Սամտավրոյի վանք
| Սամտավրոյի վանք վրաց.՝ სამთავროს მონასტერი | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | վանք |
| Երկիր |  Վրաստան |
| Տեղագրություն | Մցխեթ |
| Դավանանք | Վրաց ուղղափառ եկեղեցի |
| Հիմնական ամսաթվերը | 4-րդ դար |
| Մասն է | Historical Monuments of Mtskheta? |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Վրաստանի ազգային նշանակության մշակութային հուշարձաններ |
| Հիմնադիր | Mirian III of Iberia? |
| Հիմնադրված | 4-րդ դար |
 | |
 | |
 Samtavro Monastery Վիքիպահեստում | |
Սամտավրոյի վանք, վանական համալիր՝ կազմված Սամտավրո-Պայծառակերպության եկեղեցուց և Սուրբ Նունեի (Նինո) կանանց վանքից, որը գտնվում է Կուր և Արագվի գետերի միախառնման տեղում (քաղաք Մցխեթա, Վրաստան)։ Վանքը գտնվում է ամենայն վրաց պատրիարք-կաթողիկոսի, Մցխեթի և Թբիլիսիի արքեպիսկոպոսի տնօրինության ներքո։ Ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում[1][2]
Այս վայրում առաջին եկեղեցին, ինչպես համարվում է, կառուցվել է IV դարում Միհրան III թագավորի կողմից։ Վախուշտի Բագրատիոնիի վկայությամբ. «Միհրանը կառուցել է քարե գմբեթով, շքեղաշուք եկեղեցի, և ինքն էլ թաղված է այդտեղ»։ Սամտավրոյի եկեղեցին դարձել է գերեզմանատուն. «և թաղվել էր Միհրանը միջին սյունից դեպի հարավ, և չորրորդ տարում մահացել է Նանա թագուհին և թաղվել է այն սյունից դեպի արևմուտք, որտեղ թաղված էր թագավորը»։ Խոշոր նվիրատվությունների շնորհիվ տաճարը եղել է ամենահարուստներից մեկը Վրաստանում։
Վանքը բազմիցս ավերվել և վերականգնվել է։ XI դարի առաջին կեսին՝ Գեորգի I-ի օրոք, ամենայն վրաց պատրիարք-կաթողիկոս Մելխիսեդեկ I-ի հրամանով վանքը ընդարձակել են, կառուցել հարավային դարպասները և զարդարել օրիգինալ զարդապատկերով, որի նմանը չկա վրացական ճարտարապետության մեջ։ Զարդարել են նաև վանքի ինտերիերը։
Պահպանվել են խաչաձև-գմբեթավոր Սամտավրո-Պայծառակերպության վանքը, Սուրբ Նունեի փոքր եկեղեցին, XV-XVII դարերի զանգակատունը, XVIII դարի գլանաձև աշտարակ-ամրոցը, XV դարի իկոնոստասը, XVII դարի որմնանկարները։ Հարավային դարպասներում Միքայել Հրեշտակապետի եկեղեցին է։ Վանքի հյուսիսային թևում երկու եկեղեցիներ են` արևելյանը` Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի, իսկ արևմտյանը` Սուրբ Հովհաննես Ոսկեբերանի։ Մեծ խորանից ձախ զոհասեղանն է, աջում` Սուրբ Մարիանայի և Սուրբ Նունեի եկեղեցին։
Սամտավրոյի վանքում կան բազմաթիվ սրբություններ. կենսատու կոթողի մի մասը, հրաշագործ Իվերական Աստվածամոր սրբապատկերը, Սուրբ Նունեի հրաշագործ սրբապատկերը, որը Գեորգի XII-ը նվիրաբերել է իր թոռնիկների հետ միասին 1870 թվականին, սուրբ թագավորներ Միհրանի և Նանայի գերեզմանները, սուրբ Աբիբոս Նեկրեսցու մասունքները (գտնվում են խորանում՝ գահի տակ), Շիո Մղվիմեցու և Գաբրիել Սամտավրացու մասունքները, Բոդբեում գտնվող սուրբ Նունեի գերեզմանից քարի կտոր և այլ մասունքներ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սուրբ Նինայի Սամտավրոյի վանքը Православие.Ru կայքում։