Սերգեյ Ստարոստին
| Սերգեյ Ստարոստին ռուս.՝ Сергей Старостин | |
|---|---|
| Ծնվել է | մարտի 24, 1953 |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 30, 2005 (52 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Գերեզման | Դոնսկոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն | |
| Կրթություն | Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրույան ֆակուլտետ |
| Կոչում | Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ |
| Գիտական աստիճան | բանասիրական գիտությունների դոկտոր |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան |
| Աշխատատու | Սանտա Ֆե ինստիտուտ |
| Ծնողներ | հայր՝ Q4440674? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Երեխաներ | Georgiy Starostin? |
Սերգեյ Անատոլևիչ Ստարոստին (ռուս.՝ Серге́й Анато́льевич Ста́ростин; մարտի 24, 1953, Մոսկվա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - սեպտեմբերի 30, 2005, Մոսկվա, Ռուսաստան)[3] ռուս պատմական լեզվաբան և բանասեր, հավանաբար հայտնի է հիպոթետիկ նախալեզուների վերակառուցումներով, ներառյակ նրա վիճելի աշխատանքը ալթայական տեսության վրա, դենե-կովկասյան վարկածի ձևակերպումը և ավելի վաղ ժամանակների բորեալ լեզվի առաջարկը: Նրա առաջարկած մակրո լեզվաընտանիքները լայն ընդունում չեն ստացել լեզվաբանության ոլորտում (և հիմնականում համարվում են անհավանական), չնայած նրա առաջարկները մնում են ազդեցիկ ակադեմիական շրջանակներից դուրս: Նա նաև լայնորեն հարգված հին չինարենի վերակառուցման հեղինակ էր[փա՞ստ]:
Տեսություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1986 թվականին Ստարոստինը և Իգոր Մ. Դյակոնովն առաջարկել են, որ հուրո-ուրարտյան լեզուները պատկանում են Հյուսիսարևելյան Կովկասյան լեզվաընտանիքին: Ստարոստինը կարևոր դեր է խաղացել նաև նախաքիրանտական, նախատիբեթո-բուրման, նախայենիսեյական, նախահյուսիս-կովկասյան և նախաալթայական լեզուների վերակառուցմանը։ Նա զարգացրեց այն հիպոթեզը, որը սկզբնապես առաջադրել էր Աբու ալ-Ղազի Բահադուր Խանը 17-րդ դարում, սակայն իրականում վերակենդանացվել է Գուստավ Յոհան Ռամստեդտի կողմից 20-րդ դարի սկզբում։ Ըստ այդ հիպոթեզի՝ ճապոներենը կապ ունի թուրքական և մոնղոլական լեզուների հետ՝ «ալթայական» լեզվաընտանիքի միջոցով[փա՞ստ]:
Դենե-Կովկասյան վարկածն առաջարկում է, որ հյուսիսարևմտյան կովկասյան, հյուսիսարևելյան կովկասյան, ենիսեյան, սինո-տիբետական և նա-դենե լեզուները կազմում են ավելի բարձր կարգի լեզվաընտանիք: Ստարոստինի կարծիքով, դենե-կովկասյան և ավստրիկ մակրոընտանիքները, ինչպես նաև նոստրատիկ մակրոընտանիքը (Վլադիսլավ Իլիչ-Սվիտիչի որոշ փոփոխություններով), կարող են ավելի վաղ փուլում կապված լինել, ինչը Ստարոստինն անվանեց Բորեալ (այսինքն՝ «հյուսիսային») լեզուներ:
Մարդկային լեզուների նախագծի էվոլյուցիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1985 թվականին Ստարոստինը մշակել է ՍՏԱՐԼԻՆԳ,[4] տվյալների բազաների կառավարման համակարգ, որը նախատեսված է իր «Բաբելոնյան աշտարակ» կայքի համար։ Ստարոստինին իր աշխատանքներում աջակցում էր[5] Նոբելյան մրցանակակիր ֆիզիկոս Մարրի Գել-Մանը[6]: Մահվան պահին նա Ռուսաստանի Պետական Հումանիտար համալսարանի պրոֆեսոր էր, հրավիրյալ պրոֆեսոր՝ Սանտա Ֆե ինստիտուտում, և հաճախակի հրավիրյալ դասախոս՝ Նիդեռլանդների Լեյդենի համալսարանում, որտեղ 2005 թվականի հունիսին նրան շնորհվել էր պատվավոր դոկտորի կոչում:
2005 թվականի սեպտեմբերի 30-ին Մոսկվայում՝ Ռուսաստանի պետական հումանիտար համալսարանում դասախոսությունից հետո Ստարոստինը մահացել է սրտի կաթվածից։ Նրա որդին՝ Գեորգի Ստարոստինը, նույնպես լեզվաբան է։
Ընտրված աշխատանքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1986. Co-authored with Igor M. Diakonoff. Hurro-Urartian as an Eastern Caucasian Language. Munich: R. Kitzinger.
- 1989. Реконструкция древнекитайской фонологической системы [Reconstruction of Old Chinese Phonological System]. Moscow: Nauka.
- 1991. Алтайская проблема и происхождение японского языка [The Altaic Problem and the Origin of the Japanese Language]. Moscow: Nauka.
- 1994. Co-authored with Sergei Nikolaev. A North Caucasian Etymological Dictionary. Moscow: Asterisk Publishers.
- 1995. "The historical position of Bai".[7] Московский лингвистический журнал 1, 174-190. Moscow.
- 2003. Co-authored with Anna V. Dybo and Oleg A. Mudrak. Etymological Dictionary of the Altaic Languages, 3 volumes. Leiden: Brill. 9004131531.
- 2005. Co-authored with Svetlana Burlak. Сравнительно-историческое языкознание [Comparative-Historical Linguistics]. Moscow: Academia. 5-7695-1445-0.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #136040411 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ https://www.universiteitleiden.nl/en/about-us/facts-and-figures/laureates
- ↑ «The Tower of Babel». Starling.rinet.ru. 2005 թ․ սեպտեմբերի 30. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ «The Tower of Babel». Starling.rinet.ru. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ «"Sergei Starostin and I established the Evolution of Human Languages project" - Поиск в Google». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ «Evolution of Human Languages». Ehl.santafe.edu. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
- ↑ «The Historical Position of Bai» (PDF). Starling.rinet.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Baxter, William H. (2006). «Eulogy: Sergej Anatol′evič Starostin» (PDF). Journal of Chinese Linguistics. 34 (1): 164–166. JSTOR 23754153.
- Bengtson, John D.; Blažek, Václav (2005). «Obituary: Sergei Anatolyevich Starostin» (PDF). Journal of Indo-European Studies. 33 (3/4): 307–314.
- Woodward, Richard B. (2006). «The Man Who Loved Languages» (PDF). The American Scholar. 75 (4): 44–57. JSTOR 41222651.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- The Tower of Babel, a large linguistics database built largely by Sergei and George Starostin
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սերգեյ Ստարոստին» հոդվածին։ |
| ||||||||
- Մարտի 24 ծնունդներ
- 1953 ծնունդներ
- Մոսկվա քաղաքում ծնվածներ
- Սեպտեմբերի 30 մահեր
- 2005 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Նոր Դոնսկի գերեզմանատանը թաղվածներ
- Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի շրջանավարտներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի լեզվաբաններ
- Մոսկվայի պետական համալսարանի շրջանավարտներ
- Ռուս լեզվաբաններ