Ռուսական թանձրուկ
 | |
|---|---|
 | |
| Ենթատեսակ | Աղցանային ամոքունք |
| Առաջացման երկիր |  ԱՄՆ |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1910 |
| Հիմնական | մայոնեզ, կետչուպ և կարմիր պղպեղ |
Ռուսական թանձրուկ (անգլ.՝ Russian dressing), ամերիկյան կծու աղցանային ամոքունք, որի հիմքը մայոնեզն ու կետչուպն են։ Կարևոր բաղադրիչն է ամերիկյան այնպիսի ուտեստի, ինչպիսին ռուբեն սենդվիչն է: Նման է «Հազար կղզիներ» թանձրուկին:
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռուսական թանձրուկի մասին առաջին հիշատակումները վերաբերում են 1900 թվականին և գալիս են ամերիկյան աղբյուրներից[1]: 1910 թվականին Չառլզ Ֆելոուզի խոհարարական գիրքը հակադրում է ռուսական թանձրուկը «Վինեգրետ» թանձրուկին (քացախի և բուսական յուղի խառնուրդ) լոլիկ և ծնեբեկ[2] մատուցելիս, սակայն 1913 թվականի խոհարարական գիրքը ներառում է մի բաղադրատոմս, որը վինեգրետն է պապրիկայով և մանանեխով[3]։
Պատմաբանները կարծում են, որ մայոնեզի վրա հիմնված թանձրուկի տարբերակը 1910-ական թվականների սկզբին ծագել է Նյու Հեմփշիր նահանգի Նաշուա քաղաքում[4]: Դրա ստեղծողը համարվում է Ջեյմս Քոլբըռնը։ 1927 թվականի կենսագրական հոդվածում նրան անվանում են «այն համեղ համեմունքի հեղինակը և առաջին արտադրողը, որը հայտնի է որպես ռուսական թանձրուկ»[5]: Քոլբըռնը մայոնեզային այս թանձրուկը վաճառել է իր խանութում առնվազն 1910 թվականից[6]։ 1914 թվականին նա ձեռնարկել է թանձրուկի արտադրությունը և այն սկսել է վաճառել մանրածախ վաճականներին և հյուրանոցներին[7]։
Թանձրուկը սկսել են կոչել «ռուսական», քանի որ նախնական բաղադրատոմսը ներառում էր ձկնկիթ՝ ռուսական խոհանոցի խորհրդանշական մթերքներից մեկը[8]։ Ոչ մի ապացույց չկա, որ այն գոյություն է ունեցել Միացյալ Նահանգներից դուրս որևէ այլ տեղ մինչև 1910 թվականը։
Ժամանակակից Ռուսաստանում կետչուպի և մայոնեզի խառնուրդը սովորաբար կոչվում է «կետչունեզ»[9][10][11]: 2019 թվականին Heinz-ը սկսել է արտադրել այդ անունով թանձրուկ[12]։
Բաղադրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ռուսական թանձրուկն իր կծվությունը սովորաբար ստանում է պիմենտո փոքրիկ կծու պղպեղի շնորհիվ: Բացի մայոնեզից և կետչուպից, հաճախ ավելացվում են ծովաբողկ, սոխ, այլ համեմունքներ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Russian dressing(անգլ.) // Frederick, Maryland News : газета. — 1900. — № 5/3.
- ↑ Fellows, Charles The menu maker; suggestions for selecting and arranging menus for hotels and restaurants, with object of changing from day to day to give continuous variety of foods in season. — Chicago: The Hotel Monthly Press, 1910. — С. 114.
- ↑ Margaret McHale, Pa ) Catholic Women's Club (Scranton The C.W.C. cook book. — Scranton, Pa.: Catholic Women's Club, 1913. — 231 с.
- ↑ Dean Shalhoup (2012-07-22). «City gave roots to numerous famous inventions». Nashua Telegraph (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-04-27-ին. Վերցված է 2020-04-27-ին.
- ↑ John Holl (2014-12-22). «America was sweet on its spicy Russian dressing — until Thousand Island, that is». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-04-27-ին.
- ↑ «Local mention». The Nashua Telegraph (անգլերեն). 1910-05-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-12-ին. Վերցված է 2020-04-27-ին. «Colburn's Mayonnaise salad dressing only 50 cents a pint, at Colburn's market»
- ↑ «Colburn popularized mayonnaise». Nashua Telegraph (անգլերեն). 1930-06-30. էջ 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-12-ին. Վերցված է 2020-04-27-ին.
- ↑ Claiborne, Craig (1978-08-07). «De Gustibus The Rich History Of Russian Dressing». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-27-ին. Վերցված է 2022-09-28-ին.
- ↑ «Heinz может запустить в продажу «Майочуп» — соус из майонеза и кетчупа». www.pravilamag.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2024-10-20-ին.
- ↑ «Можно ли есть кетчунез: вердикт врача». secretmag.ru (ռուսերեն). 2024-02-13. Վերցված է 2024-10-20-ին.
- ↑ «Врач Онищенко призвал не смешивать кетчуп и майонез в домашних условиях». m24.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2024-10-20-ին.
- ↑ «Heinz выпустил кетчунез. К сожалению, это лишь пародия на легендарный соус». click-or-die.ru. Վերցված է 2024-10-20-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Erhard Gorys. Russian Dressing // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 456. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
- Eckhard Supp[вд]. Russian Dressing // Wörterbuch Kochkunst: Von Amuse-Bouche bis Zierschnee. — Mannheim: Dudenverlag, 2011. — S. 76. — 128 S. — ISBN 978-3-411-70392-0.
- Charles G. Sinclair. Russian dressing // Dictionary of Food: International Food and Cooking Terms from A to Z. — Second Edition. — London: A & C Black, 2004. — P. 494. — 632 p. — ISBN 978-1-4081-0218-3.
- Ruth Martin. Russian dressing // International Dictionary of Food and Cooking. — New York: Hastings House, 1974. — P. 245. — 311 p. — ISBN 0-8038-3388-1.