Ռուբեն Զարյան

Ռուբեն Զարյան
Ծնվել է	սեպտեմբերի 1, 1909(1909-09-01) Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	1969 Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Հայաստան և  ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	գիտնական և գրականագետ
Գործունեության ոլորտ	Արվեստի պատմություն
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան
Գիտական աստիճան	արվեստագիտության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	հայերեն
Պարգևներ	«Պատվո նշան» շքանշան և Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում

Ռուբեն Վարոսի Զարյան (Ռուբեն Վարոսի Ղազանջյան, սեպտեմբերի 1, 1909, Ալեքսանդրապոլ - փետրվարի 2, 1994, Երևան), հայ խորհրդային գրականագետ, թատերագետ, մանկավարժ: ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1961 թվական)։ Արվեստագիտության դոկտոր (1962 թվական), պրոֆեսոր (1963 թվական), ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ (1974 թվական)։ ԽՄԿԿ անդամ 1942 թվականից:

Կենսագրություն

1936 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1938-1947 թվականներին եղել է Հայպետհրատի գեղարվեստական գրականության խմբագրության վարիչ, 1941-1943 թվականներին՝ «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1948-1958 թվականներին՝ Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի թատրոնի պատմության ամբիոնի վարիչ, 1958 թվականից՝ ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտի տնօրեն։ Զարյանը տպագրության է պատրաստել Գաբրիել Սունդուկյանի 1951-1961 թվականներին ակադեմիական հրատարակության քառահատոր երկերի առաջին երեք հատորները։ Զարյանի ուսումնասիրությունները վերաբերում են հայ թատրոնի պատմությանն ու դերասանական արվեստին։ Գրել է հուշագրություններ՝ հայ արվեստի և գրականության անվանի գործիչների մասին։ Աբովյանին, Նար-Դոսին, Վրթանես Փափազյանին, Հ․ Հովհաննիսյանին նվիրված ուսումնասիրությունների հեղինակ է։ Զարյանի նախաձեռնությամբ ԳԱ արվեստի ինստիտուտում ստեղծվել է Շեքսպիրագիտական գրադարան (1964 թվական) և հայկակաև Շեքսպիրագիտության կենտրոն (1966 թվական)։ 1970 թվականից անդամ է Գերմանական Շեքսպիրյան ընկերության։ 1974 թվականից գրականության, արվեստի և ճարտարապետության ՀԽՍՀ պետական մրցանակների հանձնաժողովի նախագահն է։ Նրա մի շարք աշխատություններ լույս են տեսել ռուսաց և օտար լեզուներով։

Ռուբեն Զարյանի հուշատախտակը Երևանում

Երկեր

• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1939, 100 էջ:
• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 128 էջ։
• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 136 էջ։
• Պայքար ռուս դրամատուրգիայի համար հայ թատրոնում, Երևան, 1954, 172 էջ:
• Թատերական դիմանկարներ, գիրք 1, Երևան, 1956, 376 էջ:
• Սիրանույշ, Երևան, 1956, 348 էջ:
• Սիրանույշ (1857-1932), Երևան, 1957, 344 էջ։
• Ադամյան (արվեստը), Երևան, 1960, 415 էջ։
• Ադամյան (կյանքը), Երևան, 1961, 535 էջ։
• Ադամյանի Շեքսպիրը, Երևան, 1965, 304 էջ։
• Շեքսպիրը և հայերը, Երևան, 1967, 104 էջ։
• Հասմիկ, Երևան, 1970, 143 էջ։
• Վահրամ Փափազյան, Երևան, 1972, 158 էջ։
• Երբ վարագույրը բացվում է, Երևան, 1973, 231 էջ։
• Ավետիք Իսահակյան, Երևան, 1974, 127 էջ։
• Շեքսպիրի հետ, Երևան, 1976, 248 էջ։
• Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից, գիրք 1, Երևան, 1979, 292 էջ։
• Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից, գիրք 2, Երևան, 1981, 326 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 1, Երևան, 1975, 536 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 2, Երևան, 1977, 548 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 3, Երևան, 1981, 384 էջ։
• Փափազյան (հոդվածներ, հուշեր), Երևան, 1988, 232 էջ:
• Էջեր հայ թատրոնի պատմությունից (1860-1870), Երևան, 1989, 313 էջ:
• Յոթ դիմանկար (էջեր հայ թատրոնի պատմությունից), Երևան, 1992, 165 էջ:
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր I, Երևան, 1988, 544 էջ:
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր II, Երևան, 1990, 524 էջ:
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր III, Երևան, 2012, 528 էջ։
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր IV, Երևան, 2016, 544 էջ։

Արտաքին հղումներ

• Ռուբեն Զարյան

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 672)։