Սիմֆերոպոլի հայկական գերեզմանատուն

Սիմֆերոպոլի հայկական գերեզմանատուն;
Տեսակ	մշակութային արժեք
Տեղագրություն	Սիմֆերոպոլ
Երկիր	Ուկրաինա
Ժառանգության կարգավիճակ	historic heritage of local significance in Ukraine?

Հին հայկական գերեզմանատուն (крим. Eski ermeni mezarlıq), Հայ-Գրիգորյան գերեզմանատուն, գերեզմանատուն Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության Սիմֆերոպոլ քաղաքի Կենտրոնական շրջանում։

Նկարագրություն

Սիմֆերոպոլի հին հայկական գերեզմանատունը շրջապատված է քաղաքի հարավային մասում գտնվող բնակելի շենքերով (Բախչիսարայսկա և Ստարոզենիտնայա փողոցների անկյունում)։ Գերեզմանոցն ընդարձակվել է 1941-1945 թվականների պատերազմի ժամանակ զոհվածների Եղբայրական գերեզմանոցով^[2]։

Գերեզմանոցի տարածքը 2328 հեկտար է, ունի մոտ 200 տարվա պատմություն, այն թաղումների համար փակ է^[3]։

Գերեզմանոցում հուղարկավորված են 1941 թվականի ռմբակոծությունների առաջին զոհերը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո գերեզմանոցում թաղվել են պատերազմի բազմաթիվ վետերաններ, խորհրդային իշխանության համար պայքարի ակտիվ մասնակիցներ.^[4]։

Այնտեղ թաղված են Քաղաքացիական և Հայրենական մեծ պատերազմների հերոսներ, 1920 և 1941-1942 թվականների պարտիզանական շարժման հրամանատարներ։

Գերեզմանոցում է գտնվում Սուրբ Հակոբ եկեղեցին, որը կառուցվել է Ղրիմի երկու հայտնի գործարարների՝ Ալեքսանդր Ամատունու և Սուրեն Ամիրխանյանի միջոցներով։ Եկեղեցու ճարտարապետը եղել է ճարտարապետության միջազգային ակադեմիայի պրոֆեսոր, Ուկրաինայի վաստակավոր ճարտարապետ, Ղրիմի վաստակավոր ճարտարապետ Վոլոդիմիր Գրիգորովիչ Կրավչենկոն^[5]։

Պատմություն

2004 թվականից գերեզմանը պաշտոնապես փակված է։ Հին հայկական գերեզմանատունը մինչ Խորհրդային Միության փլուզվելը կոչվել է Հայ-գրիգորյան գերեզմանատուն։

Այն ժամանակ գերեզմանատանը եղել է Սուրբ Գևորգ հայկական եկեղեցին, որը քանդվել է 1925 թվականին։ Եկեղեցին բաղկացած է եղել 15 քմ մակերեսով մեկ քարե շինությունից, իսկ եկեղեցու բակում՝ 28 քմ մակերեսով քարե տուն։

1925 թվականի հունվարի 28-ին Սիմֆերոպոլի քաղաքային գործադիր կոմիտեի կողմից եկեղեցու շենքը հանձնվել է կոմունալ տնտեսության վարչությանը։ Տունը բաղկացած էր 4 սալիկապատ սենյակից և խոհանոցից, ինչպես նաև 2 քարե տնակից։ Եկեղեցին ավերվել է, սակայն եկեղեցու շենքը պահպանվել է։ Այդ շենքի մի մասն այժմ վերադարձվել է քաղաքի կրոնական հայ համայնքին^[6]։

1997 թվականին հին գերեզմանատան վրա կառուցվել է Սուրբ Հակոբ նոր եկեղեցին^[7]։