Ռուբեն Զարյան

Ռուբեն Զարյան
Ծնվել է	սեպտեմբերի 1, 1909(1909-09-01) Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	1994 Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	գրականագետ և թատերագետ
Հաստատություն(ներ)	Հայպետհրատ, Խորհրդային գրականություն, Երևանի պետական գեղարվեստաթատերական ինստիտուտ և ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	Արվեստի պատմություն
Պաշտոն(ներ)	տնօրեն
Ալմա մատեր	Երևանի պետական համալսարան (1936)
Գիտական աստիճան	արվեստագիտության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	հայերեն
Պարգևներ	և ՀԽՍՀ պետական մրցանակ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում

Ռուբեն Վարոսի Զարյան (Ռուբեն Վարոսի Ղազանջյան, սեպտեմբերի 1, 1909(1909-09-01), Ալեքսանդրապոլ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - 1994, Երևան, Հայաստան), հայ խորհրդային գրականագետ, թատերագետ, մանկավարժ։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1961)։ Արվեստագիտության դոկտոր (1962), պրոֆեսոր (1963), ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ (1974)։

Կենսագրություն

1936 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1938-1947 թթ. եղել է Հայպետհրատի գեղարվեստական գրականության խմբագրության վարիչ, 1941-1943 թթ.՝ «Սովետական գրականություն» ամսագրի խմբագիր, 1948-1958 թթ.՝ Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի թատրոնի պատմության ամբիոնի վարիչ, 1958 թվականից՝ ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտի տնօրեն։ Զարյանը տպագրության է պատրաստել Գաբրիել Սունդուկյանի 1951-1961 թթ. ակադեմիական հրատարակության քառահատոր երկերի առաջին երեք հատորները։ Զարյանի ուսումնասիրությունները վերաբերում են հայ թատրոնի պատմությանն ու դերասանական արվեստին։ Գրել է հուշագրություններ՝ հայ արվեստի և գրականության անվանի գործիչների մասին։ Աբովյանին, Նար-Դոսին, Վրթանես Փափազյանին, Հ․ Հովհաննիսյանին նվիրված ուսումնասիրությունների հեղինակ է։ Զարյանի նախաձեռնությամբ ԳԱ արվեստի ինստիտուտում ստեղծվել է Շեքսպիրագիտական գրադարան (1964) և հայկակաև Շեքսպիրագիտության կենտրոն (1966)։ 1970 թվականից անդամ է Գերմանական Շեքսպիրյան ընկերության։ 1974 թվականից գրականության, արվեստի և ճարտարապետության ՀԽՍՀ պետական մրցանակների հանձնաժողովի նախագահն է։ Նրա մի շարք աշխատություններ լույս են տեսել ռուսաց և օտար լեզուներով։

Երկեր

Ռուբեն Զարյանի հուշատախտակը Երևանում

• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1939, 100 էջ։
• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1940, 128 էջ։
• Աբովյանի կյանքը (համառոտ ակնարկ), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 136 էջ։
• Պայքար ռուս դրամատուրգիայի համար հայ թատրոնում, Երևան, 1954, 172 էջ։
• Թատերական դիմանկարներ, գիրք 1, Երևան, 1956, 376 էջ։
• Սիրանույշ, Երևան, 1956, 348 էջ։
• Սիրանույշ (1857-1932), Երևան, 1957, 344 էջ։
• Ադամյան (արվեստը), Երևան, 1960, 415 էջ։
• Ադամյան (կյանքը), Երևան, 1961, 535 էջ։
• Ադամյանի Շեքսպիրը, Երևան, 1965, 304 էջ։
• Շեքսպիրը և հայերը, Երևան, 1967, 104 էջ։
• Հասմիկ, Երևան, 1970, 143 էջ։
• Վահրամ Փափազյան, Երևան, 1972, 158 էջ։
• Երբ վարագույրը բացվում է, Երևան, 1973, 231 էջ։
• Ավետիք Իսահակյան, Երևան, 1974, 127 էջ։
• Շեքսպիրի հետ, Երևան, 1976, 248 էջ։
• Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից, գիրք 1, Երևան, 1979, 292 էջ։
• Էջեր հայկական շեքսպիրապատումից, գիրք 2, Երևան, 1981, 326 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 1, Երևան, 1975, 536 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 2, Երևան, 1977, 548 էջ։
• Հուշապատում, գիրք 3, Երևան, 1981, 384 էջ։
• Փափազյան (հոդվածներ, հուշեր), Երևան, 1988, 232 էջ։
• Էջեր հայ թատրոնի պատմությունից (1860-1870), Երևան, 1989, 313 էջ։
• Յոթ դիմանկար (էջեր հայ թատրոնի պատմությունից), Երևան, 1992, 165 էջ։
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր I, Երևան, 1988, 544 էջ։
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր II, Երևան, 1990, 524 էջ։
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր III, Երևան, 2012, 528 էջ։
• Մայրամուտից առաջ (ինքնապատում), հատոր IV, Երևան, 2016, 544 էջ։

Արտաքին հղումներ

• Ռուբեն Զարյան Archived 2019-04-07 at the Wayback Machine.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 672)։