Սեմյոն Բաղդասարյան

Սեմյոն Բաղդասարյան
հոկտեմբերի 25, 1913 - մարտի 4, 1993 (79 տարեկան)
Ծննդավայր	Դիրաքլար, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայր	Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Զորատեսակ	հետևազոր
Կոչում	կապիտան
Մարտեր/; պատերազմներ	Հայրենական մեծ պատերազմ
Պարգևներ	և

Սեմյոն^[3]^[4]^[5] (Սիմոն^[6]) Կարապետի Բաղդասարյան (հոկտեմբերի 25, 1913(1913-10-25)^[1]^[2], Դիրաքլար, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն^[1]^[2] - մարտի 4, 1993(1993-03-04)^[2], Երևան, Հայաստան^[2]), խորհրդային սպա, Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից, Խորհրդային Միության հերոս։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեմյոն Բաղդասարյանը ծնվել է 1913 թվականի հոկտեմբերի 5-ին (հին տոմարով՝ սեպտեմբերի 22-ին) Դիրակլար գյուղում՝ գյուղացու ընտանիքում։ Գերազանց ավարտել է միջնակարգ դպրոցը։

1935 թվականին զորակոչվել է անհապաղ ծառայության Կարմիր բանակի շարքեր, որտեղից 1938 թվականին տեղափոխվել է պահեստազոր։ Ծառայության ավարտից հետո քննություններ է հանձնել և ընդունվել Երևանի մանկավարժական ինստիտուտ, որն ավարտել է 1939 թվականին։ Այնուհետև ընդունվել է աշխատանքի Երևանի գործարաններից մեկում՝ որպես մատակարարման բաժնի պետ։

1942 թվականին, կապված Հայրենական մեծ պատերազմի հետևանքով հայտարարված համընդհանուր հավաքագրման հետ, Սեմյոն Բաղդասարյանը կրկին զորակոչվել է Կարմիր բանակ։

1943 թվականի նոյեմբերից մարտնչել է Հայրենական մեծ պատերազմի մարտադաշտերում՝ որպես 4-րդ ուկրաինական ճակատի Պրիմորսկի բանակի 89-րդ հրաձգային դիվիզիայի 400-րդ հրաձգային զորագնդի 4-րդ հրաձգային վաշտի դասակի հրամանատար և լեյտենանտ։ Դիվիզիայի կազմում անցել է Կովկասից մինչև Բեռլին ուղին՝ ազատագրելով ավելի քան 900 բնակավայր։ Հատկապես աչքի է ընկել Ղրիմի օպերացիայի ժամանակ, ինչի համար հետագայում արժանացել է Խորհրդային Միության բարձրագույն մրցանակի։

1944 թվականի մայիսին՝ խորհրդային զորքերի առաջխաղացման ժամանակ, լեյտենանտ Բաղդասարյանը ղեկավարել է գրոհային խումբը, որին հանձնարարված էր գրավել Լեռնային բարձունքը՝ Սեվաստոպոլի մոտակայքի դիմադրության գլխավոր հանգույցը։ 1944 թվականի մայիսի 9-ին խումբը նռնակներով ոչնչացրել է հակառակորդի դօտի մուտքը պաշտպանող երեք դզօցների կայազորները։ Թիկունքից մոտենալով դօտին՝ խումբը ներս է խուժել և ձեռնակռվով ոչնչացրել թշնամու կայազորը։ Վաշտի հրամանատարի՝ կապիտան Զուրոչկայի զոհվելուց հետո Բաղդասարյանը ստանձնել է հրամանատարությունը։ Վաշտը պատրաստել է հարձակման և առաջինը հասնելով բարձունքներից մեկին՝ այնտեղ ամրացրել կարմիր դրոշակ։ Լեյտենանտ Բաղդասարյանի գրոհային խմբի հերոսության և տղամարդկայնության օրինակով ոգեշնչվելով՝ զորագնդի հարևան ստորաբաժանումները ևս անցել են հարձակման։ Այդպիսով ճեղքվել է Սևաստոպոլ մուտք գործելու՝ գերմանացիների 2-րդ խիստ ամրացված պաշտպանական հենակետը։

1945 թվականի մարտի 24-ին՝ ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի ղեկավարության հրամանով գերմանաֆաշիստական ուժերի դեմ անկացրած մարտերում ցուցաբերած հերոսության, տղամարդկայնության և արիության համար լեյտենանտ Սեմյոն Կարապետի Բաղդասարյանին շնորհվել է Խորհրդային Միության հերոսի կոչում՝ Լենինի և «Ոսկե Աստղ» (№ 6499) շքանշանների պարգևատրմամբ^[3]։

Հայրենական Մեծ պատերազմի ավարտից հետո Բաղդասարյանը շարունակել է ծառայությունը Կարմիր Բանակի շարքերում, որտեղից 1947 թվականին կապիտանի կոչմամբ զորացրվել է պահեստազոր։ Սեմյոն Բաղդասարյանը վախճանվել է 1993 թվականի մարտի 4-ին Երևանում։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորհրդային Միության հերոսի «Ոսկե Աստղ» շքանշան^[3]
Լենինի շքանշան^[5]
Կարմիր Աստղի երկու շքանշան^[4]^[5]
Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշան^[5]
Այլ շքանշաններ, այդ թվում.
- Շքանշան «1941-1945 թվականներին Հայրենական Մեծ պատերազմում Գերմանիայի նկատմամբ տարած հաղթանակի համար»
- Հոբելյանական շքանշան «20 տարվա հաղթանակ 1941-1945 թվականների Հայրենական Մեծ պատերազմում»
- Հոբելյանական շքանշան «30 տարվա հաղթանակ 1941-1945 թվականների Հայրենական Մեծ պատերազմում»
- Հոբելյանական շքանշան «40 տարվա հաղթանակ 1941-1945 թվականների Հայրենական Մեծ պատերազմում»

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 204.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «Мир Наград». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 3-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 Энциклопедия фонда «ХайАзг»
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Герои Советского Союза
↑ «Список Героев Советского Союза-родившихся или проживающих в Анапе, защищавших или освобождавших город в Великую Отечественную Войну». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 3-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Амирханян М. Д. Армяне — Герои Советского Союза. Ер., 2005. — 202 с.: ISBN 99930-4-342-7
Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 253)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_5ed16368530d134a-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 204.

[MirNagrad-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «Мир Наград». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 3-ին.

[HayAzg-4] 4,0 ^4,1 Энциклопедия фонда «ХайАзг»

[geroi-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Герои Советского Союза

[Anapa-6] «Список Героев Советского Союза-родившихся или проживающих в Анапе, защищавших или освобождавших город в Великую Отечественную Войну». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 3-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]