Սագուարո (ազգային պուրակ)
Սագուարո (անգլ.՝ Saguaro National Park)՝ ազգային պուրակ ԱՄՆ Արիզոնայի հարավում՝ Պիմա շրջանում, Տուսոն քաղաքի մոտ։ Նախատեսված է անապատային լանդշաֆտները պաշտպանելու համար։ Այգին ամբողջությամբ գտնվում է Սոնորան անապատում։ Այգու անվանումը գալիս է հսկա սագուարո կակտուսից (ռուսերեն՝ կարնեգիա)։
Այգին բաղկացած է երկու տարածքից, որոնք բաժանված են Տուսոն քաղաքով` Ռինկոն լեռը(անգլ.՝ Rincon Mountain District)քաղաքից դեպի արևելք և Տուսոն լեռը (անգլ.՝ Tucson Mountain District) քաղաքից դեպի արևմուտք։ Տարածքներից յուրաքանչյուրն ունի իր տեղեկատվական կենտրոնը, իսկ արևմտյանում՝ Սոնորայի թանգարանը՝ անապատի կենդանիներ պարունակող կենդանաբանական այգով։ Այգու արևմտյան մասում (Սիգնալ լեռ) պահպանվել են նաև Հոհոկամի մշակույթի ժայռապատկերներ, որոնց ծագումն ու նպատակը հստակ հայտնի չեն։
1933 թվականին ստեղծվել է Սագուարոյի ազգային հուշարձանը[1]։ 1976 թվականին ստեղծվել է Սագուարոյի բնական տարածքը (անգլ.՝ Saguaro Wilderness area) մոտ 300 կմ² տարածքով, իսկ 1994 թվականին այս երկու բնական արգելոցները միավորվեցին ազգային պուրակի մեջ։
Սոնորայի կլիման կտրուկ ցամաքային է։ Առավելագույն ջերմաստիճանը հասնում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին և գերազանցում է 35 աստիճանը, նվազագույնը հասնում է հունվարին՝ զրոյի մոտ։ Տարեկան 30 սմ տեղումներ են լինում, որոնց մեկ երրորդը ընկնում է ձմռանը՝ նոյեմբերից մարտ ամիսներին, մեկ երրորդը՝ մուսսոնների սեզոնին (հուլիս-օգոստոս), իսկ մեկ երրորդը՝ մնացած ամիսներին[1]։
Այգում աճում են կակտուսների ավելի քան 50 տեսակ, այդ թվում՝ կարնեգիայից բացի, նաև տատասկաթզենի, էխինոկակտուսը, Cylindropuntia bigelovii և mammillaria։ Ընդհանուր առմամբ այգու արևելյան մասում հանդիպում է 1162 բուսատեսակ, իսկ արևմտյան մասում՝ 512։ Բուսական տասը տեսակների անհետացման վտանգ է սպառնում[2]։ Այգու արևելյան մասի լեռները հասնում են գրեթե 3000 մետր բարձրության, և այս բարձրության վրա կան անտառներ։ Յուրաքանչյուր տասը տարին մեկ այգին անցկացնում է կարնեգի ծառերի հաշվառում[3]։ Այսպիսով, հաշվարկն իրականացվել է 2009 թվականի հոկտեմբերից մինչև 2010 թվականի ապրիլ ընկած ժամանակահատվածում ավելի քան 250 կամավորների օգնությամբ։ 2000 թվականի հաշվարկով այգու արևմտյան մասում հայտնաբերվել է 1,091,181 սագուարոյի ծառ, իսկ արևելյան մասում՝ 243,375[4]։
Կաթնասուններից են՝ պուման, կարմիր լուսանը, ամերիկյան սև արջը (միայն անտառներում), կակոմիկսթլը, ջրարջը, կոատին, կոյոտը, կատվանման աղվեսը, ժանտաքիսը, ամերիկյան գորշուկը, օձիքով պեկկարին, երեք տեսակի նապաստակները, չղջիկները, մի քանի տեսակներ սկյուռիկներ և սկյուռիկներ։ Հանդիպում են թռչուններ, սողուններ (այդ թվում՝ կրիաների մի քանի տեսակներ) և երկկենցաղներ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 «Saguaro National Park». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Plants». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Saguaro Census 2010». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Long-term Saguaro Monitoring at Saguaro National Park». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.