Ռուդոլֆ Գոկլենիուս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռուդոլֆ Գոկլենիուս
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 1, 1547[1]
ԾննդավայրՔորբախ, Կասելի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Հեսսեն, Գերմանիա[1]
Մահացել էհունիսի 8, 1628(1628-06-08)[2][3] (81 տարեկան)
Մահվան վայրՄարբուրգ, Գիսսեն, Հեսսեն, Գերմանիա[1]
ՔաղաքացիությունԳերմանիա
ԿրթությունԷրֆրուտի համալսարան
Մասնագիտությունբառարանագիր, լեզվաբան, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՄարբուրգի համալսարան և Վիտենբերգի համալսարան
ԵրեխաներRudolph Goclenius the Younger?
 Rudolph Goclenius Վիքիպահեստում

Ռուդոլֆ Գոկլենիուս (գերմ.՝ Rudolf Goclenius, մարտի 1, 1547[1], Քորբախ, Կասելի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Հեսսեն, Գերմանիա[1] - հունիսի 8, 1628(1628-06-08)[2][3], Մարբուրգ, Գիսսեն, Հեսսեն, Գերմանիա[1]), հին բողոքական նեոսխոլաստիկայի ներկայացուցիչ, Ֆիլիպ Մելանխթոնի ուսմունքի հետևորդ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Կորբախում (ներկայումս՝ Վալդեկ Գրանկենբերգ, Հեսսեն)։ Նրա ավագ որդին՝ Ռուդոլֆ Գոկլինիուս Կրտսերը կամ պարզապես Ռուդոլֆ Գոկլենիուսը, Մարբուրգում եղել է պրոֆեսոր, ինչպես նաև նշանավոր մաթեմատիկոս։ Նա նաև աշխատել է ժանտախտի դեմ պայքարում։ Վերջինս հայտնիություն ձեռք բերեց այդ հիվանդության բուժմանն ուղղված զարմանահրաշ ծրագրով։ Ռուդոլֆ Գոկլենիուսը սովորել է Մարբուրգում, որտեղ 1601 թվականին ստացել է բժշկական գիտությունների, 1608 թվականին՝ ֆիզիկական գիտությունների, 1612 թվականին մաթեմատիկական գիտությունների դոկտորի աստիճան։

Հայտնի է նրանով, որ 1590 թվականին առաջին անգամ հիշատակել է «հոգեբանություն» տերմինը, որն հետագայում (1594 թվականին) օգտագործել է իր աշակերտ Օտտո Կասմանը։

Ստեղծել է «Փիլիսոփայական բառարան» („Lexicon philosophicum, quo tanquam clave philisophiae fores aperiunter“. 1613), որտեղ առաջին անգամ տվել է «գոյաբանության» և «անտինոմիա» տերրմինների բացատրությունները։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Partitionum dialectarum libri duo․ 1595․
  • Isagoge in Organum Aristotelis․ 1598․
  • Phisiologia crepitus ventris․ 1607․
  • De peste febrique pestilentialis causis․ 1607․
  • Uranoscopia, chiroscopia, metoposcopia, ophtalmoscopia․ 1608․
  • De magnetica curatione vulnerum․ 1608․
  • Lexicon philosophicum graecum․ 1615․
  • Synanthrosis magnetica․ 1617․
  • Problemata logica, pars I 1589, pars II 1590, Pars I-V 1594․
  • Partitio dialectica, Frankfurt 1595 ․
  • Isagoge in peripateticorum et scholasticorum primam philosopiam, quae dici consuevit metaphysica, 1598․
  • Institutionum logicarum de inventione liber unus, Marburg 1598 ․
  • P. Rami Dialectica cum praeceptorum explicationibus, Oberursel 1600․
  • Physicae completae speculum, Frankfurt 1604․
  • Dilucidationes canonum philosophicorum, Lich 1604․

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Marco Lamanna, La nascita dell'ontologia nella metafisica di Rudolph Göckel (1547-1628), Hildesheim: Georg Olms, 2013.
  • Krstic, K. “The Author of the Term “Psychology”. Classics in the History of Psychology. 1964.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]