Ռուդոլֆ Հայդենհայն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Ռուդոլֆ Պետեր Հայնրիխ Հայդենհայն
Rudolf Peter Heinrich Heidenhain
Heidenhain.jpg
Ծնվել է29 հունվարի 1834
Կվիձին[1]
Մահացել է13 հոկտեմբերի 1897
Վրոցլավ, Silesia Province, Պրուսիայի թագավորություն[1]
ՔաղաքացիությունFlag of Germany (1867–1919).svg Գերմանիա
Մասնագիտությունֆիզիոլոգ, համալսարանի պրոֆեսոր և բժիշկ
Հաստատություն(ներ)Վրոցլավի համալսարան, Հումբոլդտի համալսարան և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հայրենական շղակույթի սիլեզիական ընկերություն, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Բելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա և Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա[2]
Ալմա մատերՔյոնիգսբերգի համալսարան, Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան և Հումբոլդտի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն
Հայտնի աշակերտներEduard von Rindfleisch? և Ալբերտ Ադամկևիչ
ՊարգևներԿարմիր արծվի 2-րդ կարգի շքանշան Քոթենիուսի մեդալ Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ և Բալիի մեդալ
Երեխա(ներ)Martin Heidenhain?
Rudolf Heidenhain Վիքիպահեստում

Ռուդոլֆ Պետեր Հայնրիխ Հայդենհայն (գերմ.՝ Rudolf Peter Heinrich Heidenhain, հունվարի 29, 1834(1834-01-29)[3][4], Կվիձին[1] - հոկտեմբերի 13, 1897(1897-10-13)[3][4], Վրոցլավ, Silesia Province, Պրուսիայի թագավորություն[1]), գերմանացի ֆիզիոլոգ, հյուսվածաբան։ Բրեսլաուի համալսարանի պրոֆեսոր (1859 թ.-ից)։

Ֆիզիոլոգիական և հյուսվածաբանական մեթոդների համատեղ կիրառմամբ Հայդենհայնը բացահայտել է գլխուղեղի մեծ կիսագնդերում գտնվող որոշակի կետերի արգելակող ազդեցությունը կմախքային մկանների վրա։ Հայտնաբերել է մկաններում ջերմագոյացման կախումը նրանց արյան շրջանառությունից, ծանրաբեռնվածությունից, գրգռման ինտենսիվությունից։

Հայդենհայնը ցույց է տվել, որ ստամոքսում պեպսինը և աղաթթուն արտազատվում են տարբեր գեղձային բջիջներից և առաջարկել է ստամոքսի մեկուսացման մեթոդը, որը հետագայում կատարելագործել է Ի. Պավլովը։

Աշխատությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Historisches und Experimentelles über Muskeltonus, 1856 - Մկանային տոնուսի մասին տրակտատ։
  • Beitrag zur Anatomie der Peyer’schen Drüsen, 1859 - Պեյերի գեղձերի անատոմիայի մեջ ներդրում։
  • Physiologische Studien, 1856 - Ֆիզիոլոգիական հոտազոտություններ։
  • Studien des Physiologischen Instituts zu Breslau, 1861–1868 - Բրեսլաուի ֆիզիոլոգիական ինստիտուտի ետազոտությունները։
  • Mechanische Leistung, Wärmeentwickelung und Stoffumsatz bei der Muskelthätigkeit, 1864 - Մկանային ակտիվության ներգրավմամբ առաջացող մեխանիկական էներգիան, ջերմության անջատումը և նյութափոխանակությունը։
  • Die Vivisektion im Dienste der Heilkunde, 1879 - Վիվիսեկցիան բժշկության մեջ։
  • Der sogenannte thierische Magnetismus. Physiologische Beobachtungen, 1880 - Այսպես կոչված կենդանական մագնետիզմը։ Ֆիզիոլոգիական դիտարկումներ։
  • Die Vivisektion im Dienste der Gesundheit, 1884 - Վիվիսեկցիան առողջապահության համար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #116604948 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  2. ↑ https://www.accademiadellescienze.it/accademia/soci/Rudolf-Peter-Heinrich-Heindenhain
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Who Named It?
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 156)։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռուդոլֆ_Հայդենհայն&oldid=7106998» էջից