Սատուրնի տաճար (Հռոմ)

Տեսարժանություն
Սատուրնի տաճար; Tempio di Saturno
Երկիր	Իտալիա
Հռոմ	Հռոմի ֆորում
Շինության տեսակ	հռոմեական տաճար
Հիմնադիր	Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզ
Հիմնադրման թվական	Ք․ա․ 497 թվական

Սատուրնի տաճար (լատին․՝ Templum Saturni or Aedes Saturni, իտալ.՝ Tempio di Saturno), անտիկ հռոմեական տաճար, որը նվիրված է Սատուռնոս աստծուն։ Տաճարի մնացորդները գտնվում են Կապիտոլիում բլրի ստորոտին, Հռոմի ֆորումի արևմտյան ծայրում։ Տաճարը հիմնադրումը վերագրվում է Ք․ա․ 497 թվականին^[1], սակայն հին պատմիչները վիճարկում են այս թվագրումը^[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ենթադրվում է, որ տաճարի կառուցումը սկսվել է Լուկիոս Տարքվինիոս Գոռոզի տիրապետության օրոք (Ք․ա․ 497 թվականին)։ Կառուցումը տեղի է ունեցել էտրուսկների դեմ տարած հաղթանակի պատվին։ Տաճարի օծումը տեղի է ունեցել Տիտուս Լացիուս կոնսուլի կողմից Հռոմեական Հանրապետության վաղ տարիներին։ Մի քանի անգամ այրվելուց հետո Ք․ ա․ 42 թվականին Լուցիոս Մունացիոս Պլանկոսը լիովին վերակառուցվել է այն։ Նրան է վերագրվում հարթակի կառուցումը, որը լիովին պատված է տրավերտինով (40մ երկարությամբ, 22,50մ լայնությամբ և 9մ բարձրությամբ)։ Տաճարը վերստին նորոգվել է հրդեհից հետո Մարկոս Ավրելիոս Կարինոսի կառավարման օրոք (283 թվական)։ Ֆրիզի վրայի մակագրությունը վկայում է դա․ «Senatus populusque romanus incendio consumptum restituit»՝ «Հռոմի սենատն ու ժողովուրդը վերակառուցեցին հրդեհից ավերվածը»։

Սատուրնի տաճարն իրենից ներկայացնում էր կեղծ պերիպտեր՝ հարթակի վրա հոնիական օրդերի սյուներով։ Տրավերտինե հիմքն ամբողջանում էր երկու հարթակներով, որոնք միմյանցից բաժանված էին աստիճաններով։ Դրանք ուղղորդում էին դեպի տաճար։ Նրանցից մեկում Հռոմեական Հանրապետության ժամանակ պահվում էր հռոմեական գանձարանն ու եկամտի և պարտքերի փաստաթղթերը։ Ըստ այդմ տաճարը նաև անվանել են Էրարիում (լատին․՝ aerarium, գանձարան)։ Գանձարանից պահպանվել էր բարձրությունը՝ ողջ երկայնքով։ Տաճարի ցելլայում (նաոս) պահվում էր նաև Սատուրն աստծո արձանը, որը դուրս էր բերվում հաղթական հանդիսությունների ժամանակ։

Տաճարի մոտ դեկտեմբերի 17-ին անցկացվում էին ամենամյա Սատուրնալիա տոները։ Իրականացվում էին զոհաբերություններ, որին հաջորդում էին խնջույքներ և տոնախմբություն։

Տաճարից պահպանվել են միայն 283 թվականին վերանորոգված հոնիական սյուները։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հին հռոմեական ճարտարապետություն

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Robert E.A. Palmer, Rome and Carthage at Peace (Franz Steiner, 1997), p. 63; Hans-Friedrich Mueller, "Saturn," in The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome, p. 221.
↑ Lawrence Richardson, A New Topographical Dictionary of Ancient Rome (Johns Hopkins University Press, 1992), p. 343.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Stierlin, Henri. Imperium Romanum. — Köln: Benedikt Taschen Verlag GmbH, 1996. — ISBN 3-8228-8729-3.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սատուրնի տաճար (Հռոմ)» հոդվածին։

[1] Robert E.A. Palmer, Rome and Carthage at Peace (Franz Steiner, 1997), p. 63; Hans-Friedrich Mueller, "Saturn," in The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome, p. 221.

[2] Lawrence Richardson, A New Topographical Dictionary of Ancient Rome (Johns Hopkins University Press, 1992), p. 343.

[1]

[2]