Ռոբերտ Բըրնս

Ռոբերտ Բըրնս; անգլ.՝ Robert Burns
Ծնվել է	հունվարի 25, 1759[…]
Ծննդավայր	Alloway, Շոտլանդիա
Վախճանվել է	հուլիսի 21, 1796[…] (37 տարեկան)
Վախճանի վայր	Դամֆրիս, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
Գերեզման	St Michael's Church, Dumfries և Burns Mausoleum
Մասնագիտություն	երգերի հեղինակ, բանաստեղծ, գրող, երաժշտագետ և ագարակապան
Լեզու	շոտլանդերեն և Scottish English?
Քաղաքացիություն	Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
Ժանրեր	բանաստեղծություն, քնարապատմողական, երգ, բալլադ և Կանտատ
Գրական ուղղություններ	ռոմանտիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Auld Lang Syne, To a Mouse?, Is There for Honest Poverty?, Ae fond kiss, and then we sever...?, Scots Wha Hae?, Tam o' Shanter?, Halloween? և The Battle of Sherramuir?
Ամուսին	Ջեյն Արմոր
Զավակներ	Elizabeth Bishop (Burns)? և Robert Burns?
Կայք	robertburns.org
	Ռոբերտ Բըրնս Վիքիդարանում
	Robert Burns Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Բըրնս (անգլ.՝ Robert Burns, հունվարի 25, 1759(1759-01-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Alloway, Շոտլանդիա^[4] - հուլիսի 21, 1796(1796-07-21)^[3]^[5]^[6]^[…], Դամֆրիս, Շոտլանդիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն^[7]), հայտնի բրիտանացի (շոտլանդացի) բանաստեղծ, ֆոլկլորագետ, շոտլանդերեն և անգլերեն լեզուներով գրված բազմաթիվ բանաստեղծությունների հեղինակ։ Ռոբերտ Բըրնսի ծննդյան օրը՝ հունվարի 25, Շոտլանդիայում ազգային տոն է։ Բըրնսի բանաստեղծությունները թարգմանված են աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում նաև հայերեն^[8]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձեռագիր վիճակում տարածված «Երկու հովիվ» (1784 թ.) և «Սուտ ճգնավոր Վիլլիի աղոթքը» (1785 թ.) երգիծական գործերում անողոք ծաղրի է ենթարկել եկեղեցու սպասավորներին՝ վաստակելով ազատախոհ բանաստեղծի համբավ։ Բըրնսին ճանաչում է բերել «Բանաստեղծություններ՝ գրված առավելապես շոտլանդական բարբառով» (1786 թ.) անդրանիկ գիրքը։ Առաջին գրքի հաջողությունից հետո Բըրնսը տեղափոխվել է Էդինբուրգ, հետագայում՝ Դամֆրիս կոմսություն, որտեղ ձեռնամուխ է եղել շոտլանդական ժողովրդական երաժշտական-երգային ստեղծագործությունների հավաքման ու հրատարակման գործին։

Բանահյուսության և շոտլանդական հին գրականության հիմքի վրա Բըրնսը ստեղծել է ժամանակի ոգին արտահայտող ինքնատիպ պոեզիա։ Նրա երկերում իրենց արձագանքն են գտել ֆրանսիական մեծ հեղափոխությունը («Ազատության ծառը», «Բրյուսը շոտլանդացիներին») և հեղափոխական շարժման վերելքը Շոտլանդիայում ու Անգլիայում։ Իր ստեղծագործություններում Բըրնսը ժողովրդին կոչ է արել պայքարել հանուն ազատության և երջանկության, հաստատել է մարդու արժանապատվությունը, որը վեր է դասել հարստությունից ու ամեն տեսակ տիտղոսներից, փառաբանել է աշխատանքը, անձնազոհ սերը, բարեկամության զգացմունքը, սարկազմով արտահայտվել իշխողների դեմ։

Բըրնսի ստեղծագործություններին հատուկ են արտահայտչամիջոցների պարզությունը, անկեղծ հուզականությունը և ներքին դրամատիզմը, որը երևան է եկել նաև առանձին երկերի կոմպոզիցիայում («Ուրախ աղքատները», «Ֆինդլեյ», «Երկու շուն» և այլն)։ Նրա շատ բանաստեղծություններ վերածվել են երգի և Շոտլանդիայում երգվում են ամենուր։ Բըրնսի ծննդյան օրը Շոտլանդիայում նշվում է որպես ժողովրդական տոն։ Կառլ Մարքսը, Պ․ Լաֆարգի վկայությամբ, սիրում էր Բըրնսի երգիծական և քնարական գործերը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 различные авторы Энциклопедический словарь (ռուս.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Carnegie Hall linked open data — 2017.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Daiches D. Encyclopædia Britannica
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Бёрнс Роберт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Ռոբերտ Բըրնսի բանաստեղծությունները Վահագն Դավթյանի թարգմանությամբ

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 458)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Բըրնս» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Բըրնս» հոդվածին։

[_3debccd5ee4add4f-1] 1,0 ^1,1 различные авторы Энциклопедический словарь (ռուս.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.

[_659ec95ea2b53525-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911.

[_13f3003208fafad4-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_099ad90741eb83f0-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Carnegie Hall linked open data — 2017.

[_d087cb240f6aeca0-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Daiches D. Encyclopædia Britannica

[_32b32ee6ba52086e-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Internet Broadway Database — 2000.

[_bedcb102df92b60e-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Бёрнс Роберт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[8] Ռոբերտ Բըրնսի բանաստեղծությունները Վահագն Դավթյանի թարգմանությամբ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]