,_к_которой_почти_буквально_применима_формула_идеализма:_это_социальное_царство._Здесь_больше,_чем_где_бы_то_ни_было,_идея_есть_реальность.—3-6] Дюркгейм, 1994, Есть, таким образом, в сущем такая часть его, к которой почти буквально применима формула идеализма: это социальное царство. Здесь больше, чем где бы то ни было, идея есть реальность., էջ 3

[7] Herbert Spencer, The Principles of Sociology, Vol. 1, Part 1. «The Data of Sociology»(1876)

[8] John R. Searle, The Construction of Social Reality (Penguin 1996) p. 79

[9] Niklas Luhmann Theories of Distinction (2002) — P. 136

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]