Jump to content

Ռոբերտ Ռաուշենբերգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոբերտ Ռաուշենբերգ
անգլ.՝ Robert Rauschenberg
ԿեղծանունRauschenbe
Ծնվել էհոկտեմբերի 22, 1925(1925-10-22)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՊորտ-Արտուր[4]
Վախճանվել էմայիսի 12, 2008(2008-05-12)[5][1][2][…] (82 տարեկան)
Մահվան վայրCaptiva, Լի շրջան, Ֆլորիդա, ԱՄՆ[6][4]
Քաղաքացիություն Գերմանիա և  ԱՄՆ
ԿրթությունBlack Mountain College?, Նյու Յորքի արվեստի ուսանողական լիգա, Ժյուլիանի ակադեմիա, Կանզասի արվեստի ինստիտուտ և Օսթինի տեխասյան համալսարան
Մասնագիտությունլուսանկարիչ, նկարիչ, քանդակագործ, պարուսույց, նկարիչ-փորագրող, դիզայներ, performance artist, գծանկարիչ, կոլաժիստ, ասաբմլաժիստ, գծագրող, ակնագործ, վիզուալ արտիստ և արվեստագետ
ՈճՆեոդադա[7], պոստմոդեռնիզմ[7], մոդերն[7] և ժամանակակից արվեստ
ԺանրԱսամբլյաժ[8]
ԹեմաներԱսամբլյաժ և ոսկերչական իրերի դիզայն
Ուշագրավ աշխատանքներCanyon?
ՈւսուցիչՎիլլեմ դե Կունինգ և Ջոզեֆ Ալբերս[9]
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Experiments in Art and Technology?
ԶավակներChristopher Rauschenberg?
 Robert Rauschenberg Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Էռնեստ Միլթըն Ռաուշենբերգ (անգլ.՝ Robert Milton Ernest Rauschenberg; 1925 թվականի հոկտեմբերի 22, Պորտ-Արթուր, Տեխաս, 2008 թվականի մայիսի 12, Կապտիվա կղզի, Ֆլորիդահոկտեմբերի 22, 1925(1925-10-22)[1][2][3][…], Պորտ-Արտուր[4] - մայիսի 12, 2008(2008-05-12)[5][1][2][…], Captiva, Լի շրջան, Ֆլորիդա, ԱՄՆ[6][4]), ամերիկացի նկարիչ, աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմի, այնուհետև կոնցեպտուալ արվեստի և փոփ-արտի ներկայացուցիչ, մոդուլային արվեստի ստեղծման ակունքներում էր կանգնած, համակցված գեղանկարչության ուղղության հիմնադիրն է։ Իր աշխատանքներում հակված էր կոլաժի և ռեդիմեյդի տեխնիկային։ Իր աշխատանքներում օգտագործում էր աղբ և տարբեր թափոններ[11].

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմանացի ներգաղթյալի և չերոկի ցեղի հնդկացի կնոջ թոռ: Սովորել է Կանզաս Սիթիի Արվեստի ինստիտուտում, այնուհետև՝ Փարիզի Ժյուլիան ակադեմիայում և Հյուսիսային Կարոլինայի Բլեք Մաունթին քոլեջում, որտեղ նրա ուսուցիչն էր Ջոզեֆ Ալբերսը: 1949 թվականին Ռաուշենբերգը հաստատվեց Նյու Յորքում, սկսեց աշխատել ցուցափեղկերի ձևավորողի պաշտոնում, հաճախում էր Art Students League արվեստի դպրոց: 1950-1953 թվականներին ամուսնացած էր նկարչուհի Սյուզան Վեյլի հետ, որին հանդիպել էր Ժյուլիան ակադեմիայում: Այս ամուսնությունից ծնվեց որդին՝ Քրիստոֆերը, ով դարձավ լուսանկարիչ: 1954-1961 թվականներին ապրել է իր ընկերոջ՝ նկարիչ Ջասպեր Ջոնսի հետ: Նկարիչների զույգն ակտիվորեն փոխանակում էր գաղափարներ, մասնակցում էր միմյանց աշխատանքների ստեղծմանը, սակայն երբեք չի ստեղծել կրկնակի հեղինակությամբ օբյեկտներ[12]:

1951 թվականին Բեթի Փարսոնսի պատկերասրահում տեղի ունեցավ Ռաուշենբերգի առաջին անհատական ցուցահանդեսը, որը քննադատների կողմից հաջողություն չունեցավ։ 1958-ին կազմակերպվեց նրա անհատական ցուցահանդեսը Կաստելլի պատկերասրահում, որի շնորհիվ նա հայտնի դարձավ։ Նա մտերիմ էր Ջոն Քեյջի, Մերս Քանինգեմի, Սայ Տվոմբլիի և Էնդի Ուորհոլի հետ[12][13]:

1970 թվականին Ռաուշենբերգը գնեց մի տուն Ֆլորիդայի ափին մոտ, որը վերածեց իր արվեստանոցի։

1977 թվականին Վաշինգտոնի Գեղարվեստի թանգարանում բացվեց նկարչի հետահայաց ցուցահանդեսը, որտեղ նա ներկայացրեց իր ամենահայտնի աշխատանքները, այնուհետև հետևեց շրջագայություն ԱՄՆ-ով։

2008 թվականի մայիսի 12-ին Ռաուշենբերգը մահացավ իր տանը՝ Կապտիվա կղզում։

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

50-ականների սկզբին Ռոբերտ Ռաուշենբերգը անցել է նկարչական աշխատանքների ստեղծման երեք փուլով[14].

  • «Սպիտակ նկարչություն» - սպիտակ ֆոնի վրա պատկերված են միայն սև թվեր և որոշ պատկերային խորհրդանիշներ։
  • «Սև նկարչություն» - կտավի վրա փակցվում էին մշակված թերթերի կտորներ, և այս ամենը պատվում էր սև էմալով։
  • «Կարմիր նկարչություն» - վերացական նկարչական կտավներ կարմիր երանգներով, մասամբ թերթերի, ժանգոտ մեխերի, լուսանկարների, պարանի և այլնի կպչուն պիտակներով։

1953 թվականին Ռաուշենբերգը ջնջեց Վիլեմ դե Կունինգի նկարը և ցուցադրեց այն «Դե Կունինգի ջնջված նկար» վերնագրով՝ դրանով իսկ բարձրացնելով արվեստի էության հարցը։

1950-ականների կեսերից Ռաուշենբերգը սկսում է ստեղծել տարածական օբյեկտներ, որոնք անվանում է «համակցված նկարներ»։

«Օդալիսկ» (ատլասե բարձ, հավի խրտվիլակ, լուսանկարներ և վերարտադրություններ, 1955-1958) (Լյուդվիգի թանգարան, Քյոլն)։

«Մահճակալ» (1955) - Ռաուշենբերգի իսկական մահճակալը, ներկով ցայտած և ուղղահայաց դրված։

«Մոնոգրամա» (1955-1959, Ստոկհոլմի ժամանակակից արվեստի թանգարան) - խոյի խրտվիլակ, որի մարմինը անցկացված է ավտոմեքենայի անվադողի միջով։

1950-ականների վերջում Ռաուշենբերգը յուրացրեց ֆրոտաժի տեխնիկան (շփում, որը արվեստ էր ներմուծել Մաքս Էռնստը դեռ 1925 թվականին) ամսագրային կամ թերթային լուսանկարները թղթի և այլ մակերեսների վրա տեղափոխելու համար։ Ռաուշենբերգն ակտիվորեն օգտագործեց այն Դանթեի «Դժոխք»-ի պոպ-արտ ոճով 34 նկարազարդումներից բաղկացած գրաֆիկական շարքի ստեղծման համար (1959-1960, Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարան)։

1960-ականների սկզբին Ռաուշենբերգը դադարեց ստեղծել «համակցված նկարներ»։ 1962 թվականին նա յուրացրեց մետաքսատպության տեխնիկան և ստեղծեց մի շարք խոշոր աշխատանքներ։ Այս շարքի նկարներից մեկը «Ճանապարհ դեպի երկինք»-ն է (Skyway, 1964, Դալասի արվեստի թանգարան)։ Այստեղ պոպ-մշակույթի խորհրդանիշները (օրինակ՝ ամերիկացի աստղագնացները) հարևանությամբ են Ռուբենսի պատկերների հետ։

1967 թվականին նա ստեղծում է ևս մեկ ծրագրային գրաֆիկական աշխատանք՝ հսկայական վիմագրություն մետաքսատպության տարրերով (182 x 89 սմ) Booster։ Սա երբևէ ստեղծված ամենամեծ վիմագրությունն է[14]։

1970 թվականին մասնակցել է Օսակայի Համաշխարհային ցուցահանդեսի համար Պեպսի տաղավարի ստեղծմանը[15]: Բացման ռեժիսորը քորեոգրաֆ և նկարիչ Ռեմի Չարլիպն էր:

1960-ականների վերջում և 1970-ականներին Ռաուշենբերգը ներգրավված էր պերֆորմանսի, հեփենինգների և այլ թատերականացված ակցիաների ոլորտում: Նա ձևավորել է Թրիշա Բրաունի ներկայացումները:

  • 1964 թվականին Ռաուշենբերգը ստացել է Վենետիկի բիենալեի գլխավոր մրցանակը, ինչը դարձավ պոպ-արտի պաշտոնական ճանաչումը։
  • 1983 թվականին արժանացել է Գրեմմի մրցանակի՝ Talking Heads խմբի Speaking in Tongues ալբոմի սահմանափակ թողարկման ձևավորման համար։
  • 1993 թվականին արժանացել է ԱՄՆ արվեստի ազգային մեդալի։
  • 1995 թվականին դարձել է Լեոնարդո դա Վինչիի մրցանակի դափնեկիր (Leonardo da Vinci World Award of Arts)
  • 1998 թվականին նկարիչն արժանացել է Ճապոնիայի Կայսերական մրցանակին։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Robert Rauschenberg (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 Robert Rauschenberg (դան.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 RKDartists (նիդերլ.)
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.boston.com/ae/theater_arts/articles/2008/05/14/robert_rauschenberg_arts_eclectic_master_dies_at_82/
  6. 6,0 6,1 6,2 Encyclopædia Britannica
  7. 7,0 7,1 7,2 Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  8. https://www.moma.org/explore/inside_out/2012/11/28/duchamp-rauschenberg-and-assemblage-a-preview-of-fast-forward-modern-moments-1913-2013/
  9. Union List of Artist Names
  10. https://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en
  11. «полутона — один ты никто ::: nobodylovesnoone?». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 19-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 9 (օգնություն)
  12. 12,0 12,1 Томкинс К. «Жизнеописания художников». — М.: V-A-C press, 2013. — 272 с. — ISBN 978-5-9904389-2-7
  13. «Биография Энди Уорхола». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 22-ին.
  14. 14,0 14,1 Лексикон нонклассики. Художественно-эстетическая культура XX века. / Под ред. В. В. Бычкова.— М.: «Российская политическая энциклопедия» (РОССПЭН), 2003. — 607 с. (Серия «Summa culturologiae»)
  15. Ханс Ульрих Обрист Краткая история кураторства. — Litres, 2017-05-30. — 329 с. — ISBN 9785457206267

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Ռաուշենբերգ» հոդվածին։