Ռոման Շուխևիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոման Շուխևիչ
Роман Шухевич
հունիսի 30, 1907(1907-06-30)[1][2] - մարտի 5, 1950(1950-03-05)[1][2] (42 տարեկան)
Ծննդավայր Լեմբերգ, Ավստրո-Հունգարական կայսրություն
Մահվան վայրԽորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն Բելոգորշչա, ՈւԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
ԶորատեսակՈւՌԿ (1925–1929)
ՈւԱԿ (1929–1940)
ՈւԱԿ-Բ (1940–1950)
Կարպատյան Ուկրաինա (1939)
Երրորդ Ռայխ Երրորդ Ռայխ (1941–1942)
Ուկրաինա Ուկրաինայի պետական կառավարություն (1941)
ՈւԱԳԽ (1944–1950)
Ծառայության տարիներ1928–1950
ԿոչումԳեներալ
ԶորամասԼեհաստանի ցամաքային ուժեր (1928–1929)
Կարպատյան Սեչ (1938–1939)
Նախտիգալ գումարտակ (1941)
201-րդ շուցմանշաֆթ գումարտակ (1941–1942)
Ուկրաինայի ապստամբական բանակ (1943–1950)
Մարտեր/
պատերազմներ
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ, Հունգարա-ուկրաինական պատերազմ (1939), Ապստամբություն Արևմտյան Ուկրաինայում և Frontier battles of Operation Barbarossa?
Կրթություն«Լվովի պոլիտեխնիկա» ազգային համալսարան
Պարգևներ
Ուկրաինայի հերոս, Պետության շքանշան Cross of Combat Merit և Cross of Merit

Ռոման-Տարաս Իոսիպովիչ Շուխևիչ (ուկրաիներեն՝ Рома́н-Тарас Йо́сипович Шухе́вич, հայտնի նաև՝ «Բելի», «Ձվին», «Ռոման Լոզովսկի», «Ստեպան», «Չեռնեց», «Չուխ», «Տուր», «Տարաս Չուպրինկա» ծածկանուններով, հունիսի 30, 1907(1907-06-30)[1][2], Կրակովեց, Լվովի շրջան, Գալիցիայի և Լոդոմերիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա - մարտի 5, 1950(1950-03-05)[1][2], Լվով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի ազգայնական քաղաքական և ռազմական գործիչ, Ուկրաինական ազգայնականների կազմակերպության (ՈւԱԿ) ապա՝ ՈւԱԿ(բ) անդամ, 1943 թվականից՝ վերջինիս ղեկավար, 1944 թվականի հունվարից մինչև մահը (1950 թվական)՝ Ուկրաինայի ապստամբական բանակի (ՈւԱԲ) գլխավոր հրամանատար[3]։ Ըստ մի շարք հետազոտողների, Ուկրաինայի արևմուտքում, որպես Ուկրաինայի ապստամբական բանակի անդամ, մասնակցություն է ունեցել շուրջ 100 000 լեհերի և հրեաների կոտորածներին[4][5]։

Մասնակցել է «Կարպատյան սեչի» ստեղծմանը` ստանձնելով շտաբի պետի պաշտոնը։ 1939-1942 թվականներին համագործակցել է նացիստական Գերմանիայի հետ. սովորել է գերմանական գլխավոր շտաբի հետախուզական ծառայության՝ Աբվերի գաղտնի դպրոցում, ծառայել Երրորդ Ռայխի զինված ստորաբաժանումներում, եղել Նախտիգալի հատուկ ստորաբաժանման հրամանատարի տեղակալ (հաուպտմանի կոչումով), իսկ 1941 թվականի նոյեմբերից՝ 201-րդ շուցմանշաֆթ գումարտակի հրամանատարի տեղակալ[6]։

Շուխևիչի մասին տեսակետները ծայրահեղ տարբեր են։ Որոշ քաղաքացիներ Շուխևիչին, Ստեպան Բանդերայի հետ միասին, նախևառաջ համարում են անկախ ուկրաինական պետության համար մղված ազգային-ազատագրական պայքարի խորհրդանիշ, իսկ որոշներն էլ նրան համարում են կոլաբորացիոնիստ, ով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հավատարիմ էր եղել նացիստական ուժերին, չդադարեցնելով զինված պայքարը նույնիսկ պատերազմի ավարտից հետո։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119538695 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 SNAC — 2010.
  3. Ільюшин І. І. Волинська трагедія 1943—1944 рр. / Відп. редактор С. В. Кульчицький. НАН України. Інститут історії України; Київський славістичний університет. — К.: Ін-т історії України НАН України, 2003. — 313 с.
  4. Rudling, Anders (2016). «The Cult of Roman Shukhevych in Ukraine: Myth Making with Complications» (PDF). Fascism. 5 (1): 26–65. doi:10.1163/22116257-00501003.Rudling, Per A.The Cult of Roman Shukhevych in Ukraine//Fascism: Journal of Comparative Fascist Studies, p. 56
  5. Jared McBride. Peasants into Perpetrators: The OUN-UPA and the Ethnic Cleansing of Volhynia, 1943–1944. Slavic Reviews, Volume 75, Issue 3, Fall 2016, pp. 630-654. [1]
  6. Rudling, Per A.The Cult of Roman Shukhevych in Ukraine//Fascism: Journal of Comparative Fascist Studies

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոման Շուխևիչ» հոդվածին։