Սլավոնական բրոդ

Քաղաք
Սլավոնական Բրոդ
խորվ.՝ Slavonski Brod
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Խորվաթիա
Ղեկավար	Միրկո Դուսպարա
Մակերես	50 կմ²
ԲԾՄ	86 մ
Բնակչություն	64000 մարդ (2001)
Ժամային գոտի	UTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ	035
Փոստային դասիչ	35000
Ավտոմոբիլային կոդ	SB
Պաշտոնական կայք	slavonski-brod.hr​(խորվ.)
Սլավոնական բրոդ (Խորվաթիա)
Սլավոնական բրոդ Վիքիպահեստում

Սլավոնական Բրոդ (խորվ.՝ Slavonski Brod), քաղաք Խորվաթիայի արևելյան մասում։

Գտնվում է երկրի մայրաքաղաք Զագրեբից 197 կմ դեպի հարավ-արևմուտք՝ Սավա գետի ձախ ափին։ Սլավոնական Բրոդը Խորվաթիայում վեցերորդ խոշորագույն քաղաքն է։ Բնակչությունը կազմում է 64 հազար մարդ։ Բրոդսկո-Պոսավսկայի շրջանի վարչական կենտրոնն է։

Ընդհանուր տեղեկություններ

Քաղաքը գտնվում է Սավա գետի ափին։ Այդ գետի միջով անցնում է Զագրեբ-Բելգրադ և Զագրեբ-Վինկովիչ-Բելգրադ ավտոմայրուղիները։ Սլավոնական Բրոդը սահմանամերձ քաղաք է։ Խորվաթիայի մյուս խոշոր քաղաքներին միացված է կանոնավոր ավտոբուսի և գնացքների երկաթգծերով։

Սլավոնական Բրոդը Սավա գետի նավահանգիստն է։

Սլավոնական Բրոդն արդյունաբերական քաղաք է։ Խորվաթական տնտեսության համար կարևոր են տեղական ինժեներական ձեռնարկությունները, որոնք արտադրում են լոկոմոտիվներ, տրամվայներ և շատ ավելին։ Քաղաքում կան նաև լույսի, սննդի, փայտամշակման և քիմիական արդյունաբերության ձեռնարկություններ։ Վերջին տարիներին զբոսաշրջության ոլորտի զարգացում է սկսվել։

Պատմություն

Քաղաքի պատմությունը հաշվվում է մոտ 2 500 տարի։ Հնագույն ժամանակներից ռազմավարական հատման տեղում ցամաքի և գետի ուղիների մոտ կար Սավու անունով բնակավայր։ Մոտ 300 թվականին Դանուբյան շրջան ներխուժեցին սելտիկ ցեղերը, որոնք պետք է վերահսկեին Պանանոնից դեպի Ադրիատիկ ընկած ճանապարհը։

Հռոմեական կայսրության ժամանակ ամրոցի մոտակայքում գտնվող բնակավայրը հայտնի դարձավ որպես Մարսոնիա։ Ամերիկյան կայսրության անկումից հետո այն մի քանի անգամ ավերվեց, հոների, ավարների և սլավոնների կողմից։ IX-րդ դարում սլավոնները Սավայի երկայնքով տարածեցին իրենց տարածքը և օսմանվեցին ոչ սլավոնական բնակչության։ Այս շրջանից քաղաքը պատկանում է տեղական իշխանություններին, ապա՝ հունգարական-խորվաթական թագավորությանը։

1244 թվականին քաղաքն առաջին անգամ նշվեց Բրոդ անունով։

15-րդ դարում քաղաքում կառուցված ամրոցը պաշտպանվում էր Օսմանյան կայսրությունից։ Այնուամենայնիվ, 1536 թվականին թուրքական հետապնդումների ժամանակ Բրոդն անցավ թուրքերի իշխանության տակ և այնտեղ մնաց ավելի քան 150 տարի։ 1691 թվականին, Սրբազան Հռոմեական կայսրության պատերազմի ժամանակ Բրոդն ազատագրվեց Ավստրիայի բանակի կողմից։ Քաղաքի մուսուլմանական բնակչությունը մեկնել էր Բոսնիա։ Այդ պահից Սավան դարձավ Ավստրիայի և Օսմանյան կայսրության սահմանը, ինչպես նաև կաթոլիկների և մուսուլմանների միջև։

Քաղաքի սահմանային դիրքը ստիպեց նոր պաշտպանական կառույցներ կառուցել։ 18-րդ դարում, սլավոնիայի արքայազն Եվգենի Սավոյացու ծրագրերի համաձայն, կառուցվել է նոր հզոր բերդ, որն ամբողջությամբ պահպանվել է մինչև այսօր։ Ավստրիայի մի մասը, Բրոդը ինտենսիվորեն զարգանում և դառնում էր խոշոր առևտրի կենտրոն, որի միջոցով տեղի է ունեցել Հաբսբուրգյան կայսրության և արևելյան աշխարհի միջև առևտրի մեծ մասը։ 19-րդ դարում Բրոդի բնակչությունը բազմազգ էր, բացի Խորվաթներից այստեղ ապրել են սերբերը, հունգարացիները, հրեաները, բոսնիացիները, գերմանացիները և ավստրիացիները։

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո, ամբողջ Ռավա տարածաշրջանի հետ մեկտեղ, Բրոդը դարձավ սերբերի, խորվաթների և սլովենների թագավորության, հետագայում Հարավսլավիայի թագավորության մաս։ 1934 թվականին քաղաքն ստացել է իր ներկայիս անունը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում հակաֆաշիստական կուսակցական ջոկատները ակտիվ էին քաղաքի մոտակայքում։ Քաղաքին մեծ վնաս հասցրեց արևմտյան դաշնակիցների ռմբակոծումը, որը տեղի է ունեցել 1943-1944 թվականներին։ Քաղաքի վրա տեղի ունեցավ 27 զանգվածային հրաձգություն։ Հետպատերազմյան շրջանում Սլավոնական Բրոդ քաղաքը վերակառուցվել և դարձել է Խորվաթիայում խոշորագույն արդյունաբերական կենտրոններից մեկը։ 1991 թվականին Հարավսլավիայի բաժանման ժամանակ քաղաքը դարձավ անկախ Խորվաթիայի մասը։ Դրանից հետո սկսված պատերազմում Սլավոնական Բրոդը լրջորեն տուժեց։ Քաղաքի հերթական ռմբակոծությունը 1992 թվականին Բոսնիայի տարածքից, ինչպես նաև սերբական ինքնաթիռների արշավանքները հանգեցրեց խաղաղ բնակչության շրջանում մարդկային զոհերի և մեծ վնաս պատճառեց արդյունաբերական ձեռնարկություններին, ինչպես նաև պատմական տեսարժան վայրերին։ Հրդեհների դադարեցումից հետո վնասված և ավերված շենքերի մեծ մասը վերականգնվել է։

Տեսարժան վայրեր

• XVIII-րդ դարի ամրոց, Խորվաթիայի Բարոկկո ամրոցների և Ավստրիայի նախկին ռազմական սահմանի վրա գոյություն ունեցող խոշորագույն ամրոցներից լավագույն պահպանվածներից մեկը։
• Ֆրանցիսկյան վանքը կառուցվել է XVIII-րդ դարում։
• Սլավոնական Բրոդը հայտնի է նաև բնօրինակ բանահյուսության կատարումներով և մանկական տոներով, նվիրված Խորվաթիայի երեխաների գրող Իվան Բրլիչ-Մաժուրանին, որը երկար ժամանակ ապրել է Սլավոնական Բրոդում։

Հայտնի բնակիչներ

Իվան Վելիկանովիչ (1723-1803 թվականներ) - խորվաթ հոգևոր գրող, դրամատուրգ, փիլիսոփա, աստվածաբան, ուսուցիչ։

Արտաքին հղումներ

• Славонски-Брод Онлине
• Туристический портал (хорв., англ.) Archived 2006-05-23 at the Wayback Machine.
• Официальный сайт города
• Информация о городе Archived 2006-08-10 at the Wayback Machine.
• Славонски-Брод @ net Archived 2010-05-28 at the Wayback Machine.