Սեփական կապիտալի եկամտաբերություն

Սեփական կապիտալի եկամտաբերությունը (ROE) բիզնեսի շահութաբերության չափանիշ է իր սեփական կապիտալի նկատմամբ, որտեղ՝

ROE = Զուտ եկամուտՍեփական կապիտալ

Զուտ եկամուտ՝ Ընկերության տարեկան ընդհանուր շահույթը՝ բոլոր ծախսերից և հարկերից հետո, բայց մինչև սովորական բաժնետերերին դիվիդենտներ վճարելը։

Սեփական կապիտալի միջին արժեք՝ Սա բաժնետերերի սեփական կապիտալի (ակտիվներից հանած պարտավորություններ) միջին արժեքն է տարվա ընթացքում։

Այսպիսով, ROE-ն հավասար է հաշվետու տարվա զուտ եկամուտը (արտոնյալ դիվիդենտներից հետո, սովորական դիվիդենտներից առաջ) բաժանած ընդհանուր սեփական կապիտալին (բացառությամբ արտոնյալ բաժնետոմսերի) արտահայտված տոկոսով։ Քանի որ բաժնետերերի սեփական կապիտալը = ակտիվներ − պարտավորություններ, ROE-ն կարող է նաև դիտվել որպես ընկերության զուտ ակտիվների եկամտաբերություն։

Կիրառություն

ROE-ն չափում է շահութաբերությունը. ROE-ն ցույց է տալիս, թե որքան արդյունավետ է ընկերությունը օգտագործում իր բաժնետերերի կապիտալը՝ շահույթ ստանալու համար: Բաժնետոմսերի յուրաքանչյուր դոլարի դիմաց քանի՞ դոլար շահույթ է ստեղծում ընկերությունը: Որքան բարձր է ROE-ն, այնքան ավելի լավ է ընկերությունը իր կապիտալը շահույթի վերածում։

ROE-ն հաճախ օգտագործվում է նույն ոլորտի ընկերությունները համեմատելու համար: Դա պայմանավորված է նրանով, որ տարբեր ոլորտներ ունեն տարբեր կապիտալի կառուցվածքներ, շահույթի մարժաներ և աճի սպասումներ, ինչը նույն ոլորտի ընկերությունները համեմատելն ավելի իմաստալից է դարձնում: Օրինակ տեխնոլոգիական ընկերությունները կարող են ունենալ ավելի բարձր ROE, քանի որ նրանց գործունեության համար անհրաժեշտ է ավելի քիչ կապիտալ և կարող են ստեղծել բարձր մարժաներ: Մյուս կողմից, կոմունալ ծառայություններ մատուցող ընկերությունները կարող են ունենալ ավելի ցածր ROE, քանի որ նրանց սովորաբար անհրաժեշտ է ավելի շատ կապիտալ (օրինակ՝ ենթակառուցվածքներ, սարքավորումներ) և գործում են ավելի ցածր մարժաներով։

Բարձր ROE-ն ենթադրում է, որ ընկերության կառավարումը լավ է օգտագործում իր կապիտալը (բաժնետերերի կապիտալ) շահույթ ստանալու համար: Այն ցույց է տալիս, որ ընկերությունը արդյունավետ է իր ռեսուրսների տեղակայման հարցում: Այնուամենայնիվ, կարևոր է նշել, որ շատ բարձր ROE-ն կարող է պայմանավորված լինել բարձր պարտքով, ինչը կարող է ընկերությանը ավելի շահութաբեր նորկայացնել, քան իրականում կա: Նման դեպքերում ROE-ն բարձր է ոչ թե այն պատճառով, որ ընկերությունը շատ արդյունավետ է, այլ այն պատճառով, որ այն մեծ քանակությամբ պարտք է օգտագործում եկամտաբերությունը մեծացնելու համար: 15%-ից 20%-ի սահմաններում ROE-ները սովորաբար համարվում են ուժեղ, ինչը նշանակում է, որ ընկերությունը իր բաժնետերերի համար ստեղծում է պատշաճ եկամտաբերություն: Եթե ընկերությունը մշտապես ապահովում է ROE այս միջակայքում, այն հաճախ համարվում է լավ կառավարվող և շահութաբեր։

ROE-ն նույնպես գործոն է բաժնետոմսերի գնահատման մեջ, երբ այն համակցվում է այլ ֆինանսական գործակիցների հետ։ Սակայն պետք է նկատի ունենալ, որ չնայած ավելի բարձր ROE-ն ինտուիտիվորեն պետք է ենթադրի բաժնետոմսերի ավելի բարձր գներ, իրականում ընկերության բաժնետոմսերի արժեքը կանխատեսելը նրա ROE-ի հիման վրա կախված է չափազանց շատ այլ գործոններից։ Օրինակ ՝

Աճի ներուժ. Ընկերությունը կարող է ունենալ բարձր ROE, բայց կարող է չաճել, ինչը բաժնետոմսը դարձնում է պակաս գրավիչ։

Շուկայական պայմաններ. Տնտեսական պայմանները, արդյունաբերության միտումները և ավելի լայն շուկայական գործոնները բոլորը դեր են խաղում բաժնետոմսերի արդյունավետության մեջ։

Պարտքի մակարդակներ. Եթե ընկերությունն ունի շատ բարձր պարտք, բարձր ROE-ն կարող է պարզապես ֆինանսական լծակի արդյունք լինել, որը ռիսկ է առաջացնում։

ԴյուՊոնի բանաձևը

ԴյուՊոնի բանաձևը որը հայտնի է նաև որպես ռազմավարական շահույթի մոդել, ROE-ն բաժանում է երեք հիմնական բաղադրիչների կամ արժեքի շարժիչ ուժերի, որոնք օգնում են ղեկավարությանը և վերլուծաբաններին պարզել ROE-ի փոփոխությունների հիմքում ընկած պատճառները: Սա թույլ է տալիս ավելի լավ որոշումներ կայացնել և արդյունավետության վերլուծություն կատարել: Բանաձևն է՝

$\mathrm {ROE} ={\frac {\mbox{Զուտ եկամուտ}}{\mbox{Վաճառք}}}\times {\frac {\mbox{Վաճառք}}{\mbox{Ընդհանուր ակտիվներ}}}\times {\frac {\mbox{Ընդհանուր ակտիվներ}}{\mbox{Սեփական կապիտալ}}}$

Այս երեք բաղադրիչները ներկայացնում են՝

1. Զուտ շահույթի մարժան։ Սա չափում է, թե որքան արդյունավետ է ընկերությունը եկամուտը վերածում շահույթի: Եթե զուտ մարժան աճում է, ընկերությունը ավելի շատ շահույթ է ստանում վաճառքի յուրաքանչյուր դոլարի համար: Զուտ շահույթի մարժանի բարելավումը կարող է ուղղակիորեն հանգեցնել ROE-ի ավելի բարձր մակարդակի, քանի որ յուրաքանչյուր վաճառք ավելի շատ շահույթ է առաջացնում:

2. Ակտիվների շրջանառություն։ Սա չափում է, թե որքան արդյունավետ է ընկերությունը օգտագործում իր ակտիվները վաճառք ստեղծելու համար: Եթե ընկերությունը կարողանում է ավելի շատ վաճառք ստեղծել ավելի քիչ ակտիվներից, ապա այն ունի ավելի բարձր ակտիվների շրջանառություն, ինչը հանգեցնում է ավելի բարձր ROE-ի: Սա կարող է հատկապես օգտակար լինել հասկանալու համար, թե որքան արդյունավետ է ընկերությունը օգտագործում իր ակտիվները եկամուտ ստեղծելու համար:

3. Ֆինանսական լծակ։ Սա ցույց է տալիս, թե որքան պարտք է ընկերությունն օգտագործում իր ակտիվները ֆինանսավորելու համար՝ համեմատած իր սեփական կապիտալի հետ: Որքան բարձր է այս հարաբերակցությունը, այնքան ավելի շատ պարտք է օգտագործում ընկերությունը: Պարտքային ֆինանսավորումը կարող է մեծացնել ROE-ն, քանի որ պարտքի տոկոսավճարները հարկային նվազեցման ենթակա են, մինչդեռ սեփական կապիտալի դիվիդենտները՝ ոչ: Սակայն, ինչպես նշվում է բացատրության մեջ, լծակի աճը գալիս է ռիսկերով. չափազանց շատ պարտքը մեծացնում է չվճարման ռիսկը, ինչը կարող է երկարաժամկետ հեռանկարում վնասել ROE-ին։

ROE-ն այս բաղադրիչների բաժանելով՝ ֆինանսական մենեջերները կարող են հեշտությամբ հետևել յուրաքանչյուր ոլորտում տեղի ունեցող փոփոխություններին ՝ հասկանալու համար, թե ինչն է առաջացնում ROE-ի փոփոխությունները: Եթե ROE-ն բարելավվում է, մենեջերները կարող են դիտարկել, թե այս բաղադրիչներից որն է պատասխանատու: Եվ հակառակը, եթե ROE-ն նվազում է, նրանք կարող են պարզել, թե որ ոլորտն է բարելավման կարիք ունենում։ Օրինակ, եթե զուտ մարժան աճում է, դա նշանակում է, որ ընկերությունը բարելավում է իր ծախսերի արդյունավետությունը կամ ավելի բարձր եկամուտ է ստանում իր առկա գործունեությունից։ Եթե ակտիվների շրջանառությունն աճում է, դա ցույց է տալիս, որ ընկերությունը ակտիվների յուրաքանչյուր դոլարի համար ավելի շատ վաճառք է իրականացնում, ինչը նշանակում է, որ այն ավելի լավ է օգտագործում իր ռեսուրսները։ Եթե ֆինանսական լծակը աճում է, ապա ընկերությունն ավելի շատ պարտք է օգտագործում իր ակտիվները ֆինանսավորելու համար: Սա կարող է կարճաժամկետ հեռանկարում մեծացնել ROE-ն, բայց պետք է ուշադիր վերահսկվի, քանի որ չափազանց շատ պարտքը կարող է ռիսկային լինել։

ROE-ն բաժանելով՝ վերլուծաբանները կարող են ավելի հեշտությամբ գնահատել ընկերության ուժեղ և թույլ կողմերը: Նրանք կարող են համեմատել ընկերության ROE-ն իր մրցակիցների և սեփական պատմական ցուցանիշների հետ, ինչը օգնում է գնահատել ընկերության ապագա աճի հեռանկարները և գնահատումը։

Մրցակիցների միջև այս բաղադրիչները վերլուծելով՝ վերլուծաբանները կարող են հասկանալ, թե ինչու կարող է մեկ ընկերությունը հասնել ավելի բարձր ROE-ի, քան մյուսը: Արդյո՞ք դա պայմանավորված է գերազանց շահույթի մարժանով, ակտիվների ավելի լավ օգտագործմամբ, թե՞ ավելի բարձր ֆինանսական լծակով: Սա օգնում է ներդրողներին գնահատել, թե արդյոք ընկերության ROE-ն կայուն է և որ գործոններն են այն խթանում։

ROE-ն կարևոր է նաև ընկերության ապագա աճի տեմպը գնահատելու համար, որը կարող է օգտագործվել այնպիսի մոդելներում, ինչպիսիք են դիվիդենտային զեղչի մոդելը (DDM) կամ ընկերության վերջնական արժեքը զեղչված դրամական հոսքերի (DCF) վերլուծության մեջ հաշվարկելու համար: Ընկերության աճի տեմպը հաճախ կապված է սեփական կապիտալից եկամտաբերություն ստեղծելու նրա ունակության հետ, ուստի ROE-ի շարժիչ ուժերի հասկացումը կարևոր է գնահատելու համար, թե որքան կարող է ընկերությունը աճել և, հետևաբար, ինչպես կարող են գործել նրա բաժնետոմսերը:

ROE-ն բաղադրիչների բաժանելով՝ ներդրողները ավելի լավ են հասկանում ընկերության շահութաբերության աղբյուրները: Օրինակ, եթե ընկերության բարձր ROE-ն պայմանավորված է լծակի աճով, վերլուծաբանները կարող են ավելի զգույշ լինել այս կատարողականի կայունության հարցում, հատկապես, եթե պարտքի մակարդակը բարձրանում է: ROE-ի բաղադրիչները նույնականացնելով՝ ղեկավարությունը կարող է կանխարգելիչ ճշգրտումներ կատարել՝ նախքան խնդիրների առաջացումը: Եթե ​​կապիտալի եկամտաբերությունը (ROE) նվազում է շահույթի նվազման կամ ակտիվների անարդյունավետ օգտագործման պատճառով, ղեկավարությունը կարող է վաղ փուլում լուծել այս խնդիրները, ինչը կօգնի խուսափել ներդրողներին հիասթափեցնելուց և բաժնետոմսերի գնի հնարավոր անկումից։

Տես նաև

• Ֆինանսական լծակներ