Սոնյա Չերվենա

Սոնյա Չերվենա
Բնօրինակ անուն	չեխ․՝ Soňa Červená
Ծնվել է	սեպտեմբերի 9, 1925[…]; Պրահա, Չեխոսլովակիա
Երկիր	Չեխոսլովակիա և Չեխիա
Մահացել է	մայիսի 7, 2023 (97 տարեկան); Պրահա, Չեխիա
Մասնագիտություն	օպերային երգչուհի, դերասանուհի, գրող, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի
Երգչաձայն	մեցցո-սոպրանո և կոնտրալտո
Գործիքներ	վոկալ
Աշխատավայր	Ազգային թատրոն
Կրթություն	Պրահայի կոնսերվատորիա
Պարգևներ	, Չեխական արվեստի ընկերներ (հունվարի 6, 2011), Պրահայի պատվավոր քաղաքացի և Պրահայի 2-րդ շրջանի պատվավոր քաղաքացի (սեպտեմբերի 13, 2018)
	Soňa Červená Վիքիպահեստում

Սոնյա Չերվենա (չեխ․՝ Soňa Červená, սեպտեմբերի 9, 1925(1925-09-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Պրահա, Չեխոսլովակիա^[2]^[4]^[5] - մայիսի 7, 2023(2023-05-07)^[6]^[7], Պրահա, Չեխիա^[6]^[7]), չեխ օպերային մեցցո-սոպրանո, Ֆրանկֆուրտի, Սան Ֆրանցիսկոյի օպերաների, Պրահայի Ազգային թատրոնի երգչուհի^[8]։ Սոնյա Չերվենայի կարիերան տևել է մոտ 70 տարի։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոնյա Չերվենան ծնվել է 1925 թվականին Պրահայում^[9]։ 1947 թվականին նա առաջին անգամ հանդես է եկել Բեդրժիխ Սմետանայի չեխական հայտնի «Վաճառված հարսնացուն» օպերայում։ 1950 թվականին նա ավարտել է Պրահայի կոնսերվատորիան։ Սոնյա Չերվենան Պիլսենի թատրոնի բեմադրությունների դերերով դարձել է հայտնի։ 1948 թվականին Չեխոսլովակիայում կոմունիստական վարչակարգ հաստատվելուց հետո երգչուհուն արգելել են աշխատել երկրի գլխավոր թատրոնում։

Սոնյա Չերվենան քանի տարի աշխատել է երկրի փոքր թատրոններում և 1962 թվականին գաղթել Արևմտյան Բեռլին։ Երգչուհու կարիեիան Գերմանիայի ֆեդերատիվ հանրապետությունում կտրուկ վերելք է ունեցել։ Նա նաև ելույթներ է ունեցել աշխարհի շատ այլ թատրոններում։

1989 թվականին Չեխոսլովակիայում տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխությունից հետո երգչուհին վերատարձել է Չեխոսլովակիա, որտեղ կարճ ժամանակ անց վերականգնել է իր ժողովրդականությունը։ 2002 թվականին 77-ամյա Սոնյա Չերվենան առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Չեխիայի Ազգային թատրոնի բեմում, իսկ հետագա տարիներին հյուրախաղերով հանդես է եկել երկրի տարբեր քաղաքներում։ Իր կյանքի ընթացքում նա նկարահանվել է մոտ տասը ֆիլմում, առաջին անգամ՝ 1949 թվականին, վերջին անգամ՝ 2017 թվականին^[10]։

Սոնյա Չերվենայի կարիերան տևել է ավելի քան 70 տարի, համարվում է համաշխարհային օպերայի պատմության մեջ ամենաերկար ժամանակ ելույթ ունեցած երգիչներից մեկը^[11]։

Սոնյա Չերվենան մահացել է 2023 թվականի մայիսի 7-ին^[12]^[13]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոնյա Չերվենան արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ Չեխիայի Հանրապետության պետական «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» մեդալով, Ջոն Քենեդու անվան կենտրոնի ոսկե մեդալը և այլն։ 2012 թվականիին նա ընտրվել է Հրադեց Կռալովե քաղաքի պատվավոր քաղաքացի^[14]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Czech National Authority Database
↑ ^3,0 ^3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Evidence zájmových osob StB
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně paní Soňa Červená (չեխերեն) — Národní divadlo, 2023.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně Soňa Červená — České noviny, 2023.
↑ «Český hudební slovník» (չեխերեն)։ www.ceskyhudebnislovnik.cz։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-20-ին։ Վերցված է 2018-01-19
↑ «Sona Cervená»։ IMDb։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-26-ին։ Վերցված է 2018-01-19
↑ «Соня Червена (Sona Cervená)» (ռուսերեն)։ КиноПоиск։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-20-ին։ Վերցված է 2018-01-20
↑ QCM s r o www.qcm.cz (1516208555)։ «Obrazem: Zkouška Pikové dámy»։ Národní divadlo Brno։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-03-27-ին։ Վերցված է 2018-01-19
↑ «Zemřela operní pěvkyně Soňa Červená. Ztvárnila Carmen i Horákovou»։ iDNES.cz (չեխերեն)։ 2023-05-07։ Վերցված է 2023-05-07
↑ sal,ČTK,höh (2023-05-07)։ «Zemřela operní hvězda Soňa Červená (†97): Dámou byla až do konce!»։ Blesk.cz (չեխերեն)։ Վերցված է 2023-05-07
↑ SYMBIO Digital, s. r. o.։ «Soňa Červená - Národní divadlo» (չեխերեն)։ www.narodni-divadlo.cz։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-04-ին։ Վերցված է 2018-01-19

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Soňa Červená v souborném katalogu Akademie věd České republiky
Soňa Červená na webu Čeští operní pěvci
Soňa Červená na webu Národního divadla
Chtěla jsem zpívat, nikoli mlčet – rozhovor pro Týdeník Rozhlas (2004)
Moje 20. století – dokument České televize (2005, video online)
Soňa Červená a Geraldina Muchová v pořadu Krásný ztráty (9. září 2005, video online)
Soňa Červená v cyklu 13. komnata|13. komnata (2011, video online)
Սոնյա Չերվենա (անգլ.) Internet Movie Database կայքում

[_3177a70693be5772-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_07cf46e4bfd872cc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Czech National Authority Database

[_6ebe841cbd49e1cf-3] 3,0 ^3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_1fd74f5a65a89d72-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Evidence zájmových osob StB

[_b36d7bdca6707378-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_37fa0aa9306bf10a-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně paní Soňa Červená (չեխերեն) — Národní divadlo, 2023.

[_65521989ea863f8f-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 Zemřela herečka a operní pěvkyně Soňa Červená — České noviny, 2023.

[8] «Český hudební slovník» (չեխերեն)։ www.ceskyhudebnislovnik.cz։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-20-ին։ Վերցված է 2018-01-19

[9] «Sona Cervená»։ IMDb։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-26-ին։ Վերցված է 2018-01-19

[10] «Соня Червена (Sona Cervená)» (ռուսերեն)։ КиноПоиск։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-20-ին։ Վերցված է 2018-01-20

[11] QCM s r o www.qcm.cz (1516208555)։ «Obrazem: Zkouška Pikové dámy»։ Národní divadlo Brno։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-03-27-ին։ Վերցված է 2018-01-19

[12] «Zemřela operní pěvkyně Soňa Červená. Ztvárnila Carmen i Horákovou»։ iDNES.cz (չեխերեն)։ 2023-05-07։ Վերցված է 2023-05-07

[13] sal,ČTK,höh (2023-05-07)։ «Zemřela operní hvězda Soňa Červená (†97): Dámou byla až do konce!»։ Blesk.cz (չեխերեն)։ Վերցված է 2023-05-07

[14] SYMBIO Digital, s. r. o.։ «Soňa Červená - Národní divadlo» (չեխերեն)։ www.narodni-divadlo.cz։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-04-ին։ Վերցված է 2018-01-19

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]