Սլովենիայի տնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սլովենիայի տնտեսություն
ԱրժույթԵվրո (EUR, €)
Առևտրային կազմակերպություններԵՄ, ԱՀԿ, ՏՀԶԿ
Վիճակագրություն
Բնակչություն 2,108,708 (2022 թվականի փետրվար)[1]
ՀՆԱ
  • $65 միլիարդ (անվանական, 2022)[2]
  • $97,5 միլիարդ (ԳՀ, 2022)[2]
ՀՆԱ-ի աճ
  • 4.4% (2018) 3.3% (2019)
  • −4.2% (2020) 8.1% (2021)[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով
  • $31,025 (անվանական, 2022)[2]
  • $46,281 (ԳՀ, 2022)[2]
ՀՆԱ֊ն ըստ սեկտորի
  • Գյուղատնտեսություն՝ 1.8%
  • Արդյունաբերություն՝ 32.2%
  • Ծառայությունների ոլորտ՝ 65.9%
  • (2017 est.)[3]
Գնաճ (ՍԳԻ)
  • 2.0% (2021)[2]
  • -0.3% (2020)[2]
  • 1.6% (2019)[2]
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն{{plainlist|
  • positive decrease 14.4% (2019)[4]
Ջինիի գործակիցnegative increase 23.9 ցածր (2019)[5]
Մարդկային զարգացման ինդեքս
  • 0.917 շատ բարձր (2019)[6] (22nd)
  • 0.875 շատ բարձր (2019)[7]
Աշխատուժ
  • Decrease 1,007,949 (2019)[8]
  • 75.4% աշխատունակության գործակից (2018)[9]
Աշխատուժ ըստ մասնագիտության
  • Գյուղատնտեսություն՝ 5.5%
  • Արդյունաբերություն՝ 31.2%
  • Ծառայությունների ոլորտ 63.3%
  • (2017)[3]
Գործազրկություն
  • positive decrease 4.5% (2021 թվականի նոյեմբեր)[10]
  • 11.2% երիտասարդների գործազրկություն (15-24 տարեկան, 2020 թվականի հունիս)[11]
Միջին համախառն աշխատավարձ€1.970 / $2.235 ամսական (2021 թվականի դեկտեմբեր)
Մինջին զուտ եկամուտ€1.270 / $1.441 ամսական (2021 թվականի դեկտեմբեր)
Հիմնական արտադրություններսև մետաղարտադրություն և ալյումինի արտադրություն, կապարի և ցինկի ձուլում, էլեկտրոնիկա (ներառյալ ռազմական էլեկտրոնիկա), բեռնատարներ, ավտոմեքենաներ, փայտյա արտադրանք, տեքստիլ արտադրանք, քիմիկատներ, դեղամիջոցներ, հաստոցներ[12]
Արտաքին
ԱրտահանումDecrease €32.9 միլիարդ (2020)[13]
Արտահանվող ապրանքներմեքենաներ և տրանսպորտային միջոցներ, քիմիկատներ, սննդամթերք, դեղամիջոցներ
Արտանհանման հիմնական գործընկերներ
ՆերկրումDecrease €32.0 միլիարդ(2020)[13]
Ներկրվող ապրանքներմեքենաներ և տրանսպորտային միջոցներ, քիմիկատներ, նավթ և նավթամթերքներ, սննդամթերք
Ներկրման հիմնական գործընկերներ{{plainlist|
Պետական ֆինանսներ
Պետական պարտք
  • positive decrease ՀՆԱ-ի 74,7% (2022)[14]
  • positive decrease €38.857 միլիարդ (2022)[14]
ԵկամուտՀՆԱ-ի 44,2% (2019)[14]}}
ԾախսերՀՆԱ-ի 43,7% (2019)[14]}}
Արտաքին պաշարներ $889.9 միլիոն (2017 թվականի դեկտեմբերի 31)[3]
ՀՆԱ՝ մեկ շնչի հաշվով․
     Սլովենիա ($23,520)

Սլովենիայի տնտեսությունը զարգացած տնտեսություն է, և երկիրը վայելում է բարգավաճման և կայունության բարձր մակարդակ, ինչպես նաև մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ի միջինից բարձր ցուցանիշ՝ 2015 թվականին ԵՄ 28-ի միջինի 83%-ի չափով[15]։ Անվանական ՀՆԱ-ն 2018 թվականին կազմում էր 42,534 միլիարդ եվրո, մեկ շնչի հաշվով անվանական ՀՆԱ-ն (ՀՆԱ/մարդ) 2018 թվականին կազմում էր 21,267 եվրո։ Ամենաբարձր ՀՆԱ-ն՝ մեկ շնչի հաշվով, կենտրոնական Սլովենիայում է, որտեղ գտնվում է մայրաքաղաք Լյուբլյանան։ Այն Արևմտյան Սլովենիայի վիճակագրական տարածաշրջանի մի մասն է, որն ունի ավելի բարձր ՀՆԱ՝ մեկ շնչի հաշվով, քան Արևելյան Սլովենիան[16]։

2007 թվականի հունվարին Սլովենիան դարձավ առաջին անդամը, որը և՛ միացավ Եվրամիությանը, և՛ ընդունեց եվրոն՝ 1999 թվականին արժույթի ստեղծումից հետո։ 2010 թվականից այն նաև հանդիսանում է Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության անդամ[17]։

Սլովենիան ունի բարձր կրթված աշխատուժ, լավ զարգացած ենթակառուցվածք և գտնվում է տրանսպորտային խաչմերուկում[17]։ Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների մակարդակը ամենացածրներից է, բայց վերջին մի քանի տարիների ընթացքում կայուն աճ է գրանցել։ Սլովենիայի տնտեսությունը տուժել է եվրոպական տնտեսական ճգնաժամից, որը տեղի ունեցավ 2000-ականների վերջին[17]։ 2013 թվականից հետո մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն նորից սկսեց աճել[18]։ Աշխատող բնակչության գրեթե երկու երրորդը աշխատում է ծառայությունների ոլորտում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև այն կազմում էր Հարավսլավիայի ընդհանուր բնակչության ընդամենը մեկ տասներորդ մասը, այն Հարավսլավիայի հանրապետություններից ամենազարգացածն էր՝ կազմելով նրա ՀՆԱ-ի մեկ հինգերորդը և արտահանման մեկ երրորդը[19]։ Սլովենիան այսպիսով անկախություն ձեռք բերեց 1991 թվականին արդեն համեմատաբար բարգավաճ տնտեսությամբ և Արևմուտքի հետ ամուր շուկայական կապերով։

Այդ ժամանակվանից ի վեր նա ակտիվորեն հետամուտ է եղել Արևմուտքի հետ իր առևտրի դիվերսիֆիկացմանը և արևմտյան ու հյուսիսատլանտյան ինստիտուտներին ինտեգրմանը։ Սլովենիան Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության հիմնադիր անդամն է, Կենտրոնական Եվրոպայի ազատ առևտրի համաձայնագրին միացել է 1996 թվականին և Եվրամիությանը միացել է 2004 թվականի մայիսի 1-ին։ 2004 թվականի հունիսին այն միացել է Եվրոպական փոխարժեքի մեխանիզմին։ Եվրոն ներդրվել է 2007 թվականի սկզբին և շրջանառվել է տոլարին զուգահեռ մինչև 2007 թվականի հունվարի 14-ը։ Սլովենիան նաև մասնակցում է Հարավարևելյան Եվրոպայի համագործակցության նախաձեռնությանը, ինչպես նաև Կենտրոնական Եվրոպայի նախաձեռնությանը, Ռոյամոնտի գործընթացին և Սևծովյան տնտեսական խորհրդին։

2000-ականների վերջին տնտեսական ճգնաժամը Սլովենիայի տնտեսությունը լուրջ հետընթաց ապրեց։ 2009 թվականին Սլովենիայի մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն կրճատվել է 7,9%-ով։ 2009 թվականի ռեցեսիայից դանդաղ վերականգնումից հետո, արտահանման շնորհիվ[20] Սլովենիայի տնտեսությունը կրկին անկում ապրեց 2011 թվականի վերջին եռամսյակում[21]։ Դա պայմանավորված էր ներքին սպառման անկմամբ և արտահանման աճի տեմպերով[21]։ Սլովենիան հիմնականում արտահանում է եվրոգոտու երկրներ[17]։ Ներքին սպառման նվազման պատճառները բազմաթիվ են եղել՝ հարկաբյուջետային խնայողություն, բյուջեի ծախսերի սառեցում 2011 թվականի վերջին ամիսներին[22], տնտեսական բարեփոխումներ իրականացնելու ջանքերի ձախողում, ոչ պատշաճ ֆինանսավորում և արտահանման նվազում[23]։ Բացի այդ, 2010 և 2011 թվականներին շինարարության ոլորտը լուրջ հարված է ստացել[24] 2014 թվականից Սլովենիայի ՀՆԱ-ն կրկին աճեց[25]։ ՀՆԱ-ի աճի հիմնական գործոնները արտահանումն և 2016 թվականին նաև ներքին սպառումն էր, որը տնտեսական ճգնաժամից հետո սկսել է աշխուժանալ։ ՀՆԱ-ի աճը 2015 թվականին կազմել է 2,3%, 2016 թվականի առաջին կիսամյակում 2,5%, իսկ 2016 թվականի 2-րդ եռամսյակում՝ 2,7%[26]։ Դա նշանակում է, որ ՀՆԱ-ի աճը 2016 թվականին արագացավ։

ԵՄ անդամակցության բանակցությունների ընթացքում Սլովենիան հրաժարվում էր բացել տնտեսության որոշ առանցքային հատվածներ լիարժեք մրցակցության համար։ Երկիրը միակն է Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում, որը պահպանել է իր բանկային հատվածի վերահսկողությունը։ Երկիրը պահպանել է նաև սոցիալիստական ժամանակաշրջանում կառուցված կարևոր հանրային ծառայություն. Սլովենիան դեռևս ունի աշխարհի լավագույն առողջապահական համակարգերից մեկը, և կրթությունն անվճար է մինչև ասպիրանտուրայի մակարդակը[27]։

Առևտուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սլովենիայի առևտուրն ուղղված է դեպի ԵՄ այլ երկրներ, հիմնականում՝ Գերմանիա և Իտալիա։ Սա առևտրի մեծածախ վերակողմնորոշման արդյունք է դեպի Արևմուտք և Կենտրոնական ու Արևելյան Եվրոպայի աճող շուկաները՝ ի դեմս Հարավսլավիայի շուկաների փլուզման։ Սլովենիայի տնտեսությունը մեծապես կախված է արտաքին առևտրից։ Առևտուրը կազմում է ՀՆԱ-ի մոտ 120%-ը (արտահանումը և ներմուծումը միասին վերցրած)։  Սլովենիայի առևտրի մոտ երկու երրորդը ԵՄ այլ անդամների հետ է։

Բաց լինելու այս բարձր մակարդակը նրան չափազանց զգայուն է դարձնում իր հիմնական առևտրային գործընկերների տնտեսական պայմանների և միջազգային գների մրցունակության փոփոխությունների նկատմամբ։ Այնուամենայնիվ, չնայած 2001–03 թվականներին Եվրոպայում գրանցված տնտեսական տեմպերի դանդաղմանը, Սլովենիան պահպանեց ՀՆԱ-ի 3% աճ։ Այսպիսով, աշխատուժի ծախսերը արտադրողականությանը համահունչ պահելը հիմնական մարտահրավերն է Սլովենիայի տնտեսական բարեկեցության համար, և սլովենական ընկերությունները արձագանքել են՝ մասնագիտանալով միջին և բարձր տեխնոլոգիաների արտադրության ոլորտում։ Արդյունաբերությունը և շինարարությունը կազմում են ՀՆԱ-ի մոտ մեկ քառորդը։ Ինչպես արդյունաբերական տնտեսությունների մեծ մասում, ծառայությունները կազմում են արտադրանքի աճող մասնաբաժինը (57,1 տոկոս), հատկապես ֆինանսական ծառայությունները։

Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սլովենիան 2018 թվականին արտադրել է․

Գյուղատնտեսական այլ ապրանքների ավելի փոքր արտադրություններից բացի[34]։

Նեոնիկոտինոիդները սովորաբար օգտագործվում են ամբողջ աշխարհում, ներառյալ տիակլոպրիդի օգտագործումը երկրի խնձորի այգիներում։ 2009 թվականին պարզել են, որ թիակլոպրիդի կիրառման պրակտիկան մնացորդ է թողնում ծաղկափոշու մեջ, բայց ոչ մեղվահացում[35]։

Տնտեսական կատարողականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության և ձկնորսության ավանդական առաջնային ճյուղերը կազմում են ՀՆԱ-ի համեմատաբար քիչ՝ 2,5 տոկոսը և ներգրավում են բնակչության միայն 6 տոկոսը։ Միջին հողատարածքը կազմում է ընդամենը 5,5 հա։ Սլովենիայի մի մասը գտնվում է Ալպե-Ադրիա կենսատարածաշրջանում, որը ներկայումս ներգրավված է օրգանական գյուղատնտեսության խոշոր նախաձեռնության մեջ։ 1998-2003 թվականներին օրգանական ոլորտն աճել է Սլովենիայի գյուղատնտեսության 0,1%-ից մինչև մոտավորապես Եվրոպական միության միջին՝ 3,3%-ը[36]։

Պետական ֆինանսները վերջին տարիներին դեֆիցիտ են ցույց տվել։ 2008 թվականին գրանցվել է մի փոքր ավելցուկ՝ եկամուտները կազմել են 23,16 միլիարդ դոլար, իսկ ծախսերը՝ 22,93 միլիարդ դոլար[37]։ Պետական ծախսերը կազմել են ՀՆԱ-ի 38 տոկոսը։ Սլովենիայի Հանրապետության վիճակագրական վարչությունը (ՍՀՎՎ) հայտնել է, որ 2010 թվականի սեպտեմբերի վերջին պետական պարտքը (չհաշված պետական երաշխավորված վարկերը) կազմում էր 19,5 մլրդ եվրո կամ ՀՆԱ-ի 54,2%-ը։ 2011 թվականի հունվարին Սլովենիայի ֆինանսների նախարարության տրամադրած տվյալների համաձայն՝ պետական պարտքը 15 միլիարդ եվրոյից մի փոքր ցածր է եղել կամ 2009 թվականի ՀՆԱ-ի 41,6%-ը։ Այնուամենայնիվ, սլովենական «Finance» ֆինանսական թերթը 2011 թվականի հունվարին հաշվարկել է, որ այն իրականում կազմում է 22,4 միլիարդ եվրո կամ ՀՆԱ-ի գրեթե 63%-ը՝ գերազանցելով Եվրամիության կողմից թույլատրված 60%-ի սահմանը[38]։ 2011 թվականի հունվարի 12-ին Սլովենիայի Աուդիտ դատարանը մերժեց նախարարության կողմից ներկայացված տվյալները՝ որպես սխալ, և պահանջեց պաշտոնանկ անել ֆինանսների նախարար Ֆրանկ Կրիժանիչին[39]։

Սլովենիայի ավանդական հակագնաճային քաղաքականությունը մեծապես հիմնված էր կապիտալի ներհոսքի սահմանափակումների վրա։ Դրա սեփականաշնորհման գործընթացը նպաստեց ներքին գնորդներին և սահմանեց բաժնետոմսերի առևտրի երկար հետաձգում, որը բարդանում էր օտարերկրացիների կողմից «գնվելու» մշակութային զգուշությամբ։ Որպես այդպիսին, Սլովենիան մի շարք խոչընդոտներ է ունեցել իր տնտեսության մեջ օտարերկրյա մասնակցության համար։ Սլովենիան մի քանի ուշագրավ օտարերկրյա ներդրումներ է հավաքել, այդ թվում՝ 1997 թվականին «Goodyear»-ի կողմից $125 միլիոնի ներդրումը։ 2008 թվականի վերջի դրությամբ Սլովենիայում կար շուրջ 11,5 միլիարդ դոլարի օտարերկրյա կապիտալ։ Սլովենացիները 7,5 միլիարդ դոլար են ներդրել արտասահմանում։ 2007 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ Լյուբլյանայի ֆոնդային բորսայում ցուցակված բաժնետոմսերի արժեքը կազմում էր 29 միլիարդ դոլար։

Սլովենիայում սկսվել են ներդրումները հարևան Խորվաթիայից։ 2010 թվականի հուլիսի 1-ին Դրոգա Կոլինսկային 382 միլիոն եվրոյով գնեց Խորվաթիայի «Atlantic Group»-ը։ «Mercator»-ը վաճառվել է խորվաթական «Agrocor»-ին 2014 թվականի հունիսին[40]։

2014 թվականի վերջում Սլովենիայում կատարվել է 10 միլիարդ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումներ՝ 13,9 տոկոսով ավելի, քան 2013 թվականի վերջում։ 2013 թվականին (վերջին հրապարակված տվյալներ) ուղղակի օտարերկրյա ներդրումները կազմել են Սլովենիայի ՀՆԱ-ի 24,7%-ը։ Ամենակարևոր ներդրում կատարող երկրներն են՝ Ավստրիան (33,6%), Շվեյցարիան (11,3%), Գերմանիան (10,4%), Իտալիան (7,9%), Խորվաթիան (7,7%)[41]։

Հետևյալ աղյուսակում ներկայացված են 1993–2017 թվականներին տնտեսական հիմնական ցուցանիշները․[42]

Տարի 1993 1995 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ՀՆԱ-ն եվրոյով 7.78 մլրդ 10.56 մլրդ 18.85 մլրդ. 29.11 մլրդ. 31.47 մլրդ. 35.07 մլրդ. 37.92 մլրդ. 36.25 մլրդ. 36.36 մլրդ. 37.05 մլրդ. 36.25 մլրդ. 36.45 մլրդ. 37.63 մլրդ. 38.85 մլրդ. 40.44 մլրդ. 43.01 մլրդ. 45.86 մլրդ. 48.39 մլրդ.
ՀՆԱ-ն՝ մեկ շնչի հաշվով, եվրոյով 3,908 8,311 11,076 14,551 15,676 17,373 18,757 17,758 17,749 18,052 17,626 17,700 18,253 18,830 19,589 20,820 22,136 23,167
ՀՆԱ-ի աճ 2.8 % 4.1 % 3.7 % 3.8 % 5.7 % 7.0 % 3.5 % −7.5 % 1.3 % 0.9 % −2.6 % −1.0 % 2.8 % 2.2 % 3.2 % 4.8 % 4.4 % 3.3 %
Գնաճ
(տոկոսով) 		31.9 % 13.7 % 8.9 % 2.5 % 2.5 % 3.7 % 5.7 % 0.8 % 1.8 % 1.8 % 2.6 % 1.8 % 0.2 % −0.5 % −0.1 % 1.4 % 1.7 % 1.6 %
Գործազրկության ցուցանիշ
(տոկոսով) 		8.6 % 7.0 % 6.7 % 6.5 % 6.0 % 4.9 % 4.4 % 5.1 % 5.4 % 7.1 % 8.5 % 11.1 % 10.8 % 9.8 % 8.9 % 7.8 % 5.9 % 4.8 %
Պետական պարտք
(ՀՆԱ-ի տոկոս) 		... 18.2 % 25.9 % 26.4 % 26.1 % 22.8 % 21.8 % 34.5 % 38.3 % 46.5 % 53.6 % 70 % 80.3 % 82.6 % 78.5 % 74.1 % 70.3 % 65.6 %

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Population, Slovenia, 1 April 2021». stat.si. Statistical Office of the Republic of Slovenia. 2021 թ․ հուլիսի 29. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «World Economic Outlook Database, October 2020». IMF.org. International Monetary Fund. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «CIA World Factbook». CIA.gov. Central Intelligence Agency. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 11-ին.
  4. ↑ «Income, Poverty and Social Exclusion». stat.si. SURS. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
  5. ↑ «Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 19-ին.
  6. ↑ «Human Development Index (HDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  7. ↑ «Inequality-adjusted HDI (IHDI)». hdr.undp.org. UNDP. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 22-ին.
  8. ↑ «Labor force, total - Slovenia». data.worldbank.org. World Bank. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  9. ↑ «Employment rate by sex, age group 20-64». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 30-ին.
  10. ↑ «Unemployment by sex and age - monthly average». appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  11. ↑ «Unemployment rate by age group». data.oecd.org. OECD. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  12. ↑ «Aktivno prebivalsto». Statistical Office of the Republic of Slovenia, Slovenia. 2014 թ․ նոյեմբերի 18. Demographic. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «Exports and imports of goods, Slovenia, December 2019». stat.si. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 «Euro area and EU27 government deficit both at 0.6% of GDP» (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 28-ին.
  15. ↑ «Paritete kupne moči in bruto domači proizvod na prebivalca v standardih kupne moči, evropske države, 2013–2015». www.stat.si.
  16. ↑ «Bruto domači proizvod po regijah, Slovenija, 2015». www.stat.si.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 «Osnovni gospodarski podatki o Sloveniji» [Basic Economic Data about Slovenia] (սլովեներեն). Embassy of the Republic of Slovenia Vienna. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 15-ին.
  18. ↑ «SURS». www.stat.si.
  19. ↑ «Background Note: Slovenia». Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 4-ին.
  20. ↑ «Slovenia Country Assessment». European Bank for Reconstruction and Development. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 16-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 «Double Dip Recession is the 'Slovenian' Reality». The Slovenia Times. 2012 թ․ մարտի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին.
  22. ↑ Cerni, Boris (2012 թ․ փետրվարի 29). «Slovenia's Economy Falls Into a Recession as Exports Weaken». Bloomberg.
  23. ↑ «Zdrs v recesijo so ekonomisti pričakovali» [The Slid into Recession Was Expected by Economists]. MMC RTV Slovenija (սլովեներեն). RTV Slovenija. 2012 թ․ փետրվարի 29. ISSN 1581-372X.
  24. ↑ {{cite news}}: Empty citation (օգնություն)
  25. ↑ «SURS». www.stat.si.
  26. ↑ «Bruto domači proizvod, Slovenija, 2. četrtletje 2016». www.stat.si.
  27. ↑ «Das slowenische Modell».
  28. ↑ «World Corn Production by Country». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  29. ↑ «World Grape Production by Country». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  30. ↑ «World Wheat Production by Country». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  31. ↑ «World's Leading Barley Producing Countries». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  32. ↑ «World Apple Production by Country». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  33. ↑ «World's Leading Potato Producing Countries». AtlasBig (անգլերեն). 1970 թ․ հունվարի 1. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  34. ↑ «FAOSTAT». www.fao.org.
  35. ↑ Blacquière, Tjeerd; Smagghe, Guy; van Gestel, Cornelis A. M.; Mommaerts, Veerle (2012 թ․ փետրվարի 18). «Neonicotinoids in bees: a review on concentrations, side-effects and risk assessment». Ecotoxicology. Springer. 21 (4): 973–992. doi:10.1007/s10646-012-0863-x. ISSN 0963-9292. PMC 3338325. PMID 22350105.
  36. ↑ «Food First/Institute for Food and Development Policy | For Land, Liberty, Jobs and Justice». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  37. ↑ «The World Factbook — Central Intelligence Agency». www.cia.gov. 2021 թ․ սեպտեմբերի 22.
  38. ↑ Lipnik, Karel; Monika Weiss (2011 թ․ հունվարի 14). «Kolikšen je dejansko državni dolg Slovenije?». Finance. Časnik Finance.
  39. ↑ «Auditing Body Demands Dismissal of Finance Minister». Slovenian Press Agency. 2011 թ․ հունվարի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին.
  40. ↑ Delo.si, Ma. G., gospodarstvo, Ti. K., Pi. K. (2014 թ․ հունիսի 26). «Mercator prodan Agrokorju».{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  41. ↑ «Tuje neposredne investicije - Ministrstvo za gospodarski razvoj in tehnologijo». www.mgrt.gov.si. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 11-ին.
  42. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սլովենիայի_տնտեսություն&oldid=9807855» էջից