Ռուդոլֆ Հայդենհայն
Ռուդոլֆ Պետեր Հայնրիխ Հայդենհայն Rudolf Peter Heinrich Heidenhain | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 29 հունվարի 1834 Կվիձին[1] |
| Մահացել է | 13 հոկտեմբերի 1897 Վրոցլավ, Silesia Province, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[1] |
| Քաղաքացիություն |  Գերմանիա |
| Մասնագիտություն | ֆիզիոլոգ, համալսարանի պրոֆեսոր և բժիշկ |
| Հաստատություն(ներ) | Վրոցլավի համալսարան, Հումբոլդտի համալսարան և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան |
| Անդամակցություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հայրենական շղակույթի սիլեզիական ընկերություն, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Բելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Քյոնիգսբերգի համալսարան, Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան և Հումբոլդտի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն |
| Հայտնի աշակերտներ | Eduard von Rindfleisch? և Ալբերտ Ադամկևիչ |
| Պարգևներ | Կարմիր արծվի 2-րդ կարգի շքանշան Քոթենիուսի մեդալ Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ և Բալիի մեդալ |
| Երեխա(ներ) | Martin Heidenhain? |
| Rudolf Heidenhain Վիքիպահեստում | |
Ռուդոլֆ Պետեր Հայնրիխ Հայդենհայն (գերմ.՝ Rudolf Peter Heinrich Heidenhain, հունվարի 29, 1834[1][2][3], Կվիձին[1] - հոկտեմբերի 13, 1897[1][2][3], Վրոցլավ, Silesia Province, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[1]), գերմանացի ֆիզիոլոգ, հյուսվածաբան։ Բրեսլաուի համալսարանի պրոֆեսոր (1859 թ.-ից)։
Ֆիզիոլոգիական և հյուսվածաբանական մեթոդների համատեղ կիրառմամբ Հայդենհայնը բացահայտել է գլխուղեղի մեծ կիսագնդերում գտնվող որոշակի կետերի արգելակող ազդեցությունը կմախքային մկանների վրա։ Հայտնաբերել է մկաններում ջերմագոյացման կախումը նրանց արյան շրջանառությունից, ծանրաբեռնվածությունից, գրգռման ինտենսիվությունից։
Հայդենհայնը ցույց է տվել, որ ստամոքսում պեպսինը և աղաթթուն արտազատվում են տարբեր գեղձային բջիջներից և առաջարկել է ստամոքսի մեկուսացման մեթոդը, որը հետագայում կատարելագործել է Ի. Պավլովը։
Աշխատությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Historisches und Experimentelles über Muskeltonus, 1856 - Մկանային տոնուսի մասին տրակտատ։
- Beitrag zur Anatomie der Peyer’schen Drüsen, 1859 - Պեյերի գեղձերի անատոմիայի մեջ ներդրում։
- Physiologische Studien, 1856 - Ֆիզիոլոգիական հոտազոտություններ։
- Studien des Physiologischen Instituts zu Breslau, 1861–1868 - Բրեսլաուի ֆիզիոլոգիական ինստիտուտի ետազոտությունները։
- Mechanische Leistung, Wärmeentwickelung und Stoffumsatz bei der Muskelthätigkeit, 1864 - Մկանային ակտիվության ներգրավմամբ առաջացող մեխանիկական էներգիան, ջերմության անջատումը և նյութափոխանակությունը։
- Die Vivisektion im Dienste der Heilkunde, 1879 - Վիվիսեկցիան բժշկության մեջ։
- Der sogenannte thierische Magnetismus. Physiologische Beobachtungen, 1880 - Այսպես կոչված կենդանական մագնետիզմը։ Ֆիզիոլոգիական դիտարկումներ։
- Die Vivisektion im Dienste der Gesundheit, 1884 - Վիվիսեկցիան առողջապահության համար։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #116604948 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Who Named It?
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Brockhaus Enzyklopädie
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 156)։ 
|
|
