Ռուանդայի տնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռուանդայի տնտեսություն
Վիճակագրություն
ՀՆԱ9 136 689 514,0948 $[1]
ՀՆԱ-ի աճ5,9 ± 0,1 տոկոս[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով748 $[3]
Գնաճ (ՍԳԻ)7,3 ± 0,1 տոկոս[4]

Ռուանդա, աշխարհի ամենաքիչ զարգացած երկրներից է, որտեղ բնակչության ավելի քան 90%-ը զբաղված է գյուղատնտեսությամբ։

Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեյի դաշտի աշխատողներ

Գյուղատնտեսությունում աշխատում է աշխատունակ բնակչության 90%-ը (2000 թվական), այն ապահովում է ՀՆԱ-ի 32%-ը (2015 թվական)։ Տարածքի 44%-ը հարմար է գյուղատնտեսության համար, նույնքան էլ՝ անասնաբուծության համար։ Ներքին սպառման համար աճեցվում է կարտոֆիլ (1,3 մլն տոննա), քաղցր կարտոֆիլ (885 հազար տոննա), մանիոկ (781 հազար տոննա), եգիպտացորեն (97 հազար տոննա)։ Արդյունաբերական մշակաբույսերից աճեցվում է սուրճ (22,5 հազար տոննա), ծխախոտ (3,8 հազար տոննա), թեյ (15 հազար տոննա, 18-րդ տեղ աշխարհում)։ Անտառները զբաղեցնում են տարածքի 12%-ը, փայտն օգտագործվում է բացառապես որպես վառելիք։
Գերակշռում է փոքրածավալ հողամասի սեփականությունը (ավելի ճիշտ՝ երկարաժամկետ վարձակալություն, քանի որ ամբողջ հողը պատկանում է պետությանը, և անհատներն ու կազմակերպությունները կարող են այն վարձակալել միայն 50-99 տարի ժամկետով)[5]։ 2005 թվականին նոր օրենքով գյուղատնտեսական նշանակության հողերն ազատվեցին հարկերից, արգելվեց 1 հեկտար կամ ավելի քիչ հողամասերի բաժանումը, իսկ հողամասի սեփականության առավելագույն չափը սահմանափակվեց 25 հեկտարով[5]։ Գյուղատնտեսության մեքենայացումը աննշան է՝ 1970 թվականին Ռուանդայում կար 55 տրակտոր, իսկ 2005 թվականին՝ 90: 1990-2009 թվականներին կտրուկ աճել է կարտոֆիլի (280-ից 1287 հազար տոննա), բրնձի (10-ից մինչև 95 հազար տոննա), թեյի (2-ից 21 հազար տոննա), կովի կաթի (88-ից 335 հազար տոննա) արտադրությունը[5]։ Միաժամանակ, 1990-2009 թվականներին կտրուկ նվազել է այծերի (1090 հազարից 3 հազարից պակաս), ոչխարների (390 հազարից 75 հազար) գլխաքանակը, սակայն զգալիորեն աճել է խոշոր եղջերավոր անասունների և խոզերի գլխաքանակը[5]։

Ձկնորսություն և ձկնաբուծություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մշտական հիմունքներով ձկնորսությամբ զբաղվում էին հիմնականում կոոպերատիվները։ Ձկան որսը աստիճանաբար ավելանում է՝ 1992 թվականին այն կազմել է 5,5 հազար տոննա, իսկ 2009 թվականին՝ 14,1 հազար տոննա[5]։

Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրճի ֆերմեր Ռուանդայում

Արդյունաբերությունում աշխատում է աշխատունակ բնակչության 10%-ը, այն ապահովում է ՀՆԱ-ի 14%-ը։ Ռուանդան աղքատ է օգտակար հանածոներով, ուստի հանքարդյունաբերության մասնաբաժինը փոքր է։ Արդյունահանվում է կասիտերիտ (1980 թվականին՝ 2000 տոննա, 2007 թվականին՝ 456 տոննա), վոլֆրամ, կոլթան, ինչպես նաև բնական գազ (2007 թվականին՝ 1,75 միլիոն մ³)[5]: Վերամշակող արդյունաբերությունը ներկայացված է հիմնականում գյուղատնտեսական հումքի վերամշակման, ներկերի, ցեմենտի, կոշիկի արտադրության ձեռնարկություններով։ Վերջին տարիներին շաքարավազի արտադրության մեջ հաջողություններ են գրանցվել, այն 2 հազար տոննայից (1990 թվական) հասել է 15 հազար տոննայի (2009 թվական)[5]։

2019 թվականին Ռուանդայում գործող Mara Phones-ը սկսեց արտադրել Աֆրիկայում առաջին սեփական սմարթֆոնը։ Գործարանը արժեցել է 24 մլն դոլար։ Նախկինում սմարթֆոնները հավաքվում էին աֆրիկյան այլ երկրներում՝ Ալժիրում, Եգիպտոսում, Եթովպիայում և Հարավային Աֆրիկայում։ Mara սմարթֆոնների առաջին արտահանման մատակարարումները նախատեսվում է հաստատել Անգոլայում և Կոնգոյում։ Սմարթֆոնի թողարկումը նշանավորում է Ռուանդայի անցումը առաջադեմ տեխնոլոգիաներով ապրանքների արտադրությանը. «Մենք դարձանք Աֆրիկայի առաջին սմարթֆոն արտադրողը, ապագայում Ռուանդան մտադիր է վերածվել տարածաշրջանային տեխնոլոգիական կենտրոնի[6]։

Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդանավակայաններ

  • ընդհանուր՝  7 (2013), այդ թվում.
    • ծածկույթով՝ 4
    • առանց ծածկույթի՝ 3

Ավտոմեքենաների ճանապարհներ

  • ընդհանուր՝ 14008 կմ, այդ թվում.
    • ծածկույթով՝ 2662 կմ
    • առանց ծածկույթի՝ 1346 կմ

Առևտուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Համաշխարհային բանկի տվյալների բազաWB.
  2. http://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016
  3. Համաշխարհային բանկի տվյալների բազաWB.
  4. http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 [.m] masterhost - профессиональный хостинг сайтаwww.inafran.ru
  6. «Руанда начала производство первых африканских смартфонов». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 1-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]