Սոմալիի ազգային թանգարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սոմալիի ազգային թանգարան
Տեսակշենք և ազգային թանգարան
Երկիր Սոմալի
ՏեղագրությունՄոգադիշո[1]
Ղեկավարության նստավայրՄոգադիշո, Սոմալի
Հիմնադրվել է1934 և 1933[1]
Քարտեզ
Քարտեզ

Սոմալիի ազգային թանգարան (Կաղապար:Lang-so, արաբ․՝ متحف وطني للصومال‎‎ Mathaf Watani lil-Sumal, իտալ.՝ Museo Nazionale della Somalia), ազգային թանգարան Սոմալիի մայրաքաղաք Մոգադիշոյում։ Այն հիմնադրվել է 1933 թվականին Իտալական Սոմալիլենդի գաղութային իշխանությունների կողմից։ 1991 թվականին գործողությունները դադարեցվելուց հետո այն ավելի ուշ վերաբացվել է, և ներկայումս այնտեղ գտնվում են մի շարք կարևոր պատմական գտածոներ։ 2019 թվականի սեպտեմբերին, թանգարանը վերակառուցվել է, ավերումից ավելի քան 30 տարի անց։

Հին Գարեսա թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոմալիի ազգային թանգարանը գտնվում է երկհարկանի շինության մեջ, որը թվագրվում է 1872 թվականին։ Այն կառուցվել է Օմանի Զանզիբար դինաստիայի Բարղաշ իբն Սայդի պահանջով, որպես Մոգադիշոյի այն ժամանակվա կառավարիչ Սուլեյման բին Համեդի նստավայր, այն բանից հետո, երբ նա թույլտվություն է ստացել սոմալների, Սուլթան Ահմեդ Յուսուֆի կողմից։

1933 թվականին, շինությունը ամբողջապես վերակառուցվել և հարմարեցվել է Սոմալիի թանգարանին։ Այն եղել է ամենակարևոր մշակութային վայրը Իտալական Մոգադիշոյում</ref> It was the most important cultural place in Italian Mogadiscio.[2]:

"Museo della Garesa" (ինչպես անվանվել է Իտալական գաղութարարների կողմից) այն պաշտոնապես հանրության համար բացվել է հաջորդ տարի կառավարիչ Մաուրիցիո Ռավայի կողմից[3]։ Թանգարանը մեծ վնասներ է կրել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։

1960 թվականին Սոմալիի անկախությունից հետո այն վերածվել է Ազգային թանգարանի։ Երբ ազգային թանգարանը տեղափոխվել է 1985 թվականին, այն վերանվանվել է որպես Հին Գարեսայի թանգարան և վերածվել է տարածաշրջանային թանգարանի[4][5]։

Ազգային թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1985 թվականին, բացվել է Մոգադիշոյի մշակութային կենտրոնը։ Կենտրոնը բաղկացած է Ազգային թատրոնից, Ազգային գրադարանից և Ազգային թանգարանից։ Ազգային թանգարանի ճարտարապետությունը ցույց է տալիս Իսլամական ազդեցությունը և կազմված է հիմնական շենքից, որն ունի ցուցադրության չորս հարկեր։ Հյուսիսային կողմում ուղղանկյուն չորս հարկանի շենք է, որտեղ գտնվում են տեխնիկական և վարչական գրասենյակները։ Թանգարանի բացման գլխավոր տնօրենը Ահմեդ Ֆարահ Վարշամն էր[4]։

Ցուցահանդեսներ Ցուցասրահները բացվել են 1987 թվականի մայիսին։

  • Գետնահարկ` Հնագիտական և Ազգագրական ցուցադրություններ։
  • Առաջին հարկ` Պատմական ցուցադրություն` Գաղութային դիմադրություն և հետանկախության շրջան։
  • Երկրորդ հարկ` Զենքի պատմական և ժամանակակից ցուցադրություններ, լեզու և գրականություն։
  • Երրորդ հարկ` Ժամանակավոր ցուցադրություններ։

Փակում 1991 թվականին քաղաքացիական պատերազմի սկսվելուց հետո, թանգարանը փակվել է։ Հաջորդ տարիներին դրա ենթակառուցվածքները լուրջ վնասներ են կրել։

Նոր ազգային թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազգային թանգարանը հետագայում վերաբացվել է։ 2014 թվականի հունվարի տվյալներով, այն ուներ շատ մշակութապես կարևոր գտածոներ։ Սրանց մեջ կան հին մետաղադրամներ, փոխանակման գործիքներ, ավանդական արվեստի գործեր, հնագույն զենքեր և կավագործական իրեր[6]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 The Federal Republic of Somalia reopens its National Museum in MogadishuUN, 2020.
  2. «Museo della Garesa: original detailed information when inaugurated in 1934 (in Italian)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 25-ին.
  3. Mohamed Haji Mukhtar. Historical Dictionary of Somalia. էջ xxxi. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 6-ին.
  4. 4,0 4,1 Crespo-Toral, H. (1988). «Museum development and monuments conservation: Somalia» (PDF). UNESCO. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 16-ին.
  5. Lengyel, Oguz Janos (1982). «National Museum of Somalia, Mogadiscio: Roof Restoration Project» (PDF). UNESCO. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 16-ին.
  6. «Mogadishu Points of interest». Aden Adde International Airport. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 24-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոմալիի ազգային թանգարան» հոդվածին։