Jump to content

Ռոբերտ Անթելմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոբերտ Անթելմ
ֆր.՝ Robert Antelme
Ծնվել էհունվարի 5, 1917(1917-01-05)[1]
ԾննդավայրՍարտեն
Մահացել էհոկտեմբերի 26, 1990(1990-10-26)[1] (73 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզի 7-րդ շրջան, Ֆրանսիա[2]
ԳերեզմանՄոնպարնաս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մայրենի լեզուֆրանսերեն
Մասնագիտությունբանաստեղծ և գրող
ԱմուսինՄարգերիտ Դյուրաս
 Robert Antelme Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Անթելմ (ֆր.՝ Robert Antelme; հունվարի 5, 1917(1917-01-05)[1], Սարտեն - հոկտեմբերի 26, 1990(1990-10-26)[1], Փարիզի 7-րդ շրջան, Ֆրանսիա[2]), ֆրանսիացի գրող։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոբերտ Անթելմը ծնվել է 1917 թվականի հունվարի 5–ին Ֆրանսիայի Սարտեն քաղաքում։ Փարիզի համալսարանում սովորել է իրավագիտություն, որտեղ ծանոթացել է Մարգերիտ Դոնադիեի հետ (ով հետագայում հայտնի գրող Է դարձել Դյուրաս կեղծանունով)։ 1937-1939 թվականներին ծառայել է բանակում, որից հետո անցել է ակտիվ ծառայության։ 1940 թվականին մոբիլիզացվել է[3]։ 1939 թվականին ամուսնացել է Մարգերիտ Դյուրասի հետ։ 1942 թվականին նրանց երեխան մահացել է ծննդաբերության ժամանակ։ Վիշիի կառավարության օրոք աշխատել է ներքին գործերի նախարարությունում որպես խմբագիր։ 1943 թվականին կնոջ հետ միացել է դիմադրության խմբին՝ Ֆրանսուա Միտտերանի գլխավորությամբ[4]։ 1944 թվականի հուլիսի 1-ին ձերբակալվել է գեստապոն[5]։ Բանտարկվել է Բուխենվալդ, Գանդերսհայմ, Դախաու համակենտրոնացման ճամբարներում։ Պատերազմի ավարտից հետո Դախաուում նրան կիսամեռ վիճակում պատահաբար հայտնաբերել է իր դիմադրության ընկեր Ֆրանսուա Միտտերանը, ով կազմակերպեց նրա վերադարձը Փարիզ (Այս ժամանակահատվածը հետագայում Դյուրասը նկարագրել է «Ցավ» վեպ-օրագրում, 1985): Երբ Անթելմը ապաքինվում է, 1946 թվականին ամուսինները բաժանվում են, բայց մնում ընկերներ և մի քանի անգամ միասին աշխատում: Անթելմը միանում է Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցությանը, սակայն 1956 թվականին խորհրդային զորքերի Բուդապեշտ ներխուժման դեմ բողոքելուց հետո հեռացվում է։

Պատերազմից հետո Անթելմը աշխատել է տեղահանված, ներկալված փախստականների և հայրենասերների ազգային ֆեդերացիայում։ Այնուհետև, 1951-1981 թվականներին, աշխատել է որպես խմբագիր Գալիմարդում՝ աշխատելով Encyclopédie de la Pléiade հանրագիտարանի վրա[4]։ Նա եղել է Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցության անդամ, սակայն 1953 թվականին դուրս է եկել կուսակցությունից՝ իմանալով Խորհրդային Միությունում աշխատանքային ճամբարների գոյության մասին։ 1961 թվականին նա ստորագրում է «Մանիֆեստ 121»-ը՝ ի պաշտպանություն Ալժիրի անկախության, Ալժիրի պատերազմի ժամանակ[5]։ Մասնակցել է 1968 թվականի մայիսին տեղի ունեցած բողոքի շարժմանը[4]: Համագործակցել է Սարտրի «Տան մոդեռն» ամսագրի հետ։

1983 թվականին կաթվածահար է եղել։ Մահացել է 1990 թվականի հոկտեմբերի 26-ին Փարիզի հաշմանդամների հիվանդանոցում[5]:

Աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անթելմի հիմնական և, փաստորեն, միակ գիրքը «Մարդկային ցեղը» համակենտրոնացման ճամբարի մասին ինքնակենսագրական վեպ է (1947)։ Այն լույս է տեսել նույն թվականին, Ինչ Պրիմո Լևիի «Արդյո՞ք դա մարդ է» գիրքը։ Երկու գրքերն էլ մարդկության համար բացեցին Հոլոքոստի և ճամբարի ծայրահեղ պայմաններում մարդու գոյության թեման: Սկզբում համարյա չընթերցված Անթելմի վեպը հետագայում թարգմանվել է եվրոպական շատ լեզուներով՝ առաջացնելով մեծ աղմուկ։ Ի թիվս այլոց, նրա մասին գրել են՝ Մորիս Բլանշոն, Էդգար Մորենը, Ժորժ Պերեկը և Սառա Քոֆմանը։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • L’Espèce humaine. Paris: Robert Marin, 1947
  • Textes inédits. Paris: Gallimard, 1996
  • Vengeance? Tours: Farrago, 2005

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ռոբերտ Անթելմի գրանցման քարտը որպես Բուխենվալդ նացիստական համակենտրոնացման ճամբարի բանտարկյալ
    Ռոբերտ Անթելմի գրանցման քարտը որպես Բուխենվալդ նացիստական համակենտրոնացման ճամբարի բանտարկյալ
  • Փարիզի փողոցն անվանվել է Անթելմի անունով
    Փարիզի փողոցն անվանվել է Անթելմի անունով
  • Անթելմեի անունով փողոցի ցուցանակ
    Անթելմեի անունով փողոցի ցուցանակ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #118824910 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 https://deces.matchid.io/search?advanced=true&ln=antelme&fn=robert&bd=1917&dd=1990
  3. ↑ Florent Brayard. «ANTELME Robert». Maitron (ֆրանսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024-11-27-ին. Վերցված է 2024-12-06-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Robert Antelme». Buchenwald Memorial. Վերցված է 6 January 2025-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «Transport parti de Compiègne le 17 août 1944 (I.265.)» (French). Վերցված է 31 July 2018-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Blanchot M. L’Entretien infini. — P.: Gallimard, 1969.
  • Mascolo D. Autour d’un effort de mémoire: sur une lettre de Robert Antelme. — P.: M. Nadeau, 1987.
  • Perec G. Robert Antelme ou la vérité de la littérature/ Perec G. L.G., Une aventure des années soixante. — P.: Seuil, 1992.
  • Le peuple appelé: Textes, témoignages et entretiens/ Claude Bourdet, ed. — P.: Hazan, 1994.
  • Crowley M. Robert Antelme: humanity, community, testimony. — Oxford: Legenda, 2003.
  • Lachance J. La posture testimoniale dans L’espèce humaine de Robert Antelme et La douleur de Marguerite Duras. — Montréal: Université du Québec, 2003.
  • Bident Chr. Reconnaissances: Antelme, Blanchot, Deleuze. — P.: Calmann-Lévy, 2003.
  • Marx B. Triptychon der unmöglichen Rückkehr. Robert Antelme, L’Espèce humaine, Marguerite Duras, La Douleur, Dionys Mascolo. Autour d’un effort de mémoire. Sur une lettre de Robert Antelme // Erinnerte Shoa. Die Literatur der Überlebenden/ Hg. W. Schmitz. — Dresden: Telem, 2003. — pp. 281—302.
  • Bertrand L. Vers une poétique de l’Espèce humaine de Robert Antelme. — P.: Harmattan, 2005.
  • «Դուրաս Մ.» Ցավ (Օրագիր) / / Արտասահմանյան գրականություն, 2000, № 4․
  • «Ֆոկին Ս.» Ռոբեր Անթելմ և Վառլամ Շալամով / / Հումանիզմի հայեցակարգը. Ֆրանսիական և ռուսական փորձ: Մ․, 2006.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Անթելմ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռոբերտ_Անթելմ&oldid=10217622» էջից